Giải ngân vốn đầu tư công: Thời gian không còn nhiều, quyết tâm phải cao

Nhiều nỗ lực nhưng tỷ lệ giải ngân chưa đồng đều

Thực tế, để đạt được tỷ lệ giải ngân gần 61% trong 11 tháng qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo, điều hành sát sao, quyết liệt thông qua các hội nghị thúc đẩy tăng trưởng đầu tư công và nhiều văn bản chỉ đạo đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công ngay từ những tháng đầu năm. Đặc biệt là việc giao chỉ tiêu giải ngân đầu tư công làm cơ sở đánh giá thi đua và công tác cải cách thể chế tiếp tục là điểm sáng giúp tháo gỡ nhiều điểm nghẽn trong quy trình triển khai các dự án.

Bên cạnh các đoàn công tác của Chính phủ, Bộ Tài chính đã thành lập 6 đoàn công tác hướng dẫn, kiểm tra việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy tại 34 địa phương, làm việc trực tiếp với UBND tỉnh, Sở Tài chính và các sở, ban, ngành liên quan cùng UBND các xã, phường nhằm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc đến lĩnh vực tài chính - đầu tư công.

Các bộ, ngành, địa phương đã thành lập các Tổ công tác thúc đẩy giải ngân kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước; thường xuyên rà soát, kiểm tra, đôn đốc tiến độ thực hiện dự án, đẩy nhanh tiến độ thi công, tập trung hoàn thiện các thủ tục pháp lý, nghiệm thu khối lượng hoàn thành. Thành viên Tổ công tác đặc biệt theo chức năng, nhiệm vụ được giao đã chủ động rà soát, đôn đốc, phối hợp, hỗ trợ các nhà đầu tư trong quá trình triển khai dự án cũng như chủ động tháo gỡ nhanh nhất những khó khăn, vướng mắc về các thủ tục liên quan thuộc lĩnh vực phân công theo dõi.

Đạt mục tiêu 100% vốn đầu tư công được giải ngân, góp phần phát triển kinh tế đất nước. Ảnh: Đức Thanh.

Tuy nhiên, bức tranh giải ngân vốn đầu tư công vẫn chưa đồng đều. Theo báo cáo của Bộ Tài chính, đến hết tháng 11/2025, so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao mới có 12 bộ, ngành và 20 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt từ mức bình quân chung cả nước, đồng thời còn tới 22 bộ, ngành và 12 địa phương có tỷ lệ giải ngân dưới mức bình quân chung này.

Đáng chú ý, hều hết các bộ có tỷ lệ giải ngân cao nhưng kế hoạch vốn thấp (dưới 1 nghìn tỷ đồng) hoặc không giải ngân theo dự án và một số địa phương có tỷ lệ giải ngân vốn cân đối ngân sách địa phương cao trong khi tỷ lệ giải ngân vốn ngân sách trung ương thấp hơn bình quân cả nước. Điều này cho thấy, dù tỷ lệ giải ngân có tiến bộ (cao hơn 2,4% về tỷ lệ và trên 155.729 tỷ đồng về số tuyệt đối so với năm 2024) nhưng khối lượng vốn còn lại rất lớn, đặc biệt là vốn ngân sách trung ương, đặt ra thách thức lớn cho công tác điều hành trong thời gian còn lại của năm.

Tiếp tục các giải pháp “thúc” giải ngân từ Bộ Tài chính

Từ thực tế giải ngân chưa đồng đều giữa các bộ, ngành, địa phương, cùng với đó là những khó khăn về giải ngân tại một số dự án lớn, nhất là trong các lĩnh vực hạ tầng giao thông và đầu tư công nghệ cao tiếp tục là một thách thức lớn. Do đó, để phấn đấu tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 đạt mục tiêu 100% rất cần sự nỗ lực lớn hơn nữa từ các bộ, ngành, địa phương trong giai đoạn “nước rút” này.

Với vai trò là cơ quan quản lý về giải ngân vốn đầu tư công, Bộ Tài chính tiếp tục kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các đơn vị triển khai mạnh mẽ các biện pháp nâng cao tỷ lệ giải ngân, đặc biệt đối với những địa phương và bộ, ngành còn khối lượng giải ngân lớn.

Bộ Tài chính lưu ý các bộ, ngành, địa phương cần tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm túc các Nghị quyết, kết luận của Đảng, Quốc hội và Chính phủ, coi thúc đẩy đầu tư công là nhiệm vụ chính trị quan trọng, gắn với đánh giá cán bộ theo Quy định 366-QĐ/TW. Lãnh đạo, chỉ đạo phải quyết tâm cao, hành động quyết liệt, phân công rõ “6 rõ”: rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời gian, rõ kết quả. Trong công tác khắc phục hậu quả thiên tai, các địa phương phải chủ động, khẩn trương, huy động cả hệ thống chính trị để khôi phục nhanh hạ tầng thiết yếu và các dự án đầu tư công theo Nghị quyết 380/NQ-CP.

Trong quá trình sắp xếp, tổ chức lại chính quyền địa phương 2 cấp, Bộ Tài chính đề nghị các bộ, ngành, địa phương cần triển khai nghiêm túc các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; kịp thời xử lý vướng mắc về chuyển giao dự án và kiện toàn bộ máy, bảo đảm cán bộ đủ năng lực quản lý và triển khai dự án, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa. Các bộ, ngành ngang bộ chịu trách nhiệm rà soát, xử lý vướng mắc liên quan đến phân cấp, phân quyền trong phạm vi quản lý.

Đặc biệt, trong triển khai các dự án, Bộ Tài chính đề nghị phải phát huy vai trò người đứng đầu, phân công rõ cán bộ phụ trách từng dự án và khẩn trương khắc phục tồn tại, đặc biệt trong giải phóng mặt bằng, bố trí kinh phí bồi thường kịp thời, huy động tổ chức chính trị xã hội tham gia tuyên truyền. Về vốn ODA và nguyên vật liệu, các đơn vị cần đẩy nhanh thủ tục, hoàn tất hồ sơ, rút vốn kịp thời, phối hợp hướng dẫn tháo gỡ khó khăn theo Nghị quyết số 66.4/2025/NQ-CP. Các công trình quan trọng quốc gia, đặc biệt trong lĩnh vực giao thông vận tải, cần tập trung tháo gỡ vướng mắc, khôi phục thi công sau thiên tai, bù tiến độ chậm và phấn đấu hoàn thành ít nhất 3.000 km cao tốc, trên 1.000 km đường ven biển, Cảng hàng không Long Thành và chuẩn bị các dự án đường sắt trọng điểm.

Đồng thời, công tác nghiệm thu, thanh toán phải triển khai nhanh, rút gọn thủ tục, lập hồ sơ thanh toán ngay khi khối lượng được nghiệm thu. Tổ công tác của Chính phủ cần tăng cường kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ vướng mắc, đặc biệt với các địa phương vốn lớn nhưng giải ngân chậm. Chế độ báo cáo phải cập nhật đầy đủ trên Hệ thống thông tin quốc gia về đầu tư công, phản ánh chính xác khó khăn, nguyên nhân và giải pháp, phối hợp với Kho bạc Nhà nước đảm bảo số liệu kịp thời.

Bộ Tài chính cũng cho biết, năm 2024 đã có bộ, ngành và địa phương không hoàn thành chỉ tiêu giải ngân; do đó, năm 2025 các đơn vị cần quyết liệt hơn, nỗ lực tối đa, tăng tốc giải ngân trong 2 tháng cuối để hoàn thành mục tiêu 100% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.