Khối lượng nợ chuyển đổi đạt mức kỷ lục
Lãi suất cực thấp, cho phép các công ty đang phát triển hoàn thành các vòng cấp vốn cổ phần với mức định giá cao ngất ngưởng trong thời kỳ bùng nổ vào năm 2020 và 2021. Nhưng khi nguồn vốn mạo hiểm cạn kiệt, các công ty và nhà đầu tư của họ đã cảnh giác với các vòng cấp vốn cổ phần có nguy cơ tạo ra một nguồn vốn mới.
Nợ chuyển đổi, sẽ chuyển đổi thành vốn chủ sở hữu sau một thời gian nhất định, có thể cho phép người sáng lập công ty huy động tiền mặt một cách nhanh chóng và riêng tư mà không cần công bố mức định giá cập nhật.
Dữ liệu của Dealroom tổng hợp cho Reuters cho thấy, khối lượng nợ chuyển đổi do các công ty được hỗ trợ bởi vốn mạo hiểm châu Âu phát hành đã đạt mức kỷ lục 2,5 tỷ USD vào năm 2023, tăng từ 1,7 tỷ USD vào năm 2022. Tuy nhiên, khi các giao dịch trở nên phức tạp hơn, chúng có thể mang lại cho các nhà đầu tư nhiều lợi ích hơn và tạo ra rủi ro cho các công ty.
 |
| Nợ chuyển đổi sẽ khiến doanh nghiệp mất kiểm soát. Ảnh: TL |
Ali Niknam - Giám đốc điều hành của ngân hàng kỹ thuật số Hà Lan Bunq, người đã huy động vốn thông qua nợ chuyển đổi tại một công ty trước đây cho biết: “Nếu bạn không biết mình đang làm gì, nợ có cấu trúc có thể là một con ngựa thành Troy. Nếu vì bất kỳ lý do gì mà bạn không thực hiện được và nó bị chuyển đổi, đôi khi mọi người sẽ mất kiểm soát”.
Còn James Wootton - một đối tác tại công ty luật Linklaters cho biết, khi các công ty gặp khó khăn hơn trong việc huy động tiền, quyền lực đã chuyển sang các nhà đầu tư. Điều này có nghĩa là các giao dịch ngày càng trở nên "có cấu trúc", bao gồm các điều khoản có lợi cho các nhà đầu tư như giao cho họ số cổ phần lớn hơn nếu ban quản lý không đáp ứng được các mục tiêu nhất định.
Wootton cũng cho biết, các giao dịch có thể được cấu trúc để tạo động lực cho công ty IPO, hoặc huy động thêm vốn, chẳng hạn như bằng cách áp dụng lãi suất tích lũy theo thời gian.
Một nhà đầu tư vốn mạo hiểm quen thuộc với các giao dịch chuyển đổi gần đây cho hay, với điều kiện giấu tên, các trái phiếu chuyển đổi mới hơn, bao gồm các điều khoản cấp cho nhà đầu tư nhiều vốn hơn nếu tỷ suất lợi nhuận giảm xuống dưới một mức nhất định, hoặc nếu các mục tiêu tài chính không đạt được.
Nhà đầu tư cho biết thêm, các bảng điều khoản cũng có các thỏa thuận, theo đó thời gian càng trôi qua cho đến khi IPO thì mức chiết khấu khi khoản nợ được chuyển đổi thành cổ phiếu càng lớn.
Đối với một số người, trái phiếu chuyển đổi mang đến cơ hội đảm bảo nguồn tài trợ dài hạn thay thế trong khi chờ đợi điều kiện thị trường vốn mạo hiểm được cải thiện.
Josef Fuss - một đối tác có trụ sở tại London của công ty luật Taylor Wessing, người đã làm việc trong các giao dịch gần đây cho biết, ông đã thấy sự gia tăng về quy mô và thời hạn của trái phiếu chuyển đổi.
“Bạn đang ném cái lon xuống đường và bạn đang nói rằng tất cả chúng ta đều lạc quan ở đây, trong 18 tháng, 24 tháng nữa, hy vọng thế giới sẽ trở thành một nơi khác và sau đó chúng ta có thể thảo luận về định giá, đó là tiền đề cơ bản" - ông nhấn mạnh thêm.
Huy động vốn mạo hiểm bị chậm lại
Dữ liệu của PitchBook cho thấy, việc huy động vốn mạo hiểm ở châu Âu đã chậm lại đáng kể, từ 130 tỷ USD vào năm 2021 xuống còn 62 tỷ USD vào năm 2023, khiến một số công ty ở giai đoạn đầu rơi vào tình trạng khó khăn về vốn khi họ đốt tiền mặt.
| Các công ty ở giai đoạn sau cũng đang ưa chuộng xe mui trần. Nhà sản xuất pin Northvolt của Thụy Điển đã huy động được 3,5 tỷ USD khoản nợ như vậy kể từ năm 2022 và các công ty niêm yết ở Mỹ đang chuyển sang sử dụng trái phiếu chuyển đổi để tiết kiệm chi phí lãi vay. |
Hercules đã cho Anh và châu Âu vay khoảng 200 triệu USD vào năm ngoái, giảm so với mức khoảng 400 triệu USD vào năm 2022.
“Các công ty khởi nghiệp không còn có khả năng cho vay như cách đây vài năm khi họ tràn ngập vốn cổ phần VC” - Downing nói và cho biết thêm rằng, các công ty fintech, phần mềm và tập trung vào người tiêu dùng là những công ty cạn kiệt tiền mặt nhanh nhất.
Ngoài ra, Sonya Iovieno - người đứng đầu bộ phận ngân hàng liên doanh và tăng trưởng tại HSBC Innovation cho biết thêm, các khoản vay ngân hàng truyền thống không dành cho tất cả mọi người và có thể tốn kém - lãi suất thị trường khoảng 9-13% đối với các công ty ở giai đoạn trước và 7,5%-10% đối với các công ty ở giai đoạn sau.
Ở khía cạnh những người tham gia trong ngành, Reuters được cho biết, để chắc chắn, không phải tất cả các công ty sử dụng nợ đều cạn tiền mặt hoặc tránh bị đánh giá lại và trái phiếu chuyển đổi không nhất thiết phải có rủi ro, Công ty kinh doanh pin lithium-ion của Na Uy Morrow là một trong những công ty được VC hậu thuẫn đã giúp nâng khoản nợ chuyển đổi do các công ty khởi nghiệp phát hành lên kỷ lục năm ngoái.
Morrow chia sẻ với Reuters rằng, họ đã cấp một khoản vay chuyển đổi vào năm ngoái cho các cổ đông chính của mình. “Giống như các công ty khởi nghiệp khác, Morrow Pin nhận thấy rằng thị trường vốn đã trở nên thách thức hơn trong vài năm qua đối với các công ty đang trong giai đoạn mở rộng quy mô như chúng tôi” - Giám đốc điều hành Lars Christian Bacher cho biết trong bình luận gửi qua email cho Reuters.
Chủ tịch Tài chính của Đại học Aberdeen - Gerhard Kling cho biết, trong khi các công ty đầu tư mạo hiểm lạc quan rằng việc huy động vốn cổ phần sẽ phục hồi khi lãi suất giảm, thì một số công ty có thể không thể ngăn chặn việc định giá thấp hơn một cách vô thời hạn.
“Trì hoãn việc định giá lại không phải là một chiến lược tốt vì cuối cùng thì đó là sự thật, nó lộ ra và bạn không thể trốn tránh được. Đó là một canh bạc, bạn hy vọng điều kiện thị trường sẽ cải thiện, nhưng tôi không hoàn toàn tin rằng điều đó sẽ xảy ra” - Gerhard Kling nhấn mạnh./.
