Sáng 8/12, tại Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày các nội dung chính của dự thảo nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để triển khai các dự án lớn tại địa bàn Thủ đô.

Được lựa chọn nhà đầu tư trước khi chấp thuận chủ trương đầu tư

Theo dự thảo, về thẩm quyền quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư, HĐND, Chủ tịch UBND thành phố được quyết định chủ trương đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư công, PPP, tư nhân không bị giới hạn về quy mô vốn, sử dụng đất, yêu cầu di dân tái định cư thuộc thẩm quyền của Quốc hội, của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Đề xuất phân cấp thẩm quyền quyết định đầu tư của Quốc hội, Chính phủ cho TP. Hà Nội
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày tại phiên họp.
Đối với dự án cần triển khai ngay theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền, Hà Nội được lựa chọn nhà đầu tư trước khi cấp có thẩm quyền quyết định hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư và được thực hiện các thủ tục về quy hoạch, khởi công xây dựng công trình đồng thời với thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, quyết định chủ trương đầu tư.

Khi quyết định chủ trương đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư dự án cụ thể cần áp dụng cơ chế, chính sách đặc biệt khác với quy định của luật, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội, trên cơ sở được sự đồng ý của cấp có thẩm quyền, UBND thành phố báo cáo Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép thực hiện cơ chế, chính sách đặc biệt khác với quy định của luật hiện hành và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.

Về lựa chọn nhà đầu tư, nhà thầu, Chính phủ đề xuất cho phép TP. Hà Nội áp dụng hình thức lựa chọn nhà đầu tư, nhà thầu trong trường hợp đặc biệt đối với dự án cần triển khai ngay theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền, dự án quan trọng quốc gia, dự án thu hút nhà đầu tư chiến lược.

Về quy hoạch, trên địa bàn thành phố chỉ lập một quy hoạch tổng thể Thủ đô.

Khi có quy hoạch chi tiết được phê duyệt và chủ trương cho phép triển khai thực hiện của HĐND, UBND thành phố sử dụng ngân sách thành phố để thực hiện dự án bồi thường, hỗ trợ tái định cư độc lập trước khi phê duyệt chủ trương đầu tư dự án theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền.

Ngoài các trường hợp quy định tại điều 79 Luật Đất đai, HĐND thành phố quyết định từng trường hợp thu hồi đất cụ thể và cho phép thành phố được tạm giao một phần đất thuộc phạm vi dự án để khởi công khi có ý kiến chỉ đạo của cấp có thẩm quyền.

Đối với các dự án cần triển khai ngay theo ý kiến chỉ đạo của cấp có thẩm quyền, HĐND thành phố quyết định mức bồi thường, hỗ trợ tái định cư gấp 2 lần quy định. Các trường hợp khác, HĐND thành phố quyết định mức cao hơn quy định, nhưng không quá 2 lần.

Căn cứ đề xuất dự án BT, UBND thành phố phân chia dự án tổng thể thành các dự án thành phần và xác định quỹ đất dự kiến giao thanh toán cho từng dự án thành phần đó, được quyết định thanh toán trước từng phần quỹ đất sau khi ký kết hợp đồng BT đối với từng dự án thành phần.

Thành phố được quyết định cưỡng chế khi đạt đồng thuận 75%

Để huy động vốn thực hiện dự án, TP. Hà Nội được phép sử dụng kết dư ngân sách thành phố để bố trí vốn cho dự án đầu tư công quy định tại nghị quyết này đối với các dự án cần triển khai ngay theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền. Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quyết định tổng mức dư nợ cấp tín dụng tối đa đối với một khách hàng hoặc một khách hàng và người có liên quan trong trường hợp tổng mức dư nợ cấp tín dụng vượt quá tỷ lệ theo quy định.

Dự án đầu tư mới, cải tạo công trình để xử lý ùn tắc giao thông, úng ngập, ô nhiễm môi trường, trật tự đô thị được áp dụng cơ chế đầu tư công khẩn cấp và lệnh xây dựng khẩn cấp theo pháp luật về đầu tư công, xây dựng.

Liên quan đến cải tạo, chỉnh trang, tái thiết đô thị, UBND thành phố quyết định biện pháp cưỡng chế phá dỡ khi trên 75% chủ sở hữu nhà, chủ sở hữu đất tương đương ít nhất 75% diện tích đất khu vực cải tạo, chỉnh trang, tái thiết đồng thuận. Cơ quan có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch được quyết định các chỉ tiêu quy hoạch, kiến trúc, dân số tại dự án trong khu vực nội đô lịch sử vượt quá quy định tại quy hoạch chung, quy hoạch phân khu đô thị.

Đề xuất phân cấp thẩm quyền quyết định đầu tư của Quốc hội, Chính phủ cho TP. Hà Nội
Các đại biểu tham dự phiên họp sáng 8/12.

Qua thẩm tra, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội tán thành với sự cần thiết cơ sở chính trị và cơ sở thực tiễn xây dựng ban hành nghị quyết theo trình tự thủ tục rút gọn, nhằm thể chế hóa chủ trương của Bộ Chính trị tại Công văn số 19076-CV/VPTW, góp phần tháo gỡ điểm nghẽn thể chế huy động nguồn lực thúc đẩy phát triển Thủ đô nhanh, bền vững, hiện đại, có sức lan tỏa vùng và cả nước.

Đối với các cơ chế, chính sách đặc biệt có phạm vi tác động lớn như mở rộng trường hợp thu hồi đất, phân cấp thẩm quyền quyết định chấp thuận đầu tư của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ cho thành phố, vượt trần tín dụng, cưỡng chế khi đạt 75% đồng thuận, để đảm bảo đủ cơ sở pháp lý chính trị, cơ quan thẩm tra đề nghị báo cáo cấp có thẩm quyền đồng thời đánh giá kỹ tác động pháp lý, kinh tế - xã hội đảm bảo không phát sinh khiếu kiện, khiếu nại phức tạp ảnh hưởng đến ổn định xã hội và niềm tin của người dân, phù hợp với Hiến pháp và chủ trương của Đảng.

Một số ý kiến đề nghị cân nhắc thận trọng về việc giao thẩm quyền cho thành phố, chấp thuận chủ trương đầu tư các dự án quan trọng quốc gia có quy mô sử dụng đất trồng lúa từ 500 ha trở lên hoặc di dân tái định cư từ 20.000 đến 50.000 người, vì những dự án này có tác động vượt phạm vi của Thủ đô, làm rõ căn cứ, nguyên tắc và cơ chế chịu trách nhiệm của HĐND thành phố trong thu hồi đất…

Sau khi nghe tờ trình, báo cáo, trong sáng nay, Quốc hội thảo luận tại hội trường về nội dung này.