Đây là nhận định từ báo cáo của Bộ phận Nghiên cứu đầu tư toàn cầu HSBC với nội dung xoay quanh việc FTSE Russell sẽ xem xét nâng hạng Việt Nam từ thị trường cận biên lên mới nổi trong đợt xem xét vào ngày 7/10/2025.
Việt Nam là một trong những thị trường tăng mạnh nhất năm nay
Mặc dù có các mức thuế quan của Hoa Kỳ, thị trường chứng khoán Việt Nam đã tăng 40% từ đầu năm đến nay, trở thành một trong những thị trường có mức tăng tốt nhất trên thế giới. Nhận định về khả năng Việt Nam được nâng hạng, HSBC cho biết câu trả lời của thị trường là có. Tuy nhiên, FTSE cũng tham khảo ý kiến của các nhà đầu tư và nhà môi giới khi đưa ra quyết định cuối cùng. Và nếu FTSE xác nhận nâng hạng, sẽ mất ít nhất 6 tháng nữa trước khi việc phân loại thị trường được thay đổi.
 |
| FTSE Russel sẽ xem xét nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ cận biên lên mới nổi trong đợt xem xét vào ngày 7/10/2025. |
| Việt Nam đã ra mắt hệ thống giao dịch KRX được chờ đợi từ lâu vào tháng 5 năm nay. Hệ thống mới khắc phục các vấn đề như tắc nghẽn lệnh và có khả năng xử lý khối lượng giao dịch lớn. Quan trọng hơn, hệ thống này mở đường cho sàn giao dịch chuyển sang hệ thống thanh toán bù trừ đối tác trung tâm, trong đó giao dịch và thanh toán diễn ra đồng thời và hiệu quả hơn. |
Để một thị trường được nâng hạng lên trạng thái mới nổi, nó phải đáp ứng nhiều tiêu chí khác nhau được quy định trong khung “Chất lượng thị trường” của FTSE. Việc sửa đổi Luật Chứng khoán, văn bản pháp lý vừa qua và ra mắt hệ thống giao dịch KRX là những yếu tố góp phần đưa Việt Nam tiến gần hơn đến việc nâng hạng.
Một số vấn đề mà FTSE đã lưu ý là quy trình đăng ký đối với các nhà đầu tư nước ngoài và giới hạn sở hữu nước ngoài (FOL) trong một số ngành nhất định như ngân hàng, hàng không và viễn thông. Mặc dù đây có thể không phải là một yêu cầu nghiêm ngặt đối với FTSE, nhưng nó có thể là một vấn đề được các nhà đầu tư nêu ra.
Về vấn đề nhiều người quan tâm là việc nâng hạng có dẫn đến dòng vốn đáng kể không, chuyên gia của HSBC cho rằng đây là điều chắc chắn. Việc nâng hạng có nghĩa là Việt Nam sẽ tự động được đưa vào các chỉ số như FTSE All-World, FTSE EM và FTSE Asia. Các quỹ thụ động được lấy làm chuẩn theo các chỉ số này sẽ phải mua cổ phiếu hoặc ETF của Việt Nam.
| Theo HSBC, phần lớn các quỹ chủ động châu Á và thị trường mới nổi đã nắm giữ cổ phiếu Việt Nam, gồm 38% các quỹ châu Á và 30% các quỹ GEM (Global Emerging Markets). Các quỹ châu Á đã đầu tư trung bình 0,5% danh mục tại Việt Nam. Số lượng quỹ dành riêng cho Việt Nam cũng đã tăng trong những năm gần đây. Hiện có hơn 100 quỹ, với tổng tài sản quản lý là 11 tỷ USD, so với 17 quỹ với tổng tài sản quản lý là 3 tỷ USD vào cuối năm 2014. |
Tuy nhiên, một phần lớn các quỹ thụ động đầu tư vào thị trường mới nổi và châu Á được lấy làm chuẩn theo các chỉ số MSCI, chỉ một số ít theo dõi các chỉ số FTSE. Do đó, nếu FTSE nâng hạng Việt Nam vào tháng 10, chỉ các quỹ thụ động được lấy làm chuẩn theo FTSE mới phải mua cổ phiếu Việt Nam khi được đưa vào.
Với MSCI, quyết định nâng hạng Việt Nam có thể mất thêm vài năm nữa. Việt Nam chưa nằm trong danh sách theo dõi của MSCI để có thể được nâng hạng lên mới nổi. MSCI tuân theo một khung đánh giá với 18 tiêu chí, nghiêm ngặt hơn so với khung 9 tiêu chí của FTSE.
Dòng vốn vào thị trường sẽ phân bổ theo thời gian
Từ các phân tích này, báo cáo của HSBC dự đoán việc nâng hạng của FTSE có thể mang lại dòng vốn trị giá 3,4 tỷ USD vào cổ phiếu Việt Nam. Ở kịch bản lạc quan nhất, mức vốn tối đa là 10,4 tỷ USD. Dòng vốn thực tế có thể sẽ vừa phải hơn nhiều và phân bổ theo thời gian. Bởi, FTSE đưa ra thông báo trước ít nhất 6 tháng trước khi thay đổi phân loại của bất kỳ quốc gia nào và việc đưa vào chỉ số diễn ra theo từng đợt để giảm thiểu tác động đến thị trường. Đối với các quỹ thụ động, khoảng 1,5 tỷ USD sẽ vào thị trường ngay lập tức sau khi việc đưa vào được hoàn tất.
 |
Nhìn từ kinh nghiệm một số thị trường đã được FTSE nâng hạng từ cận biên lên mới nổi trước đây như Ả rập Xê út và Kuwait, báo cáo chỉ ra các thị trường này nhìn chung đi ngang trong 6 tháng trước khi công bố việc đưa vào chỉ số của họ.
Cổ phiếu của Ả rập Xê út đã tăng 15% giữa thời điểm công bố việc đưa vào chỉ số và đợt đầu tiên sau khi đưa vào. Đây là một thị trường lớn hơn nhiều và do đó FTSE đã hoàn thành việc đưa vào chỉ số trong sáu đợt khác nhau. Mặt khác, Qatar có hiệu suất kém hơn. Ngược lại, Việt Nam đã có một đợt tăng giá khá cao, 37% trong 6 tháng qua.
Hiệu suất của Việt Nam cũng khá đáng chú ý so với các thị trường được MSCI nâng hạng. Khi được nâng hạng vào năm 2014, UAE đã tăng 33% trong 6 tháng trước khi công bố và tăng thêm 43% giữa thời điểm xác nhận và đưa vào chỉ số. Qatar đã tăng 46% giữa thời điểm công bố và đưa vào chỉ số. Tuy nhiên, thời điểm này cũng trùng với giai đoạn giá dầu tăng (giá dầu Brent lên tới hơn 110 USD/thùng), nên khó có thể nói tất cả đều do tác động từ việc nâng hạng, HSBC lưu ý./.
