Đây là đợt tổng kiểm kê theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, nhằm đánh giá toàn diện tình hình quản lý, sử dụng tài sản công và tăng cường hiệu quả quản trị nguồn lực tài chính - ngân sách nhà nước.

Chủ động triển khai sớm

Theo kế hoạch của Bộ Tài chính, công tác tổng kiểm kê sẽ bao gồm toàn bộ tài sản công thuộc sở hữu Nhà nước, từ trụ sở làm việc, đất đai, phương tiện, máy móc, thiết bị cho đến tài sản kết cấu hạ tầng được giao các cơ quan, đơn vị quản lý. Việc kiểm kê nhằm xác định đầy đủ hiện trạng, giá trị còn lại, tình trạng sử dụng, từ đó làm cơ sở cập nhật vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về tài sản công.

Các địa phương đồng loạt lên kế hoạch tổng kiểm kê tài sản công
Khi toàn bộ tài sản công được chuẩn hóa và số hóa, góp phần giảm lãng phí, ngăn thất thoát nguồn lực quốc gia. Ảnh: Dũng Minh

Để phát huy kết quả tổng kiểm kê năm 2025 và thuận lợi cho triển khai công việc trong năm 2026, Bộ Tài chính yêu cầu các bộ, ngành và địa phương chủ động xây dựng kế hoạch kiểm kê chi tiết, hoàn thành việc rà soát, phân loại tài sản công. Đồng thời, yêu cầu các địa phương bố trí nguồn lực, kiện toàn bộ máy quản lý tài sản công và tập huấn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ tài chính - kế toán ở cả 2 cấp.

Ông Nguyễn Tân Thịnh - Cục trưởng Cục Quản lý công sản, Bộ Tài chính cho biết, mục tiêu của cuộc tổng kiểm kê là để xác định đầy đủ số lượng, cơ cấu, hiện trạng và giá trị tài sản công trên phạm vi cả nước, phục vụ việc sắp xếp, khai thác, sử dụng hiệu quả nguồn lực công sau khi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp được vận hành thống nhất. Đây cũng là bước chuẩn bị quan trọng để thực hiện quản lý tài sản công trên nền tảng số, đảm bảo công khai, minh bạch và hiệu quả.

Đến nay, nhiều địa phương như Hà Nội, Thái Nguyên, Phú Thọ, Đồng Nai, Quảng Trị, Gia Lai… đã ban hành kế hoạch tổng kiểm kê tài sản công, thành lập mới hoặc kiện toàn Ban chỉ đạo kiểm kê và Tổ công tác kiểm kê tài sản công cấp tỉnh để chỉ đạo, đôn đốc các cơ quan, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp và đối tượng khác thuộc phạm vi quản lý trong việc thực hiện kiểm kê tài sản.

"Cuộc tổng kiểm kê tài sản công toàn quốc từ ngày 1/1/2026 là cơ hội quan trọng để chuẩn hóa dữ liệu, nâng cao năng lực quản lý tài sản nhà nước, đồng thời tạo nền tảng cho việc khai thác, sử dụng hiệu quả nguồn lực công phục vụ phát triển kinh tế - xã hội".

Ông Nguyễn Tân Thịnh - Cục trưởng Cục Quản lý công sản, Bộ Tài chính

Kế hoạch của các địa phương đưa ra đều nêu bật mục đích của việc tổng kiểm kê. Đó là xác định số lượng, cơ cấu, hiện trạng sử dụng, giá trị tài sản công tại cơ quan, tổ chức, đơn vị; tài sản kết cấu hạ tầng do Nhà nước đầu tư quản lý sau khi thực hiện sắp xếp, tinh gọn bộ máy, sắp xếp đơn vị hành chính, vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, làm cơ sở để tiếp tục sắp xếp, bố trí, sử dụng, khai thác, xử lý hiệu quả tài sản công.

Đồng thời, kết quả của cuộc tổng kiểm kê sẽ phục vụ việc xây dựng chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; phục vụ công tác báo cáo tình hình quản lý, sử dụng tài sản công, cung cấp thông tin để lập báo cáo tài chính nhà nước, báo cáo thực hành tiết kiệm, chống lãng phí theo quy định.

Các địa phương cũng đưa ra yêu cầu đối với các đơn vị thuộc đối tượng kiểm kê. Theo đó, phải xác định cụ thể các nội dung công việc, tiến độ thực hiện, thời hạn hoàn thành, sản phẩm đạt được và trách nhiệm thực hiện công tác tổng kiểm kê. Đặc biệt, yêu cầu quan trọng là phát huy tối đa kết quả tổng kiểm kê tài sản công tại thời điểm 0 giờ ngày 1/1/2025; tổ chức quán triệt, tuyên truyền đầy đủ các nội dung của Quyết định số 3531/QĐ-BTC của Bộ Tài chính về kế hoạch tổng kiểm kê tài sản công năm 2026 đến các sở, ban, ngành, đoàn thể, UBND các xã, phường, đặc khu thuộc tỉnh, các doanh nghiệp thuộc tỉnh.

Ngoài ra, các địa phương cũng nêu rõ, tài sản thuộc cấp nào quản lý, thì cấp đó chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện kiểm kê, tổng hợp số liệu để báo cáo tổng hợp chung. UBND xã, phường, đặc khu chịu trách nhiệm tổng hợp kết quả kiểm kê của các cơ quan, tổ chức, đơn vị (cấp xã) thuộc phạm vi quản lý.

Phân công nhiệm vụ cụ thể

Với kinh nghiệm từ đợt tổng kiểm kê tài sản công năm 2025, các địa phương đã nhanh chóng phân công nhiệm vụ và đưa ra các mốc thời gian phải hoàn thành cho các đơn vị thực hiện kiểm kê.

Đại diện Sở Tài chính Phú Thọ cho biết, để triển khai tốt công tác tổng kiểm kê, tỉnh đã tổ chức các lớp tập huấn về quản lý, sử dụng tài sản công và thực hiện tổng kiểm kê tài sản công năm 2026. Nội dung tập huấn chú trọng các nhiệm vụ cần tập trung trong quản lý, sử dụng tài sản công sau khi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp chính thức đi vào vận hành; tiêu chuẩn, định mức sử dụng trụ sở, cơ sở hoạt động sự nghiệp, ô tô, máy móc, thiết bị; quản lý, sử dụng, khai thác tài sản kết cấu hạ tầng phục vụ lợi ích quốc gia và lợi ích công cộng; trao đổi, giải đáp các vướng mắc liên quan đến quản lý, sử dụng tài sản công tại địa phương, đơn vị…

Tại Quảng Trị, tỉnh này đã phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng đơn vị. Sở Xây dựng là đầu mối chủ trì, kiểm kê, rà soát thông tin số liệu tài sản kết cấu hạ tầng do đơn vị quản lý trên địa bàn toàn tỉnh. Tương tự, công việc này cũng được giao Sở Nông nghiệp và Môi trường; Sở Công thương; Sở Khoa học và Công nghệ; Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Ban Quản lý khu kinh tế chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan để thực hiện.

Tỉnh Thái Nguyên đưa ra quy định về trách nhiệm của đối tượng thực hiện kiểm kê. Cụ thể, trước ngày 30/11/2025, hoàn thành việc thành lập Tổ kiểm kê năm 2026; trước ngày 31/12/2025, hoàn thành việc chuẩn bị các điều kiện cần thiết về hồ sơ, thông tin tài sản, việc theo dõi, hạch toán tài sản tại các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp để phục vụ kiểm kê; từ ngày 1/1/2026 đến 31/3/2026 hoàn thành kiểm kê tài sản thuộc phạm vi kiểm kê do mình đang trực tiếp quản lý/tạm quản lý và chịu trách nhiệm về số liệu kiểm kê theo hướng dẫn; trước ngày 31/3/2026 báo cáo kết quả kiểm kê cho cơ quan quản lý cấp trên (trong trường hợp có cơ quan quản lý cấp trên)…

Theo đánh giá của Bộ Tài chính, công tác kiểm kê tài sản công có vai trò then chốt trong việc phát hiện bất cập, lãng phí, thất thoát tài sản nhà nước, đồng thời làm căn cứ cho việc sắp xếp lại, xử lý tài sản dư thừa, chưa sử dụng hiệu quả. Đặc biệt, với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, kết quả tổng kiểm kê tài sản công sẽ giúp đảm bảo tính thống nhất, minh bạch và trách nhiệm giải trình giữa cấp tỉnh và cấp xã, phù hợp với lộ trình cải cách tài chính công và chuyển đổi số quốc gia đến năm 2030.

Tổng kiểm kê tài sản công là cơ hội đánh giá lại năng lực quản lý

Cuộc tổng kiểm kê tài sản công toàn quốc theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 1/1/2026 không chỉ là một nhiệm vụ quản lý thường kỳ, mà còn là bước chuyển lớn trong tiến trình hiện đại hóa quản trị tài sản nhà nước.

Khi toàn bộ dữ liệu được chuẩn hóa và số hóa, công tác giám sát, khai thác, sử dụng tài sản công sẽ minh bạch và hiệu quả hơn, góp phần giảm lãng phí, ngăn thất thoát nguồn lực quốc gia. Đây cũng là cơ hội để các địa phương đánh giá lại năng lực quản lý, sắp xếp lại bộ máy và hướng đến quản trị tài chính công hiện đại, chuyên nghiệp, phù hợp mục tiêu chuyển đổi số và phát triển bền vững.