Chiều ngày 11/12, Cục Quản lý nợ và Kinh tế đối ngoại, Bộ Tài chính tổ chức Hội thảo trực tiếp và trực tuyến về “Khó khăn, vướng mắc trong nghiệp vụ cho vay lại nguồn vốn vay nước ngoài của Chính phủ và định hướng sửa đổi cơ chế chính sách trong thời gian tới”.
Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Vũ Hoàng Nam - Phó Cục trưởng Cục Quản lý nợ và Kinh tế đối ngoại cho biết, cơ chế cho vay lại là công cụ quan trọng nhằm nâng cao trách nhiệm sử dụng vốn, tăng kỷ luật tài chính và góp phần bảo đảm an toàn nợ công quốc gia. Tuy nhiên, qua tổng hợp thực tiễn triển khai, nghiệp vụ cho vay lại hiện nay vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc.
Cụ thể, đối với doanh nghiệp, vướng về điều kiện vay lại, giới hạn tín dụng tại các tổ chức tín dụng, phương thức cho vay lại cũng như việc lựa chọn cơ quan được ủy quyền cho vay lại.
Đối với đơn vị sự nghiệp công lập, vướng về mức độ tự chủ tài chính, yêu cầu tài sản bảo đảm và tỷ lệ cho vay lại còn cao hơn so với khả năng trả nợ.
Đối với UBND cấp tỉnh vướng ở việc đáp ứng các điều kiện để được thẩm định cho vay lại.
 |
| Hội thảo trực tiếp và trực tuyến về “Khó khăn, vướng mắc trong nghiệp vụ cho vay lại nguồn vốn vay nước ngoài của Chính phủ và định hướng sửa đổi cơ chế chính sách trong thời gian tới” được tổ chức vào chiều ngày 11/12. Ảnh: H.T |
Những vướng mắc này theo ông Nam đã ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ triển khai dự án, hiệu quả sử dụng vốn vay nước ngoài và mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh hiện nay. Do đó, để tháo gỡ những khó khăn, Phó cụ trưởng Cục Quản lý nợ và Kinh tế đối ngoại đã gợi mở một số nhóm vấn đề trọng tâm để các đại biểu tập trung thảo luận như: Khó khăn cụ thể trong thực hiện các quy định về cho vay lại nguồn vốn vay nước ngoài của Chính phủ trong thời gian qua; các quy định về cho vay lại cũng như đề xuất, góp ý các nội dung cần nghiên cứu, sửa đổi tại các văn bản quy phạm pháp luật; đề xuất về cơ chế phối hợp và phân định trách nhiệm giữa Bộ Tài chính, cơ quan cho vay lại và bên vay lại để công tác cho vay lại được thực hiện hiệu quả hơn trong thời gian tới.
| Cơ chế cho vay lại là công cụ quan trọng nhằm nâng cao trách nhiệm sử dụng vốn, tăng kỷ luật tài chính và góp phần bảo đảm an toàn nợ công quốc gia. |
Tại hội nghị, ông Lê Hồng Hưởng, đại diện Công ty Truyền tải điện quốc gia (NPT) cho biết, theo quy hoạch điện VIII điều chỉnh được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, giai đoạn từ nay đến năm 2030, bình quân mỗi năm NPT cần huy động khoảng 30 - 40 nghìn tỷ đồng để đầu tư lưới điện truyền tải, trong đó nhu cầu vay vốn ngân hàng khoảng 20 - 30 nghìn tỷ đồng/năm. Để đáp ứng nhu cầu đầu tư rất lớn này, NPT đang chủ động đa dạng hóa các nguồn huy động như: vốn vay ODA, vốn vay thương mại trong nước và quốc tế, vốn vay ưu đãi từ Ngân hàng Phát triển Việt Nam.
Tuy nhiên, theo ông Hưởng, so với các khoản vay thương mại trực tiếp từ nước ngoài hiện nay, chi phí vay ODA cao hơn do NPT phải trả thêm 1,75%/năm phí cho vay lại trong nước. Do đó, đề nguồn vốn ODA thực sự mang tính ưu đãi, NPT kiến nghị Bộ Tài chính xem xét giảm mức phí cho vay lại hoặc ban hành bộ tiêu chí phân loại doanh nghiệp để áp dụng mức phí phù hợp.
Một khó khăn nữa được ông Hưởng đề cập tới đó là về tài sản bảo đảm. Ông Hưởng cho biết, tài sản truyền tải điện của NPT có thời gian khấu hao khoảng 10 năm, trong khi các khoản vay ODA thường có thời hạn 20 - 25 năm. Do vậy, sau 5 - 10 năm, giá trị tài sản bảo đảm trên sổ sách thấp hơn dư nợ, dẫn đến yêu cầu bổ sung tài sản bào đảm. Tuy nhiên, các tài sản khác của NPT đã được thế chấp cho các khoản vay trước nên NPT không còn tài sản để bổ sung.
Trước thực tế đó, NPT kiến nghị Bộ Tài chính xem xét cơ chế không yêu cầu bổ sung tài sản bảo đảm, trừ khi tài sản không còn hoạt động hoặc NPT vi phạm nghĩa vụ trả nợ. Đồng thời có thêm phương án để doanh nghiệp và ngân hàng cho vay lại tự thỏa thuận.
Bà Nguyễn Thương Huyền - Phó Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Quảng Trị cũng nêu ra một số khó khăn địa phương đang gặp phải khi tiếp cận nguồn vốn ODA.
Bà Huyền cho biết, từ 1/7, tỉnh Quảng Trị và Quảng Bình sáp nhập thành tỉnh Quảng Trị mới. Hiện trên địa bàn tỉnh có một số dự án ODA vay lại của Chính phủ. Theo cơ chế trước đây, tỉnh là địa phương được ngân sách trung ương cấp phát trên 70% vốn và tỉnh thực hiện vay lại của Chính phủ là 30% vốn. Tuy nhiên sau hợp nhất, tỷ lệ vay lại của địa phương dự kiến tăng lên 50%. Đây là mức khó đáp ứng đối với các địa phương có nguồn thu hạn chế và nhu cầu đầu tư hạ tầng lớn. Do đó, bà Huyền kiến nghị tăng tỷ lệ cấp phát để các địa phương khó khăn vẫn có thể tiếp cận nguồn vốn vay nước ngoài nhằm cải thiện cơ sở hạ tầng….
Kết luận hội thảo, ông Vũ Hoàng Nam cho biết, Cục Quản lý nợ và Kinh tế đối ngoại sẽ tiếp thu các ý kiến để nghiên cứu, đề xuất điều chỉnh chính sách, góp phần hoàn thiện cơ chế cho vay lại nguồn vốn vay nước ngoài của Chính phủ trong thời gian tới./.
