Giữ thẩm quyền của Quốc hội về quyết định quy hoạch sử dụng đất, không gian biển quốc gia

Sáng 10/6, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch.

Gỡ mâu thuẫn, chống chéo giữa các quy hoạch

Theo báo cáo của Chính phủ tại phiên họp, tiếp thu ý kiến đại biểu về làm rõ mối quan hệ giữa các quy hoạch, dự thảo Luật đã được chỉnh lý theo hướng trường hợp quy hoạch ngành quốc gia mâu thuẫn với nhau, quy hoạch vùng mâu thuẫn với nhau, quy hoạch tỉnh mâu thuẫn với nhau, Thủ tướng Chính phủ quyết định quy hoạch phải điều chỉnh.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày tại phiên họp sáng 10/6.

Trường hợp các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành có mâu thuẫn với nhau thì cấp có thẩm quyền cao hơn quyết định quy hoạch phải điều chỉnh đối với quy hoạch khác cơ quan tổ chức lập. Cơ quan tổ chức lập quy hoạch quyết định quy hoạch phải điều chỉnh đối với trường hợp các quy hoạch do cùng một cơ quan tổ chức lập. Đồng thời, giao Chính phủ quy định chi tiết tại Nghị định hướng dẫn về việc xử lý mâu thuẫn trong các trường hợp nêu trên.

Đối với phương án xử lý quy hoạch cấp huyện và bổ sung quy hoạch cấp xã, Chính phủ cho biết hiện nay, các quy hoạch cấp huyện và quy hoạch cấp xã thuộc quy hoạch đô thị và nông thôn, quy hoạch sử dụng đất được quy định và điều chỉnh tại Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, Luật Đất đai.

Việc bãi bỏ quy hoạch đô thị và nông thôn ở cấp huyện, quy hoạch sử dụng đất cấp huyện và bổ sung quy hoạch ở cấp xã sẽ được thực hiện trong quá trình sửa đổi, bổ sung Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn và Luật Đất đai, bao gồm cả xử lý chuyển tiếp các quy hoạch này.

Để phù hợp với việc xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp, dự thảo Luật đã sửa đổi nội dung quy hoạch tỉnh theo hướng xác định phương án phát triển, sắp xếp không gian và phân bổ nguồn lực cho các hoạt động kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh, liên xã.

Liên quan đến việc lập đồng thời các quy hoạch, dự thảo Luật đã bổ sung quy định về việc quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh được phép lập đồng thời; quy hoạch được lập, thẩm định xong trước thì được quyết định hoặc phê duyệt trước. Quy định này sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ lập các quy hoạch và đẩy mạnh việc triển khai các dự án có vai trò tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội mà không phải chờ quy hoạch cấp trên được quyết định hoặc phê duyệt.

Đối với quy hoạch đô thị và nông thôn, quy hoạch chung thành phố trực thuộc Trung ương, quy hoạch chung khu chức năng được phép lập đồng thời với quy hoạch tỉnh và được phê duyệt sau khi quy hoạch tỉnh được phê duyệt; các quy hoạch đô thị và nông thôn khác thực hiện theo quy định của pháp luật về quy hoạch đô thị và nông thôn.

Chính phủ điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, không gian biển thời kỳ 2021 - 2030

Một nội dung quan trọng khác của dự thảo là phân cấp, phân quyền. Do còn ý kiến khác nhau về việc phân cấp thẩm quyền cho Chính phủ quyết định quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia, nên dự thảo Luật giữ nguyên thẩm quyền của Quốc hội trong việc quyết định quy hoạch không gian biển quốc gia và quy hoạch sử dụng đất quốc gia trong trường hợp lập mới quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch theo quy trình thông thường và điều chỉnh quy hoạch theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Phiên họp của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội diễn ra sáng 10/6.

Tuy nhiên, để bảo đảm điều chỉnh được ngay quy hoạch thời kỳ 2021 - 2030, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, mở rộng không gian phát triển theo yêu cầu của Kết luận số 127-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và hướng tới mục tiêu tăng trưởng 2 con số, dự thảo Luật đề xuất phân cấp thẩm quyền quyết định điều chỉnh quy hoạch không gian biển quốc gia và quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 - 2030 cho Chính phủ.

Đối với việc điều chỉnh quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030 để thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, dự thảo Luật đã quy định theo hướng không phải lập, thẩm định, phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch; phân cấp cho UBND cấp tỉnh tổ chức thẩm định và phê duyệt điều chỉnh quy hoạch.

Bên cạnh đó, Chính phủ đề xuất chưa thực hiện việc phân cấp thẩm quyền phê duyệt quy hoạch tỉnh cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh đối với việc lập mới quy hoạch. Lý do là bởi nội dung quy hoạch tỉnh bao trùm nhiều ngành, lĩnh vực; mỗi ngành, lĩnh vực được quy định tại nhiều pháp luật khác nhau với mức độ phân cấp rất khác nhau. Nếu phân cấp thẩm quyền phê duyệt quy hoạch tỉnh thì phải rà soát toàn bộ hệ thống pháp luật và sửa đổi, bổ sung toàn diện để bảo đảm đồng bộ, thống nhất, dẫn tới không đáp ứng được yêu cầu về tiến độ sửa đối luật để làm cơ sở cho các tỉnh điều chỉnh quy hoạch được ngay sau khi hoàn thành việc sắp xếp đơn vị hành chính.

Hơn nữa, việc phân cấp thẩm quyền phê duyệt quy hoạch tỉnh cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh chưa được triển khai trên thực tế nên chưa có tổng kết, đánh giá thực tiễn đầy đủ. Đồng thời, từ nay đến năm 2030 chỉ thực hiện việc điều chỉnh quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030 và dự thảo Luật đã bảo đảm phân cấp cho UBND cấp tỉnh tổ chức thẩm định và phê duyệt điều chỉnh quy hoạch tỉnh. Việc lập mới quy hoạch tỉnh sẽ được thực hiện ở thời kỳ 2031 - 2040, do vậy, Chính phủ sẽ tiếp tục rà soát, nghiên cứu khi sửa đổi toàn diện Luật Quy hoạch.