Thông qua Luật Đầu tư (sửa đổi), thay đổi căn bản nhiều thủ tục đầu tư

Thu hẹp các dự án phải chấp thuận chủ trương đầu tư

Trình bày tại Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho hay, một trong những nội dung sửa đổi lớn của Luật là về thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư. Dự thảo luật đã thu hẹp và làm rõ phạm vi các dự án phải thực hiện chấp thuận chủ trương đầu tư.

Theo đó, chỉ chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư trong một số lĩnh vực quan trọng, nhạy cảm như cảng biển, sân bay, viễn thông, xuất bản báo chí, các dự án thực hiện tại khu vực có ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày tại Quốc hội.

Về ngành nghề đầu tư, dự thảo luật đã rà soát quy định về ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, điều kiện đầu tư kinh doanh bảo đảm theo đúng tinh thần của Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 198 của Quốc hội. Trên cơ sở đó, Chính phủ đã rà soát cắt giảm 38 ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện và sửa đổi phạm vi của 20 ngành nghề.

Đồng thời, theo Bộ trưởng, Chính phủ sẽ công bố danh mục ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện cần thiết phải cấp phép chứng nhận trước khi thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh và danh mục ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện phải chuyển phương thức quản lý từ cấp phép chứng nhận sang công bố yêu cầu điều kiện kinh doanh để thực hiện quản lý theo phương thức hậu kiểm.

Luật cũng có những sửa đổi quan trọng, căn bản về quản lý đầu tư nước ngoài tại Việt Nam và hoạt động đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài.

Cụ thể, Luật quy định cho phép nhà đầu tư nước ngoài thành lập doanh nghiệp trước khi cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư. Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nêu rõ, đây là quy định mang tính cải cách căn bản thủ tục đầu tư đối với nhà đầu tư nước ngoài, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.

Theo báo cáo của Chính phủ, quy định này nhằm mục đích giúp môi trường đầu tư kinh doanh trở nên thông thoáng, hấp dẫn hơn đối với nhà đầu tư nước ngoài, thúc đẩy thu hút đầu tư, đảm bảo sự đối xử bình đằng giữa nhà đầu tư trong nước và nhà đầu tư nước ngoài khi thực hiện thủ tục này.

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng dự kiến sẽ bổ sung dự thảo nghị định một số quy định nhằm đảm bảo quản lý nhà nước, đảm bảo yếu tố quốc phòng, an ninh như quy định về trách nhiệm báo cáo tình hình hoạt động trong thời gian chưa thực hiện dự án đầu tư. Cùng với đó là quy định phải đáp ứng yêu cầu tiếp cận thị trường ngay từ giai đoạn thành lập tổ chức kinh tế.

Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Đầu tư (sửa đổi)

Bỏ thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư ra nước ngoài

Đối với quản lý hoạt động đầu tư ra nước ngoài, Luật đã đơn giản hóa thủ tục đầu tư ra nước ngoài, trong đó bãi bỏ thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư ra nước ngoài và thu hẹp diện dự án phải thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận đầu tư, đăng ký đầu tư ra nước ngoài.

“Chính phủ sẽ quy định chi tiết về các dự án không phải thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư ra nước ngoài nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư vươn ra thị trường quốc tế. Đồng thời, sẽ nghiên cứu bổ sung các quy định nhằm bảo đảm việc quản lý ngoại hối, đảm bảo mục tiêu an ninh kinh tế, an toàn tài chính quốc gia” - Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định.

Tại báo cáo giải trình chi tiết, Chính phủ cho biết dự thảo Luật bổ sung quy định nhằm đảm bảo việc quản lý ngoại hối đối với các dự án có quy mô vốn đầu tư lớn hoặc dự án có đề xuất áp dụng cơ chế chính sách đặc biệt. Theo đó, đối với dự án đầu tư ra nước ngoài có quy mô vốn lớn hoặc dự án đề xuất áp dụng cơ chế chính sách hỗ trợ đặc biệt, Bộ Tài chính báo cáo Thủ tướng Chính xem xét, chấp thuận trước khi cấp, điều chỉnh Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư ra nước ngoài.

Ngoài ra, Chính phủ đã rà soát đánh giá sự cần thiết của việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đường sắt năm 2025 tại dự thảo Luật Đầu tư (sửa đổi), cũng như rà soát bảo đảm tính thống nhất về các trường hợp chấp thuận đầu tư, quy định cấm kinh doanh thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, quy định liên quan đến dự án bất động sản.

Luật cũng mở rộng đối tượng áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt (luồng xanh) để cho phép các dự án đầu tư tại khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu công nghệ số tập trung, khu thương mại tự do và khu chức năng trong khu kinh tế được thực hiện thủ tục đầu tư đặc biệt (luồng xanh) mà không hạn chế về ngành, lĩnh vực, trừ một số dự án lớn, quan trọng như sân bay, cảng biển…

Luật này có hiệu lực thi hành từ 1/3/2026. Riêng nội dung Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện có hiệu lực thi hành từ 1/7/2026. Khoản 3 Điều 50 của Luật này có hiệu lực ngay từ 1/1/2026./.