Thực hiện đồng bộ giải pháp để hoàn thành Chiến lược tài chính đến năm 2030

Duy trì kỷ luật tài khóa

Phát biểu tại hội thảo, TS. Nguyễn Như Quỳnh - Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách kinh tế - tài chính (Bộ Tài chính) cho biết, trong bối cảnh thế giới và khu vực liên tục biến động cả về kinh tế, chính trị, địa chính trị, an ninh năng lượng, công nghệ và biến đổi khí hậu, vai trò của chính sách kinh tế, tài chính - ngân sách trở nên có ý nghĩa chiến lược đặc biệt quan trọng.

Việc chủ động định hướng, đổi mới tư duy quản lý tài chính công, tăng cường hiệu quả huy động, phân bổ và sử dụng nguồn lực, siết chặt kỷ luật tài khóa và xây dựng nền tài chính quốc gia an toàn, bền vững vừa là yêu cầu khách quan, vừa là nhiệm vụ cấp bách để Việt Nam đạt được các mục tiêu phát triển đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050.

Toàn cảnh hội thảo. Ảnh: Đức Việt

Trên tinh thần đó, ngày 21/3/2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 368/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược tài chính đến năm 2030; trong đó, xác định các mục tiêu tổng quát, mục tiêu cụ thể và nhóm nhiệm vụ giải pháp trọng tâm liên quan đến cải cách tài khóa, hoàn thiện thể chế tài chính, hiện đại hóa quản lý thu - chi ngân sách, phát triển thị trường tài chính, mở rộng cơ sở thu và cơ cấu lại chi ngân sách theo hướng hiệu quả, bền vững...

Theo TS. Nguyễn Như Quỳnh, để triển khai Chiến lược một cách đồng bộ và hiệu quả, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 1490/QĐ-BTC ngày 28/7/2022 phê duyệt Chương trình hành động của ngành Tài chính thực hiện chiến lược tài chính, giao rõ nhiệm vụ cho các đơn vị trong toàn ngành.

Sau 5 năm triển khai (2021 - 2025), việc thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của Chiến lược tài chính đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Trong bối cảnh kinh tế - xã hội phát sinh nhiều khó khăn mới, ngành Tài chính vẫn nỗ lực duy trì kỷ luật tài khóa, hoàn thiện các khuôn khổ pháp lý chủ đạo, góp phần giữ ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, hỗ trợ phục hồi tăng trưởng và bảo đảm an sinh xã hội.

Đồng thời, nhiều chủ trương lớn cũng được triển khai, như cải cách thuế, phí, lệ phí; cơ cấu lại chi ngân sách; cải cách hành chính; đẩy mạnh và tăng cường phân cấp quản lý ngân sách nhà nước (NSNN) theo hướng bảo đảm tính thống nhất của NSNN, vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương và phát huy tính chủ động của ngân sách cấp chính quyền địa phương; chuyển đổi số trong tài chính công; cải cách thủ tục quản lý thuế - hải quan; phát triển thị trường tài chính và dịch vụ tài chính...

Tập trung hoàn thiện thể chế, nâng cao năng lực quản lý

Tuy nhiên, TS. Nguyễn Như Quỳnh cho hay, bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện Chiến lược tài chính cũng bộc lộ một số hạn chế và thách thức như: Tiến độ hoàn thiện thể chế ở một số lĩnh vực còn chậm so với yêu cầu; nhiều nhiệm vụ mang tính liên ngành cần sự phối hợp đồng bộ nhưng thực tế triển khai còn vướng mắc; nguồn lực cho việc thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội còn hạn chế…

Đánh giá những nguyên nhân của hạn chế trên, bà Lê Thị Mai Liên - Trưởng Ban Kinh tế vĩ mô và Dự báo, Viện Chiến lược và Chính sách kinh tế - tài chính cho rằng, việc tổ chức triển khai ở một số bộ, ngành, địa phương còn thiếu quyết liệt, thiếu đồng bộ; chất lượng dự báo, phân tích chính sách, tác động và lượng hóa nguồn lực tài khóa vẫn là điểm yếu, dẫn đến một số chính sách chậm điều chỉnh hoặc chưa phù hợp thực tiễn. Cùng với đó, nguồn lực dành cho hiện đại hóa công nghệ thông tin và chuyển đổi số còn hạn chế, trong khi đội ngũ nhân sự am hiểu tài chính công gắn với công nghệ mới (AI, dữ liệu lớn, blockchain…) còn thiếu, làm chậm quá trình triển khai các đề án lớn.

Để hiện thực hóa mục tiêu Chiến lược tài chính đến năm 2030 và giai đoạn 5 năm 2026-2030, theo bà Liên, cần tập trung hoàn thiện thể chế quản lý thuế, nâng cao năng lực quản lý thu thuế, phù hợp với yêu cầu Chính phủ điện tử, phân loại mức độ tuân thủ pháp luật và mức độ rủi ro của người nộp thuế.

Chủ động kết hợp linh hoạt các công cụ nợ, kênh huy động trong và ngoài nước tùy theo điều kiện thị trường để đảm bảo danh mục nợ Chính phủ đáp ứng các mục tiêu quản lý rủi ro đặt ra; thực hiện huy động, quản lý và sử dụng nợ hiệu quả; tiếp tục tăng cường công khai, minh bạch về huy động, quản lý và sử dụng nợ công, nâng cao định mức tín nhiệm quốc gia.

Đồng thời, hoàn thiện hệ thống pháp luật kinh doanh bảo hiểm, xây dựng các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Kinh doanh bảo hiểm theo hướng quản lý, giám sát doanh nghiệp bảo hiểm trên cơ sở rủi ro; xây dựng và ban hành quy định về bảo hiểm ứng dụng công nghệ thông tin; xây dựng và ban hành quy định về quản lý cơ sở dữ liệu chung; rà soát và hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật về triển khai các sản phẩm bảo hiểm có tính đặc thù, sản phẩm bảo hiểm có tác động an sinh xã hội.

Quản lý điều hành thị trường chứng khoán đảm bảo an toàn, thông suốt, tạo thuận lợi cho huy động vốn phục vụ phát triển kinh tế; triển khai các giải pháp tháo gỡ vướng mắc để thu hút đầu tư gián tiếp nước ngoài; hỗ trợ hoạt động của doanh nghiệp thông qua triển khai công bố thông tin một đầu mối, cải cách thủ tục hành chính.