Tín dụng cho lĩnh vực bất động sản, đặc biệt với khoản vay trên 3 tỷ đồng bị thắt chặt.
Lý giải cho điều này, có ý kiến cho là do chủ trương thắt chặt tín dụng với các lĩnh vực nhạy cảm và giảm cung tiền trong nền kinh tế. Trong khi đó, cơ quan điều hành khẳng định tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân tiếp cận tín dụng.
Cần đủ vốn để đáp ứng các quy định
Số liệu từ Tổng cục Thống kê cho biết, tính đến ngày 20/9/2019, tăng trưởng tín dụng của nền kinh tế đạt 8,4%, thấp hơn khá nhiều so với con số cùng kỳ năm 2018 là 9,52%. Theo cơ quan thống kê, lãi suất huy động tại một số ngân hàng tăng nhẹ, chủ yếu ở kỳ trung và dài hạn nhằm đảm bảo sự cân đối kỳ hạn và giới hạn an toàn vốn trong hoạt động ngân hàng.
“Tăng trưởng tín dụng đã ở mức cao trong những năm qua. Do đó, việc giảm tỷ lệ này là phù hợp cho nền kinh tế trong giai đoạn hiện nay. Mặt khác, mức tăng trưởng 8,58% của 9 tháng đầu năm nay không phải là thấp. Việc kiểm soát chất lượng tín dụng còn quan trọng hơn những con số này” - TS. Võ Trí Thành
Lãi suất cho vay đồng Việt Nam phổ biến khoảng 6% - 9%/năm đối với ngắn hạn và 9% - 11%/năm đối với trung và dài hạn. Cơ cấu tín dụng tiếp tục hướng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, đặc biệt là các lĩnh vực ưu tiên; tín dụng đối với các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro được kiểm soát chặt chẽ, bảo đảm an toàn hoạt động ngân hàng.
Trong khi đó, khảo sát tại các ngân hàng thương mại (NHTM) cho thấy, một số NHTM đã có hiện tượng tăng lãi suất để thu hút nguồn vốn huy động. Một số ngân hàng có mức lãi suất huy động cao nhất lên đến trên 9%/năm. Bên cạnh đó, một số ngân hàng tích cực phát hành trái phiếu để tăng huy động vốn.
Bình luận về hiện tượng các ngân hàng tăng cường hút vốn, PGS. TS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo - Trưởng khoa Tài chính, Trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh chia sẻ: “Tôi đã trao đổi với một số cán bộ NHTM về hiện tượng này và được biết, các ngân hàng đang chạy đua huy động để gia tăng nguồn vốn nhằm đáp ứng các yêu cầu khắt khe hơn của Ngân hàng Nhà nước (NHNN)”.
Từ góc độ khác, theo TS. Đặng Đức Anh - Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế - xã hội quốc gia (NCIF), một trong những lý do khiến NHTM phải tăng huy động từ dân cư là do NHNN thắt chặt cung tiền. Nhu cầu cho vay vẫn tăng mà cung tiền giảm nên NHTM buộc phải tăng huy động.
Khó tăng mạnh do tín dụng bất động sản bị thắt chặt
Về tốc độ tăng trưởng tín dụng đang chậm lại, ông Bảo cho biết, do chủ trương thắt chặt tín dụng cho lĩnh vực bất động sản - một lực đẩy quan trọng của tăng trưởng tín dụng nhiều năm trước - nên tăng trưởng tín dụng được giữ ở mức vừa phải. Mặt khác, một số doanh nghiệp gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh nên giảm vay từ ngân hàng hoặc tìm đến các kênh huy động khác.
Dự báo về triển vọng tăng trưởng tín dụng cả năm nay, ông Đức Anh nêu quan điểm: “Nhiều khả năng vẫn đạt con số 14% vì lực đẩy tín dụng sẽ rất mạnh vào những tháng cuối năm. Bên cạnh đó, NHNN thực hiện chính sách áp trần tăng trưởng tín dụng đến từng ngân hàng. Đây là cách làm hợp lý để cơ quan điều hành chính sách tiền tệ có thể kiểm soát tốt tỷ lệ tăng trưởng tín dụng của toàn hệ thống”.
Tương đồng quan điểm về điều này, ông Nguyễn Khắc Quốc Bảo cho rằng, vẫn còn nhiều dư địa để tín dụng có thể về đích tăng trưởng 14% như định hướng từ đầu năm của NHNN. Tuy nhiên, mức tăng trưởng 14% chỉ mang tính định hướng, dù tăng trưởng tín dụng không đạt đến mức này thì cũng không đáng quan ngại. Bởi lẽ, mục tiêu của thắt chặt tín dụng là để đảm bảo ổn định vĩ mô và chú trọng chất lượng tín dụng. “Tôi thấy, các chỉ tiêu vĩ mô về tiền tệ đều vẫn trong tầm kiểm soát. Đó là một điểm sáng trong điều hành chính sách tiền tệ của NHNN trong năm nay” - ông Bảo nhấn mạnh.
Còn theo TS. Võ Trí Thành - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương (CIEM), mức tăng trưởng tín dụng năm nay nếu không đạt con số 14% cũng là hợp lý. “Tăng trưởng tín dụng đã ở mức cao trong những năm qua. Do đó, việc giảm tỷ lệ này là phù hợp cho nền kinh tế trong giai đoạn hiện nay. Mặt khác, mức tăng trưởng 8,58% của 9 tháng đầu năm nay không phải là thấp. Việc kiểm soát chất lượng tín dụng còn quan trọng hơn những con số này” - ông Thành nhấn mạnh.
Điều hành tín dụng phù hợp với diễn biến kinh tế
Từ phía NHNN, cơ quan điều hành cho biết đã điều hành linh hoạt, đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ để ổn định thị trường và kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra. Đến ngày 24/9/2019, tổng phương tiện thanh toán (M2) tăng 8,58% so với cuối năm 2018. Thanh khoản hệ thống tổ chức tín dụng (TCTD) được đảm bảo.
Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú khẳng định, về cơ bản, ngành Ngân hàng đã đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn phục vụ sản xuất kinh doanh, các nhu cầu đời sống chính đáng của người dân. Tín dụng hướng vào sản xuất, kinh doanh, các lĩnh vực ưu tiên theo chỉ đạo của Chính phủ; tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro được tăng cường kiểm soát.
Đến thời điểm này, NHNN vẫn duy trì định hướng của cả năm 2019 là tổng phương tiện thanh toán tăng khoảng 13%; tín dụng tăng khoảng 14%, có điều chỉnh phù hợp với diễn biến, tình hình thực tế.
Theo Phó Thống đốc Đào Minh Tú, trên cơ sở các mục tiêu của Quốc hội, Chính phủ và diễn biến kinh tế vĩ mô, tiền tệ, NHNN tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, thận trọng, phối hợp hài hòa với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát; duy trì ổn định vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng, ổn định thị trường tiền tệ và ngoại hối.
“Việc điều hành tín dụng nhất quán chủ trương phù hợp với chỉ tiêu định hướng, đi đôi với nâng cao chất lượng tín dụng; tập trung phân bổ nguồn vốn vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, nhất là các lĩnh vực ưu tiên theo chủ trương của Chính phủ, tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân tiếp cận tín dụng; kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro” - ông Tú nhấn mạnh.
| “Do chủ trương thắt chặt tín dụng cho lĩnh vực bất động sản - một lực đẩy quan trọng của tăng trưởng tín dụng nhiều năm trước, nên tăng trưởng tín dụng được giữ ở mức vừa phải. Mặt khác, một số doanh nghiệp gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh nên giảm vay từ ngân hàng hoặc tìm đến các kênh huy động khác” - PGS. TS. Nguyễn Khắc Quốc Bảo |
Thanh An
