Lãi suất huy động nhích lên sau nhiều tuần "lặng sóng"

Lãi suất huy động rục rịch tăng

Khảo sát của phóng viên từ đầu tháng 8 đến giữa tháng 9 cho thấy, mặt bằng lãi suất huy động hầu như đứng yên, khi phần lớn 30 ngân hàng lớn trong hệ thống không có động thái điều chỉnh. GPBank có động thái điều chỉnh, nhưng khá thấp khi nâng lãi suất huy động kỳ hạn ngắn 1 - 3 tháng tại quầy 0,1 điểm phần trăm, lên 3,55%/năm và 3,65%/năm; trong khi các kỳ hạn dài 6, 12 và 24 tháng lại được hạ nhẹ, lần lượt 4,8%; 5,1% và 5,1%/năm.

Mãi đến tuần cuối tháng 9, thị trường ghi nhận chuyển động mới từ VPBank và BacABank. Đáng chú ý, VPBank nâng lãi suất huy động kỳ hạn ngắn 1 - 3 tháng 0,3 điểm phần trăm, từ 3,6% lên 3,9%, đồng thời tăng kỳ hạn 6 - 9 tháng lên 4,8%. Đây là mức điều chỉnh đáng chú ý những tuần gần đây. BacABank cũng điều chỉnh tương tự, đưa lãi suất kỳ hạn 1 tháng lên 4% (tăng 0,2 điểm phần trăm), 3 tháng lên 4,3% (tăng 0,2 điểm phần trăm), 6 tháng lên 5,4%/năm (tăng 0,15 điểm phần trăm) và 9 tháng lên 5,45%/năm (tăng 0,1 điểm phần trăm).

Nguồn: Bộ phận Phân tích Kinh tế và Thị trường Tài chính của Ngân hàng Techcombank.

Trên thị trường liên ngân hàng, lãi suất trong tuần qua ghi nhận xu hướng tăng nhẹ ở hầu hết các kỳ hạn ngắn. Theo đó, ngày 26/9, lãi suất qua đêm tăng 0,49 điểm phần trăm so với cuối tuần trước, lên 4,38%. Các kỳ hạn 1 tuần và 2 tuần tăng mạnh nhất, lần lượt cộng thêm 1,25 và 0,81 điểm phần trăm, đưa lãi suất lên vùng 5,3 - 5,8%. Trong khi đó, kỳ hạn 1 tháng tăng nhẹ 0,15 điểm phần trăm, duy trì quanh 5,2 - 5,4%; trong khi kỳ hạn 3 tháng giảm 0,2 điểm phần trăm lùi về khoảng 5,2%. Diễn biến này phản ánh nhu cầu vốn ngắn hạn gia tăng, khiến lãi suất ngắn ngày bật lên rõ rệt.

Nhiều ý kiến cho rằng, từ nay đến cuối năm, nhiều yếu tố có thể tạo áp lực lên lãi suất huy động. Trước hết, nhu cầu vay vốn của doanh nghiệp để mở rộng sản xuất, phục vụ tiêu dùng dịp cao điểm cuối năm sẽ buộc các ngân hàng phải tăng cường huy động để đáp ứng.

Bên cạnh đó, nhu cầu chi tiêu và tâm lý tiết kiệm của người dân cũng tác động đến dòng tiền gửi khi người dân rút tiền ra phục vụ mua sắm, khiến ngân hàng phải cạnh tranh quyết liệt hơn để hút vốn. Thanh khoản hệ thống thường căng hơn vào giai đoạn cuối năm, buộc các nhà băng phải đẩy mạnh thu hút tiền gửi, qua đó, có thể đẩy lãi suất huy động đi lên. Ngoài ra, các chương trình ưu đãi, cộng lãi suất ở một số kỳ hạn cũng sẽ được tung ra để thu hút nguồn vốn nhàn rỗi trong dân cư.

Dư địa giảm lãi suất hạn hẹp

Theo đánh giá của TS. Nguyễn Đức Độ - Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Tài chính (Học viện Tài chính), Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giảm lãi suất, nhưng khả năng lãi suất trong nước giảm thêm là khó. Ông Độ phân tích, thứ nhất, cầu tín dụng năm nay cao hơn do định hướng tăng trưởng tín dụng lớn, nhu cầu vay vốn tăng. Thứ hai, tỷ giá vẫn chịu áp lực, do đó, việc duy trì được lãi suất ổn định như hiện tại đã là tốt.

Việc duy trì lãi suất như hiện tại hoặc tăng nhẹ được TS. Nguyễn Đức Độ coi là hợp lý. Khi lãi suất huy động khó giảm thêm thì khó có dư địa để hạ lãi suất cho vay hơn. Trong đó, áp lực chủ yếu dồn vào các kỳ hạn từ 6 tháng trở lên. Bởi lãi suất ngắn hạn vẫn được Ngân hàng Nhà nước hỗ trợ thông qua thị trường liên ngân hàng.

Cũng theo Bộ phận Phân tích Kinh tế và Thị trường Tài chính của Ngân hàng Techcombank, Ngân hàng Nhà nước đang tích cực hỗ trợ, điều tiết thanh khoản thông qua kênh nghiệp vụ thị trường.

"Chúng tôi duy trì dự báo lãi suất liên ngân hàng sẽ biến động trong vùng 4 - 5% cho tới cuối năm. Bên cạnh đó, lãi suất kỳ hạn 6 tháng của nhóm 14 ngân hàng thương mại lớn được dự báo chỉ tăng nhẹ khoảng 20 điểm cơ bản, nhưng vẫn duy trì ở vùng thấp để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế" - nhóm phân tích đánh giá.

Cùng chung quan điểm khả năng lãi suất giảm mạnh hơn vào cuối năm nay rất khó, theo ông Đinh Đức Quang - Giám đốc Khối Kinh doanh tiền tệ, Ngân hàng UOB Việt Nam, lãi suất không thể điều chỉnh một cách đơn lẻ, mà phải cân bằng lợi ích giữa người vay và người gửi tiền. Vì vậy, đưa lãi suất xuống thấp hơn trong bối cảnh hiện tại là không dễ dàng.

"Theo dự báo của UOB, Fed sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất thêm hai lần vào tháng 10 và tháng 12 năm nay, đưa mặt bằng lãi suất của Mỹ về mức 3,75%. Sang năm 2026, Fed có thể tiếp tục hạ lãi suất thêm hai lần nữa, kéo mặt bằng lãi suất về dưới 3,5%. Đây sẽ là cơ sở thuận lợi để Ngân hàng Nhà nước Việt Nam xem xét cắt giảm lãi suất VND" - ông Quang nhìn nhận.

Đại diện UOB khuyến nghị, với nhu cầu vốn trung và dài hạn, doanh nghiệp khi mở rộng sản xuất, kinh doanh nên từng bước giảm sự phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng. Hiện vốn trung và dài hạn đang là gánh nặng lớn đối với hệ thống tổ chức tín dụng, nếu không tháo gỡ, áp lực lãi suất sẽ còn kéo dài. Do đó, cần có cơ chế san sẻ gánh nặng vốn trung và dài hạn sang các kênh thị trường khác, thay vì chỉ dựa vào ngân hàng. Đây mới là giải pháp căn cơ, giúp doanh nghiệp và nền kinh tế phát triển bền vững hơn.