10 năm Thỏa thuận Paris: Việt Nam khẳng định vai trò tiên phong trong chuyển đổi xanh

Việt Nam tích cực triển khai thực hiện Thỏa thuận Paris

Chia sẻ tại sự kiện, Đại sứ Pháp tại Việt Nam Olivier Brochet cho biết, sau 10 năm triển khai, Thỏa thuận Paris đang phát huy hiệu quả. Ngoài những cam kết hành động về giảm nhiệt độ nóng lên toàn cầu của các quốc gia, có thể thấy quá trình chuyển đổi sang các mô hình xã hội carbon thấp đang diễn ra. Quá trình chuyển đổi sinh thái này đang tăng tốc và dường như không gì có thể ngăn cản được. Các khoản đầu tư ngày càng được hướng đến các giải pháp carbon thấp.

Đại sứ cho biết, Pháp đã đưa ra những cam kết mạnh mẽ nhằm giảm phát thải khí nhà kính và đã đạt được những kết quả cụ thể.

Đến năm 2024, lượng phát thải khí nhà kính của Pháp đã giảm 34% (so với năm 1990). Hiện nay, Pháp chỉ chiếm 0,7% lượng phát thải khí nhà kính hằng năm trên toàn cầu.

Đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường chia sẻ về mà những hành động Việt Nam đã thực hiện để triển khai Thỏa thuận Paris.

Về phía Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành cho biết, Việt Nam là một trong những quốc gia đã tích cực tham gia quá trình đàm phán, xây dựng và thông qua Thỏa thuận Paris tại COP21, đồng thời cũng sớm phê duyệt Thỏa thuận.

Ông nhấn mạnh, trong 10 năm qua, Việt Nam luôn là quốc gia có trách nhiệm trong việc triển khai thực hiện Thỏa thuận Paris. Ngay sau khi phê duyệt Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu, Việt Nam đã phê duyệt Kế hoạch thực hiện Thỏa thuận Paris (PIPA) với các nhóm nhiệm vụ cụ thể làm cơ sở để các bộ, ngành và địa phương triển khai thực hiện.

Đồng thời, từng bước hoàn thiện thể chế, chính sách và pháp luật ứng phó với biến đổi khí hậu phù hợp với quy định của Thỏa thuận Paris, qua đó thiết lập hành lang pháp lý đồng bộ, nhằm khuyến khích các thành phần kinh tế - xã hội, các bên liên quan và toàn dân cùng chủ động tham gia các hoạt động ứng phó với biến đổi khí hậu.

Thủ tướng Chính phủ cũng đã phê duyệt Đề án “Thành lập và phát triển thị trường carbon tại Việt Nam” với mục tiêu sớm vận hành thị trường carbon, góp phần thực hiện mục tiêu giảm nhẹ phát thải khí nhà kính quốc gia với chi phí của doanh nghiệp và xã hội thấp, tạo dòng tài chính mới cho hoạt động giảm phát thải khí nhà kính, thúc đẩy chuyển đổi xanh….

Về thực hiện trách nhiệm của bên tham gia Thỏa thuận Paris, ông Thành cho biết, Việt Nam đã nộp Dự kiến Đóng góp do quốc gia tự quyết định (INDC) gửi Ban Thư ký Công ước năm 2015 và tiếp tục cập nhật NDC năm 2020 và NDC năm 2022. NDC 2022 của Việt Nam tăng mạnh cam kết giảm phát thải so với NDC 2020, với đóng góp không điều kiện tăng từ 9% lên 15,8% và có điều kiện tăng từ 27% lên 43,5% so với kịch bản phát triển thông thường, đến năm 2030.

Hiện nay, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang tích cực phối hợp với các bộ, ngành cơ quan có liên quan hoàn thiện NDC3.0 kèm theo đề xuất các biện pháp giảm phát thải, có phương pháp theo dõi, giám sát các biện pháp giảm phát thải khí nhà kính để triển khai NDC3.0.

Về tăng cường hợp tác quốc tế trong ứng phó với biến đổi khí hậu, Việt Nam là một trong những quốc gia sớm thông qua Tuyên bố chính trị thiết lập Quan hệ đối tác chuyển dịch năng lượng công bằng (JETP), Nhóm các đối tác quốc tế (IPG) và tham gia Sáng kiến Cộng đồng châu Á phát thải ròng bằng 0.

Tại COP28, Việt Nam cùng IPG chính thức công bố Kế hoạch huy động nguồn lực (RMP) thực hiện Tuyên bố JETP, qua đó thể hiện nỗ lực của Việt Nam thực hiện mục tiêu phát triển năng lượng sạch và bền vững. Đến đầu tháng 12/2025, đã xác định được 44 dự án phù hợp JETP với số vốn cần huy động trên 10 tỷ USD. Một số dự án đã được xác định hy vọng sớm được triển khai thực hiện.

Đối tác quốc tế cam kết tiếp tục hỗ trợ

Theo ông Nguyễn Công Thành, sau 10 năm thực hiện Thỏa thuận Paris, Việt Nam đã đạt được những kết quả ban đầu quan trọng trong triển khai thực hiện Thỏa thuận Paris. Qua đó từng bước tham gia vào sân chơi quốc tế về giảm phát thải khí nhà kính, thị trường carbon, nâng cao khả năng cạnh tranh của nền kinh tế, đồng thời nâng cao sức chống chịu và khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu.

Đồng thời, Việt Nam đã chuyển từ một quốc gia bị động ứng phó sang một quốc gia chủ động hành động và kiên định với mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Đây là kết quả của cam kết chính trị mạnh mẽ cùng với sự đồng lòng của cả hệ thống chính trị, sự tham gia của toàn xã hội, đặc biệt là sự ủng hộ của khối doanh nghiệp. Tuy nhiên, thách thức vẫn còn lớn, đặc biệt là trong việc huy động nguồn lực và đẩy nhanh tốc độ thực hiện các hành động khí hậu.

Đại sứ Pháp tại Việt Nam Olivier Brochet khẳng định: “Mục tiêu đầy tham vọng trung hòa carbon vào năm 2050 minh chứng cho vai trò tiêu biểu mà Việt Nam dự định đóng góp trong việc thực hiện Hiệp định Paris. Để đạt được điều này, Việt Nam có thể trông cậy vào sự hỗ trợ toàn diện của Liên minh châu Âu và Pháp”.

Giai đoạn 2020 - 2030, Pháp sẽ cung cấp hơn 1,5 tỷ EUR tài chính công cho các dự án về khí hậu tại Việt Nam. Khoản này bao gồm 500 triệu EUR được huy động trong khuôn khổ JETP, với các dự án đầu tiên đã được khởi động từ năm 2025.

Đại sứ EU tại Việt Nam Julien Guerrier nhấn mạnh, EU là một đối tác tích cực và hướng đến các giải pháp cho Việt Nam, đồng thời là nhà cung cấp tài chính khí hậu lớn nhất thế giới. Mới đây, tại Diễn đàn Cửa ngõ toàn cầu ở Brussels, Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn đã ký với các tổ chức tài chính phát triển châu Âu một gói hỗ trợ mới trị giá 430 triệu EUR dành cho JETP.

Trong số các hoạt động khác, EU cũng cung cấp 34 triệu EUR viện trợ không hoàn lại trong khuôn khổ Quỹ “Quản lý nguồn nước và tài nguyên thiên nhiên” để giúp đối phó với các mối đe dọa của biến đổi khí hậu tại Việt Nam.

Theo bà Pauline Tamesis - Điều phối viên thường trú của Liên hợp quốc tại Việt Nam, Việt Nam đã đi đầu, bằng cam kết net zero tại COP26, JETP, và sự lựa chọn táo bạo cho “Green Sprint”. Việt Nam phù hợp với Thỏa thuận Paris để thu hút đầu tư.

“Nền kinh tế xanh có thể tạo ra 24 triệu việc làm vào năm 2030 – và chúng ta cần những việc làm đó ở đây, tại các khu điện mặt trời, điện gió và các nhà máy xanh. Lộ trình của chúng ta là NDC 3.0. Kế hoạch phải bao trùm mọi lĩnh vực, với những hướng đi đáng tin cậy để giảm thiểu nhiên liệu hóa thạch. Nhưng chỉ tiêu thôi là chưa đủ – chúng ta cần các dự án khả thi. Liên hợp quốc sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam xây dựng danh mục dự án hấp thụ nguồn vốn JETP và các nguồn tài chính toàn cầu” - bà Pauline Tamesis nhấn mạnh./.