Chiều 23/10, thảo luận tại tổ về dự án Luật Báo chí (sửa đổi), các đại biểu Quốc hội cho rằng cần tạo hành lang pháp lý để báo chí chính thống phát triển lành mạnh, chuyên nghiệp, theo đúng chủ trương, đường lối của Đảng về "xây dựng nền báo chí truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại" trong bối cảnh hiện nay.
Hành chính hoá làm giảm sức cạnh tranh của báo chí chính thống
Tham gia phát biểu thảo luận, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (đoàn TP.HCM) nhận định dự thảo luật được soạn thảo công phu nhưng có cảm giác "hơi bị hành chính hóa". Trong khi đó, hoạt động báo chí ngày nay có môi trường cạnh tranh rất khốc liệt. Các cơ quan báo chí phải chạy đua với nhau từng phút, từng giây để nắm bắt tin tức kịp thời, vì sự phát triển của mạng xã hội đã thay đổi hoàn toàn cách thức tiếp nhận thông tin so với báo in truyền thống.
 |
| Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (đoàn TP.HCM) phát biểu tại tổ. |
Theo đại biểu, các biện pháp kiểm soát trong luật hiện nay chủ yếu chỉ áp dụng được với báo chí chính thống, đúng như các cụ nói "nắm người có tóc, ai nắm kẻ trọc đầu". Điều này vô hình chung tạo thành cơ chế cạnh tranh không lành mạnh, không cân sức giữa báo chí chính thống và phóng viên tự do. "Phóng viên báo chính thống phải qua rất nhiều khâu kiểm duyệt, trong khi các phóng viên tự do trên mạng xã hội thì không”, bà phân tích.
Do đó, theo đại biểu, thay vì siết chặt quản lý, Nhà nước cần tạo điều kiện để báo chí cạnh tranh lành mạnh bằng chuyên môn. "Quy hoạch báo chí là cần thiết, nhưng với tư cách là người thường xuyên tương tác và cũng là đứa con của ngành báo chí, tôi lớn lên cũng nhờ những đồng lương làm báo của ba tôi, tôi mong rằng chúng ta sẽ tạo điều kiện để báo chí phát triển, chứ không phải vì những lý do này kia mà triệt tiêu sức mạnh của người phóng viên, người cầm bút", đại biểu Phạm Khánh Phong Lan chia sẻ.
| Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) quy định cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện là cơ quan báo chí có nhiều loại hình báo chí, cơ quan báo chí trực thuộc; có cơ chế đặc thù về tài chính theo quy định của Chính phủ; được thành lập phù hợp với Chiến lược phát triển và quản lý hệ thông báo chí được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Cơ quan báo và phát thanh, truyền hình là cơ quan báo chí thuộc tỉnh ủy, thành ủy, có nhiều loại hình báo chí, sản phẩm báo chí. |
Cùng quan điểm về nâng cao tính chuyên nghiệp, hiện đại của báo chí, đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TP.HCM) cho rằng thời gian qua, báo chí cách mạng Việt Nam đã hoàn thành rất tốt, rất hiệu quả nhiệm vụ chính trị của mình, thực sự trở thành “vũ khí tư tưởng” quan trọng của Đảng và Nhà nước.
Đã là “vũ khí”, thì theo đại biểu, vũ khí ấy càng nhiều, càng chuyên nghiệp, càng hiện đại thì càng tốt, càng góp phần củng cố sức mạnh tuyên truyền và lan tỏa thông tin tích cực đến người dân.
Do đó, đại biểu hoàn toàn ủng hộ việc luật quy định về thành lập các cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện, với nhiều loại hình báo chí, có cơ chế tài chính đặc thù và phù hợp với chiến lược phát triển báo chí quốc gia. Bởi, chỉ khi có một cơ quan báo chí đa phương tiện, được tổ chức chuyên nghiệp và vận hành hiện đại thì báo chí mới đủ năng lực cạnh tranh và khẳng định thương hiệu tầm quốc gia, thậm chí quốc tế.
Đại biểu Trần Hoàng Ngân cũng đề nghị dự thảo cần quy định rõ những điều kiện để được thành lập cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện, trong đó các địa phương lớn như Hà Nội, TP.HCM hoặc một số tỉnh, thành khác nếu đáp ứng đủ tiêu chí đều có thể triển khai mô hình này.
Theo ông, điều này sẽ giúp hệ thống báo chí mạnh hơn, tạo sự liên kết, có thể hình thành các tổ hợp, tập đoàn, tổng công ty truyền thông lớn, đồng thời phải giữ vững tính pháp nhân và thương hiệu của từng tờ báo, yếu tố cốt lõi để tạo dựng niềm tin nơi công chúng.
 |
| Thượng tọa Thích Đức Thiện, đại biểu Quốc hội tỉnh Điện Biên phát biểu. |
Bên cạnh đó, một số đại biểu đề nghị làm rõ hơn về cơ chế quản lý báo chí trên không gian mạng. Theo Thượng tọa Thích Đức Thiện, đại biểu Quốc hội tỉnh Điện Biên, trên nhiều nền tảng như TikTok, Facebook... vẫn tồn tại lượng lớn tin giả, tin xấu độc, gây tác động tiêu cực đến xã hội dù đã có cam kết quản lý nội dung. Do đó, cần có quy định cụ thể, chặt chẽ và chế tài nghiêm khắc đối với các nền tảng số khi hoạt động tại Việt Nam.
Đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai (đoàn Hưng Yên) nêu rõ, hoạt động báo chí trên không gian mạng là một nội dung phức tạp, phạm vi rộng, khó kiểm soát và khó quản lý. Thông tin vô cùng nhiều chiều, nhiều mức độ và ở khắp nơi, thâm nhập vào mọi tầng lớp trong xã hội. Do vậy, đại biểu đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục nghiên cứu bổ sung các quy định chặt chẽ và đầy đủ hơn về hoạt động báo chí trên không gian mạng tại Mục 1, Chương III của dự thảo Luật để bảo đảm thể hiện được tính bao quát, tính toàn diện.
Về kinh tế báo chí, đại biểu Thích Đức Thiện cho rằng đây là vấn đề cần hết sức quan tâm trong bối cảnh nguồn thu của các cơ quan báo chí bị suy giảm và cạnh tranh ngày càng gay gắt. Theo đại biểu, Nhà nước cần tăng cường đầu tư cho các cơ quan báo chí chủ lực để bảo đảm vai trò định hướng, dẫn dắt dư luận, truyền thông chính sách và giữ vững tôn chỉ, mục đích của báo chí cách mạng.
