HNX đang dự kiến quý I/2017 sẽ vận hành TTCK phái sinh.
Đặc biệt là giới đầu tư nước ngoài. Bà Nguyễn Thị Hoàng Lan, Phó Chủ tịch HĐQT kiêm Phó Tổng Giám đốc phụ trách Ban điều hành HNX, đã chia sẻ với phóng viên TBTCVN về công tác chuẩn bị, thời điểm vận hành, những tác động đến thị trường cơ sở (thị trường cổ phiếu, trái phiếu), độ rủi ro và cả tính hấp dẫn của thị trường phái sinh đối với giới đầu tư trong và ngoài nước.
* PV: Thưa bà, bao giờ thị trường chứng khoán phái sinh sẽ chính thức được vận hành?
- Bà Nguyễn Thị Hoàng Lan: Sở Giao dịch Chứng khoán (HNX) sẽ là đơn vị được giao nhiệm vụ vận hành thị trường chứng khoán phái sinh.
Theo đó, về mặt pháp lý, nghị định thông tư đều đã có, còn các quy chế của HNX và quy chế của Trung tâm Lưu ký (TTLK) thì đã lấy ý kiến của thành viên, của công chúng và sẽ trình lên cơ quan quản lý để chấp thuận và ban hành sau đó. Về việc chuẩn bị của hệ thống, sau khi ký kết với các đối tác trong việc cung cấp phần mềm cho hệ thống hoạt động hồi tháng 4/2016, HNX đã vận hành thử đợt 1 và về cơ bản là yên tâm. Cái khó nhất là kiểm tra vận hành ở hệ thống lưu ký.
Ngay tháng 11 này, chúng tôi sẽ vận hành thử lần 2, trong đó sẽ kiểm tra tiếp kết nối giữa bên lưu ký và sở giao dịch và với cả các thành viên. Theo kế hoạch thì hạ tầng cơ sở, nghiệp vụ, khung pháp lý đều phải hoàn thiện xong trong tháng 12/2016 để sao cho cuối tháng, HNX và TTLK sẽ phải báo cáo Bộ Tài chính, báo cáo Chính phủ, về hoàn tất công tác chuẩn bị và sẵn sàng cho vận hành TTCK phái sinh.
Hiện tại HNX đang dự kiến quý I/2017 sẽ vận hành TTCK phái sinh. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm tổ chức thị trường thì còn phải xem xét thêm tất cả thị trường cơ sở, điều kiện thị trường rồi lúc đó sẽ vận hành. Cụ thể như tính sẵn sàng của thị trường phái sinh, của hệ thống, của thành viên thị trường; tính sẵn sàng của cả thị trường chung, trong đó thị trường cơ sở là rất quan trọng.
| |||||||||||||
* PV: Nhà đầu tư (NĐT) cá nhân là nhóm đối tượng hiểu về thị trường này ít nhất. Vậy HNX có động thái nào để hỗ trợ cho nhóm đối tượng này?
- Bà Nguyễn Thị Hoàng Lan: HNX đang tổ chức tập huấn, tuyên truyền, phải làm rất nhiều việc để các NĐT, các thành viên thị trường nắm được, hiểu được nhằm có sự chuẩn bị về chiến lược, cơ sở hạ tầng, về cán bộ… một cách tốt nhất; đồng thời kết hợp với TTLK, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và Trung tâm Đào tạo Chứng khoán để đẩy mạnh tuyên truyền về TTCK phái sinh.
Hiện tại, HNX đang tập trung cho các thành viên, tức là những người tác nghiệp trên thị trường trước, để họ phải là những người hiểu trước, biết trước. Sau đó sẽ tổ chức tập huấn cho NĐT cá nhân qua rất nhiều kênh như tổ chức tập huấn theo vùng miền, phối hợp với các công ty chứng khoán (CTCK), bởi mỗi CTCK thành viên đều có một nhóm NĐT riêng. Chúng tôi sẽ tổ chức liên tục như tại sàn, tại CTCK, nhưng hiện tại thì mới đang hướng đến các thành viên, các tổ chức đầu tư, các quỹ đầu tư, các tổ chức tài chính trước.
* PV: Theo bà, NĐT cần chuẩn bị gì cho việc tham gia giao dịch các sản phẩm phái sinh?
- Bà Nguyễn Thị Hoàng Lan: Các sản phẩm phái sinh được xem là công cụ ngăn ngừa rủi ro và việc đưa vào là nhằm mục đích giảm thiểu rủi ro cho NĐT, cho TTCK. Tuy nhiên, bản thân các sản phẩm phái sinh lại cũng rất rủi ro nên NĐT cần phải hiểu và nắm rõ về mặt pháp lý và các nguyên tắc của cách vận hành thị trường phái sinh. Tuy nhiên, NĐT cũng không nên lo lắng về vấn đề này, bởi do phải giao dịch qua các thành viên (bên giao dịch, bên bù trừ) nên các NĐT sẽ được các thành viên này tư vấn. Nói chung là NĐT sẽ được tạo điều kiện tốt trong việc tham gia đầu tư trên thị trường phái sinh.
* PV: Bà có thể giải thích vì sao cho dù đã có thị trường cổ phiếu và trái phiếu nhưng giới đầu tư đa phần đều đang mong thị trường phái sinh sớm được vận hành?
- Bà Nguyễn Thị Hoàng Lan: Mối quan tâm thị trường phái sinh hiện nay đến chủ yếu từ các NĐT tổ chức, đặc biệt là NĐT nước ngoài, bởi họ liên tục hỏi tôi lúc nào thị trường này sẽ vận hành. Tôi nghĩ thị trường phái sinh sẽ phức tạp hơn thị trường cổ phiếu và trái phiếu nhưng bù lại cũng thú vị hơn các thị trường này nhiều. Bằng chứng là tại các thị trường hiện đại, thị trường phái sinh phát triển mạnh hơn rất nhiều thị trường cơ sở.
Tuy nhiên, để thị trường này vận hành hiệu quả, cần thiết phải có rất nhiều yếu tố tác động. Chẳng hạn như TTCK nói chung cần phải được nâng cấp hẳn lên để khi các luồng vốn ngoại đầu tư vào thì đã có đầy đủ, cả thị trường cơ sở lẫn thị trường phái sinh để luồng vốn này có cơ hội tham gia ngay.
* PV: Xin cảm ơn bà!
Đỗ Doãn (thực hiện)
