Gói kích cầu phải được hấp thụ hiệu quả, đúng địa chỉ

Sáng 12/11, trong phiên chất vấn tại Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã cùng tham gia trả lời với Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng về gói kích cầu, hỗ trợ phục hồi nền kinh tế.

Gói kích cầu phải hiệu quả để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế

Phát biểu từ góc độ chính sách tài khóa, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, các công cụ thực hiện chính sách tài khóa cơ bản là công cụ thuế, thu ngân sách, công cụ nợ, chi ngân sách, kết hợp chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ một cách hợp lý, linh hoạt để đảm bảo nền kinh tế phát triển nhanh, bền vững.

Về công cụ thuế, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, thời gian tới Bộ sẽ tiếp tục đề nghị Chính phủ để đề nghị Quốc hội thực hiện chính sách thuế như đã thực hiện, bao gồm các chính sách giãn, hoãn thuế…. Năm 2021, việc thực hiện các chính sách này ước khoảng 115.000 tỷ đồng, với việc giảm 30 loại phí, giảm thuế xăng dầu hàng không, miễn giảm 30% thuế VAT, thuế thu nhập doanh nghiệp, giảm 50% thuế của hộ kinh doanh, miễn tiền phạt chậm nộp đối với đơn vị kinh doanh thua lỗ và một loạt các chính sách về thu ngân sách nhằm giảm bớt khó khăn cho người dân, doanh nghiệp. Đồng thời, cơ quan thuế cũng sẽ tập trung thu trên nền tảng số, sàn thương mại điện tử, phát hành hóa đơn điện tử, thu từ bất động sản, tăng cường các biện pháp chống chuyển giá, trốn thuế, chống thất thu ngân sách.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc.

Về công cụ nợ, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, nếu tính theo GDP cũ, năm 2021 tỷ lệ nợ công đã là 56,8% GDP, vẫn dưới mức trần 60% nhưng vượt ngưỡng cảnh báo 55%. Tỷ lệ dư nợ Chính phủ theo GDP cũ là 51,5% GDP, nếu tính theo GDP mới là 40,5%… Mức dư nợ công năm 2021 là 3,750 triệu tỷ đồng, dự nợ Chính phủ khoảng 3,397 triệu tỷ đồng.

Bày tỏ ủng hộ các gói kích cầu để phát triển kinh tế, tuy nhiên lãnh đạo Bộ Tài chính cũng nêu rõ các gói này phải có hiệu quả để tăng thu ngân sách, giữ được bội chi ngân sách. “Có thể mức bội chi trong năm 2022, 2023 sẽ tăng, nhưng sẽ giảm bội chi các năm tiếp theo, giúp nền kinh tế phát triển nhanh và bền vững”, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nói.

Trong việc thực hiện gói kích cầu, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc ước tính nếu bỏ ra mỗi năm 20.000 tỷ đồng trong 2 năm 2022, 2023 thì với mức lãi suất hỗ trợ khoảng 4% sẽ huy động được 1 triệu tỷ đồng vào nền kinh tế. Mức hỗ trợ này không làm tăng bội chi, tăng nợ công, bởi sẽ lấy trong nguồn đầu tư chưa phân bổ của giai đoạn 2021 - 2025.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng cũng thông tin cho biết có thể có một số gói nữa, như là phát hành trái phiếu.... Với mức huy động khoảng 180.000 tỷ đồng, thì mỗi năm chỉ tăng bội chi ngân sách thêm khoảng 1%, như vậy cũng sẽ giữ được tỷ lệ bội chi ngân sách trong cả giai đoạn.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Tài chính băn khoăn việc nền kinh tế có hấp thụ được số tiền này hay không, hấp thụ trong lĩnh vực nào. Để số tiền này đưa được vào các dự án đầu tư công, dự án đầu tư lớn, các công trình trọng điểm nhằm tạo đột phá lớn cho tăng trưởng thì cần phải chuẩn bị. Nếu chưa chuẩn bị thì cần phải được chuẩn bị nhanh mới có thể tiêu được tiền bằng các gói kích cầu.

Bên cạnh đó, thực hiện đồng bộ các gói chính sách tài khóa và tiền tệ, như cho vay để giải quyết việc làm, nhà ở xã hội, hỗ trợ từ Ngân hàng Chính sách xã hội, cho vay với doanh nghiệp thì thông qua kênh của các ngân hàng thương mại, huy động trên thị trường chứng khoán...

Tháo gỡ các vướng mắc để thúc đẩy giải ngân đầu tư công

Về công cụ chi ngân sách, Bộ trưởng cho biết bên cạnh tiết kiệm chi thường xuyên, chi đầu tư phát triển phải đặt cao mục tiêu hiệu quả, nếu không hiệu quả kéo dài thì phải sắp xếp lại, lấy nguồn vốn dự án này đưa vào dự án khác hiệu quả hơn. Trong chi thường xuyên, dự toán phân bổ ngân sách cho các bộ, ngành, địa phương đã cắt giảm 10% so với định mức Quốc hội ban hành. Trong quá trình điều hành sẽ cắt giảm thêm 10% nữa để tiết kiệm nguồn lực, tập trung cho chi đầu tư và chống dịch.

Giải trình thêm trước Quốc hội về vấn đề đại biểu chất vấn liên quan đến giải ngân đầu tư công chậm, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho rằng có nguyên nhân từ thể chế. Đó là Nghị định 59 quy định các công trình loại A do các bộ, ngành chuyên ngành phê duyệt, do đó các tỉnh đưa hồ sơ lên bộ, ngành phê duyệt thiết kế cơ sở rất chậm. Công tác giải phóng mặt bằng cũng khó khăn, việc lập dự án để xác định nguồn vốn, phân bổ vốn cũng còn chậm… đó là những hạn chế ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân.

Đối với khoản đầu tư 2 tỷ USD cho Đồng bằng sông Cửu Long, đây là khoản Ngân hàng Thế giới cam kết với Chính phủ cho vay để đầu tư vào Đồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, đây không phải là khoản cho vay ngân sách, mà cho vay để đầu tư dự án. Để đầu tư thì phải có quy hoạch được phê duyệt thì mới lập được dự án, mới tiếp cận được khoản vay, ký được hiệp định. Do đó, Bộ trưởng đề xuất phải lập dự án trong tình trạng khẩn cấp, trình cấp có thẩm quyền để đưa vào chương trình thì mới giải ngân được sớm./.

(Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ)