Thúc đẩy chuyển biến mạnh mẽ trong chuyển đổi số hải quan

Hoạt động nghiệp vụ của hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Đà Nẵng. Ảnh: Châu Anh

Cần hoàn thiện quy định pháp lý

Chia sẻ về mục tiêu chính của bản kế hoạch này, ông Lê Đức Thành - Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin và thống kê hải quan (Tổng cục Hải quan) cho biết, trong năm nay, ngành Hải quan tập trung xây dựng hệ thống công nghệ thông tin thực hiện hải quan số, đáp ứng yêu cầu nghiệp vụ trong thông quan; đề xuất phê duyệt chủ trương dự án số 2 thuộc Hệ thống công nghệ thông tin thực hiện hải quan số.

Bên cạnh mục tiêu cốt lõi đó, một loạt mục tiêu liên quan cũng cần tập trung hoàn thành như: xây dựng và trình cấp có thẩm quyền phê duyệt các văn bản pháp lý, đề án và triển khai các giải pháp kỹ thuật tạo nền tảng cho việc chuyển đổi số trong công tác triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN; xây dựng và triển khai các nền tảng ban đầu đáp ứng yêu cầu chuyển đổi trong công tác quản trị nội ngành. Trong đó, ngành Hải quan tập trung hoàn thành việc rà soát, chuẩn hoá quy trình nghiệp vụ làm cơ sở cho việc triển khai các giải pháp kỹ thuật, công nghệ trong công tác quản lý nội ngành.

Đặc biệt, cần tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động của tất cả cán bộ công chức hải quan về chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ của cách mạng công nghiệp 4.0 trong quản lý nhà nước về hải quan.

Theo ông Thành, một vấn đề đặt ra khi triển khai các mục tiêu này là phải thay đổi lại các quy định pháp lý hiện nay để chấp nhận bản giấy tờ số thay vì các bản giấy hoặc bản scan như hiện nay. Điều này cần sự chung tay của cả các cơ quan quản lý thuộc các bộ, ngành liên quan. Đây là một quá trình cần thiết để tiến tới đồng bộ trong tương lai.

Nâng cao nhận thức cán bộ

Để thực hiện được các mục tiêu, nhiệm vụ đặt ra trong Kế hoạch chuyển đổi số năm 2023, ngành Hải quan đặt ra 6 nhóm giải pháp trọng tâm.

Trước tiên là đẩy mạnh công tác truyền thông, nâng cao nhận thức, kỹ năng số, tăng cường tương tác với người dân, doanh nghiệp; tuyên truyền, nâng cao nhận thức, kỹ năng số cho cán bộ công chức hải quan ở tất cả các cấp, các lĩnh vực một cách rộng rãi, qua nhiều kênh khác nhau.

Đáng chú ý, Tổng cục Hải quan khuyến khích việc tăng cường tương tác giữa cán bộ công chức hải quan với người dân, doanh nghiệp thông qua sử dụng công nghệ số (thiết bị di động, mạng xã hội, các kênh thông tin phi truyền thống khác).

Đẩy mạnh tuyên truyền cho người dân, doanh nghiệp có sử dụng hệ thống công nghệ thông tin của Tổng cục Hải quan thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, qua thư điện tử, ứng dụng di động trực tuyến đến người dùng.

Người đứng đầu tại mỗi đơn vị chịu trách nhiệm trực tiếp về chất lượng công việc, gắn nhiệm vụ về ứng dụng công nghệ thông tin với mục tiêu chuyển đổi số, cải cách văn hóa, phương thức làm việc.

Bên cạnh đó, ngành Hải quan đẩy mạnh việc nghiên cứu và làm chủ các công nghệ then chốt của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và từng bước ứng dụng trong công tác quản lý nhà nước về hải quan như: internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn (Bigdata), phân tích thông minh (BI), di động (Mobility), chuỗi khối (Blockchain), ảo hóa (Cloud) và trí tuệ nhân tạo (AI).

Giải pháp nữa được nêu ra là đảm bảo nguồn lực triển khai chuyển đổi số về công nghệ thông tin, an toàn thông tin thông qua tăng cường gắn kết, phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị có chuyên môn. Đồng thời, toàn ngành đẩy mạnh đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực về công nghệ thông tin hải quan, tập trung vào các đối tượng: lãnh đạo quản lý công nghệ thông tin; công chức chuyên trách công nghệ thông tin có trình độ chuyên môn sâu trên các lĩnh vực phân tích thiết kế, phát triển và duy trì đảm bảo hệ thống; công chức trực tiếp sử dụng hệ thống thông qua triển khai các hệ thống ứng dụng.