Phát biểu khai mạc hội thảo, bà Nguyễn Thị Thanh Tâm - Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, VCCI cho hay, Việt Nam đang nổi lên như một điểm đến chiến lược hàng đầu tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương về phát triển kinh tế hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, nhìn một cách thẳng thắn vào thực tại của Việt Nam, mặc dù kim ngạch xuất khẩu tăng trưởng trong các năm qua và ngành sản xuất thì đang là một động lực tăng trưởng, đóng góp khoảng 80% tổng kim ngạch xuất khẩu. Nhưng phần lớn cái giá trị này thì đem lại chủ yếu từ các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Trong khi đó, doanh nghiệp tư nhân Việt Nam chủ yếu vẫn chỉ tham gia xuất khẩu ở dạng thô hoặc tham gia các công đoạn thâm dụng lao động và có giá trị gia tăng thấp như gia công, lắp ráp.
 |
| Toàn cảnh Hội thảo. Ảnh: Hải Anh |
"Chúng ta đang đứng trước nguy cơ bị kẹt lại ở đáy của chuỗi giá trị nếu không chịu thay đổi, không chỉ dừng lại ở vấn đề năng lực sản xuất, mà rào cản lớn nhất hiện nay chính là các tiêu chuẩn mới về phát triển bền vững, tiêu chuẩn xanh, thân thiện với môi trường" - bà Thanh Tâm cảnh báo.
Tại hội thảo các chuyên gia kinh tế cũng lưu ý, thị trường đang thay đổi một cách mạnh mẽ và một cuộc đua tái cân bằng trên phạm vi toàn cầu. Trong cuộc đua này, thì các tập đoàn đa quốc gia đang ráo riết tìm kiếm những vùng đất mới để đa dạng hóa nguồn cung, tiết kiệm chi phí, tối ưu hóa và hiệu quả. Yêu cầu doanh nghiệp giảm phát thải carbon là xu thế, đòi hỏi tất yếu của các thị trường lớn. Điều này có nghĩa là áp lực giảm phát thải từ các thị trường lớn như EU hay Hoa Kỳ sẽ được chuyển tiếp lên vai các nhà cung cấp tại Việt Nam. Điều này cùng đồng nghĩa với áp lực xanh hóa thị trường quốc tế sẽ dồn trực tiếp lên vai các nhà cung cấp Việt Nam, khiến cho doanh nghiệp Việt Nam dù lớn hay nhỏ đều phải xem cái việc xanh hóa là một phần của chiến lược sống còn.
Xu hướng xanh hóa thì không còn là khẩu hiệu mà sẽ là một yếu tố để sinh tồn với sự ra đời của cơ chế điều chỉnh carbon và các quy định về thẩm định chuỗi cung ứng. Khi đó việc minh bạch hóa dữ liệu môi trường và xã hội đang trở thành "tấm giấy thông hành" bắt buộc, nếu không hành động ngay, doanh nghiệp phải đối mặt với nguy cơ bị loại khỏi cuộc chơi ngay từ vòng ngoài.
Mặc dù là thách thức lớn, song bà Thanh Tâm cũng cho rằng, có nhiều giải pháp cho doanh nghiệp Việt Nam. Theo đó, bà Thanh Tâm khuyến nghị, doanh nghiệp cần chuyển dịch hướng tư duy từ phòng thủ sang vận động để thích ứng. Việc thực hành tiêu chuẩn ESG (môi trường - xã hội - quản trị) không nên chỉ xem là chi phí tuân thủ, mà hãy nên coi đó là một động lực để tạo ra giá trị, tạo ra tăng trưởng.
Thực tế đã cho thấy, các doanh nghiệp đầu tư bài bản vào ESG và chuỗi cung ứng số hóa không chỉ giảm thiểu rủi ro, mà còn đạt được lợi thế cạnh tranh về thu hút nguồn vốn đầu tư và lòng tin của khách hàng và đặc biệt đối với các doanh nghiệp xuất khẩu./.
| Về giải pháp, TS. Vũ Thị Phương Liên - Học viện Tài chính cũng lưu ý, việc báo cáo ESG thường xuyên là công cụ để doanh nghiệp tăng uy tín và nâng hạng chuỗi cung ứng. Đây là chìa khoá để doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam thích ứng với xu thế xanh, giảm thiểu phát thải trong sản xuất, kinh doanh mà các thị trường lớn như EU, Hoa Kỳ đặt ra... |
