Bộ Tài chính dồn lực cao nhất xử lý tài sản công sau sáp nhập

Hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật, tạo nền tảng vững chắc

Ngay từ cuối năm 2024, khi chủ trương tinh gọn bộ máy, sắp xếp lại đơn vị hành chính được Quốc hội quyết định, Bộ Tài chính đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan tham mưu xây dựng và trình Chính phủ ban hành một loạt văn bản pháp lý quan trọng. Đặc biệt, Luật số 56/2024/QH15 và Luật số 90/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý, sử dụng tài sản công được Quốc hội thông qua đã đặt nền móng pháp lý vững chắc cho công tác xử lý tài sản công sau sáp nhập.

Bên cạnh đó, Chính phủ ban hành 13 nghị định chi tiết, Thủ tướng Chính phủ ra một quyết định cùng 4 công điện chỉ đạo, tháo gỡ khó khăn trong quá trình triển khai. Bộ Tài chính cũng kịp thời ban hành 1 thông tư và 13 văn bản hướng dẫn cụ thể, chi tiết về nguyên tắc, hình thức, thẩm quyền, trách nhiệm bố trí, sắp xếp và xử lý tài sản công. Các văn bản này quy định rõ ràng về việc kiểm kê, xây dựng phương án xử lý, bố trí, tiếp nhận tài sản bảo đảm không thất thoát, lãng phí; đồng thời ưu tiên chuyển đổi công năng trụ sở dôi dư thành các cơ sở công ích như y tế, giáo dục, văn hóa, thể thao.

Sử dụng tài sản công sau sáp nhập hiệu quả, tạo nguồn lực cho phát triển đất nước. Ảnh: TL

Không chỉ dừng lại ở việc ban hành văn bản, Bộ Tài chính còn chủ động phổ biến, quán triệt các nội dung hướng dẫn đến từng bộ, ngành và địa phương. Ông Lê Tuấn Anh - Phó Cục trưởng Cục Quản lý công sản, Bộ Tài chính cho biết, Bộ đã tổ chức nhiều hội nghị, tập huấn, tọa đàm trực tiếp với các đơn vị nhằm giải đáp vướng mắc, đồng thời phát hành các tài liệu hướng dẫn chi tiết để đảm bảo thống nhất trong thực hiện trên toàn quốc.

“Chúng tôi nhấn mạnh sự cần thiết của việc cập nhật và ban hành kịp thời kế hoạch sắp xếp, xử lý tài sản công phù hợp với mô hình tổ chức mới và thực trạng tài sản của từng địa phương” - ông Lê Tuấn Anh cho biết.

Ngoài ra, Bộ Tài chính còn phối hợp với Văn phòng Chính phủ truyền đạt các chỉ đạo của Thủ tướng qua 4 công điện, nhằm tháo gỡ khó khăn liên quan đến ngân sách, thuế, quản lý công sản và đăng ký kinh doanh khi xử lý tài sản công.

Để đảm bảo tiến độ xử lý tài sản công theo yêu cầu của Quốc hội và Chính phủ, Bộ Tài chính triển khai công tác giám sát chặt chẽ, thường xuyên đôn đốc các địa phương thực hiện nhiệm vụ. Mới đây nhất, vào ngày 3/10/2025, Bộ Tài chính đã ban hành Công văn 15385/BTC-QLCS về việc bố trí xử lý tài sản công khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Tại công văn này, Bộ Tài chính yêu cầu các địa phương rà soát, cập nhật và hoàn thiện kế hoạch xử lý tài sản công trước ngày 15/10/2025. Những địa phương chậm trễ như Lào Cai, Tuyên Quang, Phú Thọ, Thái Nguyên… đã được Bộ Tài chính gửi văn bản trực tiếp yêu cầu báo cáo tiến độ và đẩy nhanh công tác này.

Cùng với đó, Bộ Tài chính cũng gửi văn bản tới Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố yêu cầu quyết liệt chỉ đạo công tác xử lý trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp công lập theo nguyên tắc công khai, minh bạch, đúng quy định pháp luật. Đặc biệt, Bộ Tài chính yêu cầu các địa phương cập nhật thường xuyên kết quả xử lý tài sản, gửi báo cáo để tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền, đảm bảo công tác xử lý tài sản công không bị gián đoạn hay lơ là.

Cũng theo ông Lê Tuấn Anh, mặc dù Bộ Tài chính là đầu mối và là cơ quan chỉ đạo, song thành công trong việc xử lý tài sản công dôi dư sau sáp nhập phụ thuộc lớn vào vai trò và trách nhiệm của chính quyền địa phương. Các địa phương được yêu cầu xây dựng kế hoạch chi tiết, phù hợp với đặc thù tài sản, điều kiện kinh tế, xã hội; phối hợp giữa các đơn vị trên địa bàn để rà soát, đánh giá và xử lý tài sản công một cách hiệu quả. Địa phương nào quyết liệt, chủ động, minh bạch trong việc xử lý tài sản công sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân. Ngoài ra, các địa phương còn được ưu tiên sử dụng tài sản dôi dư để chuyển đổi thành cơ sở y tế, giáo dục, văn hóa… nhằm phục vụ cộng đồng.

Bước tiến rõ nét nhưng vẫn còn nhiều việc phải làm

Theo báo cáo từ Bộ Tài chính, tính đến ngày 30/9/2025, trên cả nước đã xử lý, sắp xếp được hơn 14.050 cơ sở nhà đất. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn hơn 13.700 cơ sở dôi dư chưa được xử lý, tập trung tại 34 tỉnh, thành phố. Bộ Tài chính liên tục theo dõi tiến độ, đồng thời phối hợp với các địa phương và bộ, ngành để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc phát sinh.

Theo lãnh đạo Cục Quản lý công sản, tiến độ sắp xếp cơ sở nhà đất trên cả nước đang rất tích cực. Số cơ sở nhà đất cần tiếp tục xử lý đã giảm theo từng tuần cùng với kiện toàn và tiếp tục hoàn thiện bộ máy tổ chức. Bộ Tài chính cũng đã có văn bản gửi Chủ tịch UBND các tỉnh có sự quan tâm, chỉ đạo hiện nay và giai đoạn tới, để hoàn thiện mục tiêu sắp xếp mà Quốc hội đã đặt ra.

Bộ Tài chính cũng đã trình cấp có thẩm quyền ban hành các phương án xử lý cơ sở nhà đất một cách đầy đủ, theo đúng tinh thần ưu tiên cho các cơ sở khoa học, y tế, giáo dục... đảm bảo khai thác tài sản hiệu quả. Đối với các đơn vị trung ương trên địa bàn tỉnh, thành phố, Bộ cũng đã có văn bản yêu cầu rà soát, đánh giá, phối hợp giữa các địa phương, có phương án hoán đổi, dồn, hoặc bàn giao khi không có nhu cầu sử dụng, tránh tình trạng lãng phí.

Tại cuộc họp báo quý III của Bộ Tài chính tổ chức mới đây, ông Lê Tuấn Anh một lần nữa khẳng định: “Việc xử lý tài sản công dôi dư không chỉ là nhiệm vụ hành chính, mà còn là trách nhiệm chính trị và kinh tế lớn. Bộ Tài chính sẽ tiếp tục hành động quyết liệt, phối hợp với các địa phương để hoàn thành mục tiêu đã đề ra, tránh tình trạng tài sản công bị lãng phí, tạo nguồn lực cho phát triển đất nước”.

Trước áp lực hoàn thành sắp xếp tài sản công theo yêu cầu của Quốc hội và Chính phủ, Bộ Tài chính đã và đang phát huy tối đa vai trò đầu mối điều phối, chỉ đạo quyết liệt. Bộ không chỉ tập trung vào hoàn thiện hành lang pháp lý mà còn tăng cường công tác giám sát, đôn đốc, hỗ trợ, giải quyết vướng mắc, đồng thời truyền thông, tạo sự đồng thuận trong toàn hệ thống.

Với những giải pháp đã thực hiện, có thể thấy, Bộ Tài chính không ngừng tạo động lực để các địa phương và các bộ, ngành “về đích” đúng tiến độ, biến thách thức thành cơ hội trong công cuộc đổi mới, sắp xếp bộ máy hành chính, nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản công, hướng đến nền quản lý hiện đại, minh bạch và hiệu quả cao.