Tham gia sâu hơn vào quá trình cơ cấu lại tổ chức tín dụng yếu kém
Chiến lược phát triển Bảo hiểm tiền gửi (BHTG) đến năm 2025, định hướng đến 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định 1660/QĐTTg ngày 30/12/2022 xác định nhiệm vụ của BHTGVN là tham gia, phối hợp chặt chẽ với Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam trong quá trình kiểm soát đặc biệt (KSĐB) đối với các tổ chức tham gia BHTG yếu kém, nhằm đảm bảo quyền lợi của người gửi tiền…
Đặc biệt, Luật Các Tổ chức tín dụng (TCTD) 2024 và Thông tư số 39/2024/TT-NHNN của NHNN quy định vể kiểm soát đặc biệt đối với TCTD đã giao khá nhiều nhiệm vụ cho BHTGVN trong quá trình tham gia cơ cấu lại các TCTD yếu kém, cụ thể:
Cho vay đặc biệt ngân hàng thương mại (NHTM), ngân hàng hợp tác xã (NHHTX), tổ chức tài chính vi mô (TCTCVM) để hỗ trợ thực hiện phương án phục hồi; cho vay đặc biệt NHTM được chuyển giao bắt buộc để thực hiện phương án chuyển giao bắt buộc; cho vay đặc biệt đối với ngân hàng thương mại (NHTM), NHHTX, Quỹ tín dụng nhân dân (QTDND), tổ chức tài chính vi mô khi bị rút tiền hàng loạt;
Mua trái phiếu dài hạn của TCTD nhận chuyển giao bắt buộc;
Được vay đặc biệt từ NHNN trong trường hợp quỹ dự phòng nghiệp vụ của tổ chức BHTG không đủ chi trả cho người gửi tiền sau khi phương án phá sản TCTD được phê duyệt; xây dựng phương án tăng phí BHTG để bù đắp phần vay đặc biệt; sử dụng tiền trả nợ vay đặc biệt của TCTD, nguồn thu từ bán giấy tờ có giá do BHTGVN nắm giữ, từ thanh lý tài sản của TCTD vay đặc biệt, phí BHTG để ưu tiên hoàn trả nợ vay đặc biệt cho NHNN;
Cử người để Ngân hàng nhà nước (NHNN) khu vực chỉ định Chủ tịch, thành viên khác của Hội đồng quản trị; Trưởng ban, thành viên khác của Ban kiểm soát; Giám đốc, Phó giám đốc và các chức danh tương đương theo quy định tại điều lệ của quỹ tín dụng nhân dân (QTDND) được KSĐB theo yêu cầu của NHNN;
Tham gia xây dựng phương án cơ cấu lại TCTD được KSĐB với các nội dung: Tham gia đánh giá tính khả thi phương án phục hồi, phương án sáp nhập, hợp nhất, chuyển nhượng toàn bộ cổ phần, phần vốn góp đối với QTDND được KSĐB; tham gia xây dựng phương án phá sản TCTD được KSĐB; phối hợp với Ban KSĐB, TCTD được KSĐB đề xuất NHNN trình Thủ tướng Chỉnh phủ quyết định hạn mức chi trả BHTG cho người gửi tiền; phối hợp với Ban KSĐB, QTDND được KSĐB và Ngân hàng Hợp tác xã (NHHTX) hoàn thiện phương án phá sản QTDND được KSĐB sau khi Thủ tướng Chính phủ quyết định hạn mức trả tiền BHTG.
 |
| Sửa đổi, bổ sung Luật BHTG nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền. |
Sửa đổi, bổ sung Luật BHTG - vấn đề cấp thiết
Luật Các TCTD 2024 đã bổ sung nhiều quy định mới, tạo cơ sở pháp lý quan trọng để BHTGVN tham gia sâu hơn vào quá trình cơ cấu lại các TCTD yếu kém. Tuy nhiên, nhiều nhiệm vụ, quyền hạn của tổ chức BHTG quy định tại Luật Các TCTD 2024 chưa được quy định tại Luật BHTG. Do đó, để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất giữa các văn bản quy phạm pháp luật, tạo cơ sở pháp lý đầy đủ, rõ ràng cho BHTGVN tham gia sâu hơn vào quá trình cơ cấu lại các TCTD yếu kém, cần khẩn trương bổ sung, sửa đổi Luật BHTG, cụ thể:
Thứ nhất, bổ sung các quy định về quyền và nghĩa vụ của BHTGVN trong việc cử người đủ tiêu chuẩn, điều kiện để giữ chức danh Chủ tịch Hội đồng quản trị, Giám đốc và chức danh quản lý, điều hành khác của QTDND được KSĐB theo yêu cầu của NHNN; việc tham gia vào quá trình xây dựng phương án cơ cấu lại TCTD yếu kém.
Thứ hai, sửa đổi, bổ sung các quy định về việc BHTGVN tham gia vào quá trình cơ cấu lại TCTD yếu kém thống nhất với quy định tại Luật Các TCTD 2024, phát huy vai trò của BHTGVN trong cơ cấu lại TCTD, đặc biệt là các quy định về cho vay đặc biệt để huy động được nguồn lực tham gia của BHTGVN trong quá trình cơ cấu lại TCTD yếu kém.
Thứ ba, bổ sung các quy định liên quan đến cơ chế tài chính để nâng cao năng lực tài chính cho BHTGVN, tạo điều kiện để BHTGVN tham gia có hiệu quả hơn vào quá trình cơ cấu lại các TCTD yếu kém. Cụ thể: (i) Sửa đổi, bổ sung các quy định về nguồn vốn hoạt động, chế độ tài chính, kế toán, kiểm toán của BHTGVN để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật hiện hành, giúp BHTGVN đảm bảo nguồn tích lũy để tăng vốn điều lệ, nâng cao năng lực tài chính; (ii) Cho phép BHTGVN được mở rộng hình thức đầu tư (ngoài các hình thức đầu tư đã quy định tại Luật BHTG hiện hành) để tăng quy mô của Quỹ dự phòng nghiệp vụ.
Cụ thể, sửa đổi, bổ sung các quy định để cho phép BHTGVN được sử dụng nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi để: Mua, bán trái phiếu của Chính phủ, trái phiếu của chính quyền địa phương, tín phiếu NHNN; Mua, bán trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi do các NHTM Nhà nước và NHTM cổ phần có vốn Nhà nước trên 50% vốn điều lệ phát hành; Gửi tiền tại NHNN Việt Nam, các NHTM Nhà nước và NHTM cổ phần có vốn Nhà nước trên 50% vốn điều lệ. Việc cho phép BHTGVN được mở rộng các hình thức đầu tư cần đồng thời với việc bổ sung các quy định để hạn chế rủi ro, bảo toàn vốn trong hoạt động đầu tư của tổ chức BHTG.
Sửa đổi, bổ sung Luật BHTG là vấn đề cấp thiết hiện nay nhằm tạo cơ sở pháp lý đồng bộ, thống nhất để BHTGVN phát huy vai trò trong tham gia cơ cấu lại các TCTD yếu kém, góp phần phát triển an toàn, lành mạnh hoạt động ngân hàng, bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền./.
