Trả lời đại biểu Nguyễn Cao Sơn (Hòa Bình) về xây dựng kịch bản để ứng phó với rủi ro về các cân đối lớn của nền kinh tế, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, Bộ đã xây dựng để tiếp cận hai kịch bản, đó là không có và có chương trình phục hồi. Đồng thời xác định mức độ nợ công, bội chi cho từng kịch bản.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang cùng với Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước tính toán về việc sử dụng các công cụ, chính sách tài khóa và tiền tệ như thế nào, khả năng huy động, phân bổ và hấp thụ của nền kinh tế ra sao. Về quan điểm, Bộ trưởng cho rằng cần mạnh dạn hơn để phối hợp phát triển kinh tế để phục hồi. Tinh thần chỉ đạo chung là vừa tăng trưởng, vừa tăng quy mô của nền kinh tế, vừa tăng thu ngân sách nhà nước, vừa tạo nhiều việc làm cho xã hội nhưng vẫn phải bảo đảm an toàn về nợ công và bội chi ngân sách.

Bộ trưởng cũng xác định công cụ quan trọng nhất vẫn là phải theo dõi chặt chẽ diễn biến về giá cả, điều chỉnh, điều hành linh hoạt để giảm áp lực lạm phát, bảo đảm nguồn cung nguyên vật liệu, hàng hóa thiết yếu. Đầu tư công phải có trọng tâm, trọng điểm, bảo đảm hiệu quả và mang tính dẫn dắt để kích hoạt nguồn vốn ngoài nhà nước cùng tham gia.

Thúc đẩy tăng trưởng
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng

Không giải ngân tốt, có gói hỗ trợ cũng khó hấp thụ

Tranh luận về nội dung này, đại biểu Lê Minh Nam (Hậu Giang) cho rằng, cần phải đánh giá kỹ lưỡng, toàn diện về thực trạng, nhu cầu, khả năng hấp thụ vốn đầu tư công và các yếu tố có liên quan trước khi quyết định. Chiều 9/11, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã chia sẻ, giai đoạn 2016 - 2020 tổng vay của Chính phủ là 1.852.000 tỷ đồng, giai đoạn 2021 - 2025 dự kiến vay 3.068.000 tỷ đồng nên nợ công dự kiến năm 2025 chỉ khoảng 45,6% GDP mới, còn nếu tính theo GDP cũ là khoảng 57,9%, như vậy cũng đã vượt ngưỡng cảnh báo 55%. Nên phải ưu tiên kiểm soát nợ công nhằm đảm bảo an ninh tài chính và cân đối vĩ mô, phải thận trọng khi quyết định.

Về bội chi ngân sách, Báo cáo 424 của Chính phủ đặt mục tiêu giảm dần thâm hụt ngân sách cả giai đoạn 2021 - 2025 bình quân khoảng 3,7% GDP. Theo dự kiến chương trình phục hồi kinh tế sẽ làm tăng bội chi 1% thì sẽ tăng gánh nặng phải giảm thấp tỷ lệ này cho những năm tiếp theo. Vì vậy, đại biểu đồng tình với quan điểm là phải có chương trình phục hồi kinh tế nhưng cũng phải tính toán thận trọng tỷ lệ nợ công, bội chi để hạn chế rủi ro.

Đại biểu cũng cho rằng, trước khi tính đến kịch bản tăng trưởng thì cần tập trung tính toán sử dụng các gói kích cầu, chính sách tài khóa, tiền tệ hợp lý để thúc đẩy phát triển kinh tế, tăng thu ngân sách, từ đó giảm bội chi và tăng cường quản trị hiệu quả nguồn lực hiện có bằng các giải pháp thích hợp, đặc biệt là quyết liệt trong thực hiện phân bổ và tăng cường giải ngân vốn đầu tư công. Đại biểu cũng đề nghị Bộ trưởng giải thích về vấn đề giải ngân đầu tư công chậm năm 2021, hạn chế tình trạng có nơi có tiền chưa tiêu được nhưng có nơi khi cần vẫn phải vay.

Về nội dung tăng bội chi và nợ công cũng như khả năng hấp thụ của nền kinh tế, đảm bảo không phá vỡ an toàn tài chính chung cũng như hệ thống ngân hàng, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, đây là vấn đề đã được Bộ Kế hoạch và Đầu tư lưu ý trong quá trình xây dựng, được tính toán hết sức thận trọng. Thủ tướng Chính phủ giao cho Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước cùng tính toán về dư địa còn lại, sử dụng các công cụ từ chính sách tài chính, tài khóa, tiền tệ để xem xét sử dụng công cụ nào và khả năng còn bao nhiêu, huy động bằng cách nào. Bộ trưởng đồng tình rằng đây là vấn đề hết sức quan trọng để đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô cũng như cân đối lớn nên khi tính toán phải hết sức thận trọng để đảm bảo phục hồi, tận dụng các cơ hội đảm bảo được các mục tiêu trong dài hạn, cân nhắc đến cả vấn đề an toàn, ổn định kinh tế vĩ mô.

Về đầu tư công, theo Bộ trưởng, đây là vấn đề nan giải chưa giải quyết một cách triệt để. Nếu chúng ta giải ngân không tốt, kể cả gói hỗ trợ cho đầu tư công cũng rất khó hấp thụ.

Nới bội chi, nợ công trong khoảng kiểm soát được

Tiếp tục tranh luận về nội dung gói cứu trợ phục hồi kinh tế đã nêu chiều 11/11, đại biểu Nguyễn Văn Hiển (Lâm Đồng) cho rằng theo ý kiến của nhiều chuyên gia, để hỗ trợ an sinh xã hội và phục hồi nền kinh tế sau đại dịch cần gói hỗ trợ đủ lớn, đặc biệt là gói tiền mặt tương đương 3 - 4% GDP. Vậy “chúng ta chấp nhận vượt trần ngân sách, tăng nợ công hay hỗ trợ không đủ lớn, không đủ liều?", đại biểu nêu câu hỏi.

Đồng tình với nhiều quan điểm Bộ trưởng đã nêu trước đó, song đại biểu cho rằng trong nghiên cứu Báo cáo kinh tế - xã hội của Chính phủ thì không thể hiện rõ kế hoạch tổng thể, tổng mức chi cho các gói hỗ trợ về tài khóa và tiền tệ để phục hồi nền kinh tế. "Cần có kế hoạch tổng thể, thống kê, tổng hợp, dự báo các gói hỗ trợ từ ngân sách bao gồm cả tài khóa, tiền tệ, nguồn lực khác, trong đó có dự tính nguồn lực của toàn xã hội", đại biểu nói.

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, nếu hỗ trợ tiền mặt, cấp tiền cho người dân thì nguy cơ lớn sẽ rủi ro làm tăng lạm phát. Bộ trưởng bày tỏ quan điểm là ủng hộ nới bội chi và nợ công trong khoảng kiểm soát được, vì nếu không nới bội chi và nợ công sẽ khó tăng trưởng. Nếu không tăng trưởng thì khó đạt mục tiêu 5 năm, chiến lược 10 năm và khát vọng đến năm 2045 là nước phát triển. Vấn đề là nới bao nhiêu, nới ra rồi huy động bằng cách nào, sử dụng vào đâu để hiệu quả,

Về những nội dung này, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch Đầu tư cho biết đã xây dựng kịch bản, nhưng "xin phép chưa báo cáo dịp này" mà cần tính toán thận trọng, kỹ lưỡng, báo cáo cấp có thẩm quyền trước khi báo cáo với Quốc hội./.

(Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ)