Khối Nghiên cứu của Công ty cổ phần Chứng khoán MB (MBS Research) cho biết, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 5/2024 tăng 0,05% so với tháng trước và 4,4% so với cùng kỳ năm trước. Nguyên nhân chủ yếu do giá thịt lợn bật tăng do thiếu nguồn cung sau đợt bùng phát dịch tả lợn châu Phi vào cuối năm 2023. Bên cạnh đó, những đợt nắng nóng xuất hiện cũng đã đẩy giá điện lên cao và kéo CPI tăng trong tháng.

Áp lực lạm phát có thể gia tăng trong quý III/2024
Giá thịt lợn bật tăng do thiếu nguồn cung sau đợt bùng phát dịch tả lợn châu Phi vào cuối năm 2023 đã kéo chỉ số CPI trong tháng 5 tăng. Ảnh tư liệu minh họa.
Bình quân 5 tháng đầu năm 2024, CPI tăng 4,03% so với cùng kỳ năm trước; lạm phát cơ bản tăng 2,7%. Diễn biến CPI đang cho thấy chiều hướng tăng kể từ đầu năm nay và đang tiến gần đến mức 4,5% mục tiêu Chính phủ đề ra.

Theo MBS Research, trong tháng 5, nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tác động lớn nhất đến chỉ số CPI trong tháng, khi tăng 4,4% (so với cùng kỳ), trong đó nhóm lương thực tăng 14,8%. Giá vật liệu xây dựng và nhà ở thuê lại tiếp tục đóng góp vào chỉ số tăng trưởng CPI trong tháng, với mức tăng 5,3%, trong bối cảnh giá hàng hóa toàn cầu tăng tác động đến giá hàng hóa nhập khẩu.

Áp lực tỷ giá chưa có dấu hiệu hạ nhiệt dẫn đến việc tăng chi phí nhập khẩu hàng hóa, nguyên liệu và nhiên liệu, từ đó tác động đến lạm phát trong nước.

Đáng chú ý, chi phí vận tải cũng tăng 5,5%, do giá dầu thế giới tăng 9,6% dẫn đến giá xăng dầu trong nước bị đẩy lên. Đồng thời, chi phí vận chuyển và giá vé máy bay cũng tăng do nhu cầu du lịch phục hồi tác động không nhỏ đến lạm phát trong nước.

Áp lực lạm phát có thể gia tăng trong quý III/2024
Ảnh: MBS Research

Ngoài ra, việc tăng học phí tại một số tỉnh, thành phố đẩy chỉ số giá nhóm giáo dục tăng cao 8,1% so với cùng kỳ và nhóm thuốc, dịch vụ y tế tăng 7,4% do giá dịch vụ y tế được điều chỉnh đã góp phần đẩy chỉ số giá tiêu dùng trong tháng so với cùng kỳ.

Giá xi măng, cát tăng theo giá nguyên liệu vật liệu đầu vào cùng với giá thuê nhà tăng cao đã đẩy chỉ số giá nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng bình quân tăng 5,5% so với cùng kỳ tác động lớn đến CPI bình quân 5 tháng tăng. Chỉ số nhóm giáo dục tiếp tục tăng 8,7% so với cùng kỳ do một số địa phương thực hiện việc tăng học phí cũng đã góp phần làm CPI bình quân chung tăng.

Ngược lại, giá điện thoại thế hệ cũ giảm khiến chỉ số giá nhóm bưu chính, viễn thông giảm 1,4% so với cùng kỳ là yếu tố kiềm chế tốc độ tăng của CPI bình quân.

“Chúng tôi dự kiến CPI bình quân 2024 sẽ dao động ở mức 4,1% - 4,3%, mức lạm phát vẫn duy trì nằm trong kế hoạch đề ra của Chính phủ là 4% - 4,5% do cầu trong nước vẫn còn thấp” - các chuyên gia từ MBS Research nhận định.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, lạm phát trong nửa cuối năm sẽ chịu rủi ro bởi giá thép xây dựng nội địa sẽ phục hồi lên mức 15 triệu đồng/tấn, tăng 8% so với cùng kỳ trong năm 2024, nhờ đà tăng giá thép thế giới và nhu cầu ấm lên ở thị trường Việt Nam. Song song với đó, tỷ giá vẫn ở mức cao, ảnh hưởng đến chi phí hàng hóa nhập khẩu. Cuối cùng, việc tăng lương cơ bản dự kiến sẽ được thực hiện từ ngày 1/7 cũng có thể tác động đến lạm phát trong nước.

Ngoài ra, MBS Research duy trì dự báo giá dầu trong năm 2024 sẽ dao động với biên độ hẹp quanh mức 85 USD/thùng khi OPEC+ đã quyết định duy trì cắt giảm sản lượng đến hết quý III/2024 và kỳ vọng nhu cầu sử dụng dầu thô từ Mỹ và Trung Quốc tăng tốt hơn so với đầu năm.

“Mặc dù OPEC+ đã đưa ra một số tín hiệu có thể nới lỏng nguồn cung kể từ quý IV/2024 nhưng vẫn chưa có thông báo rõ ràng từ tổ chức về việc này và chúng tôi cho rằng nguồn cung vẫn chưa thể tăng mạnh đến hết năm nay, do đó chưa thể ảnh hưởng quá tiêu cực đến giá dầu" - MBS Research đánh giá./.