Gia tăng hiệu quả phòng chống rửa tiền trong các giao dịch thanh toán Sẽ có văn bản pháp luật mới về phòng chống rửa tiền Sẽ có quy định về ngăn chặn rửa tiền qua tiền ảo, Bitcoin

Không để công nghệ tài chính bị lợi dụng để rửa tiền, tham nhũng

Chiều 7/9, thảo luận tại hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách về dự thảo Luật Phòng, chống rửa tiền (PCRT) (sửa đổi), đại biểu Dương Văn Phước (đoàn Quảng Nam) cho rằng, hiện nay Nhà nước chưa công nhận tiền ảo, tuy nhiên, Việt Nam là một trong những thị trường lớn của tiền ảo. Đây lại là lĩnh vực có nguy cơ rửa tiền rất lớn với lợi thế dễ dàng trao đổi trên phạm vi toàn cầu, trở thành kênh hữu hiệu để tội phạm lợi dụng rửa tiền.

Toàn cảnh
Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách diễn ra chiều 7/9.
Về vấn đề dấu hiệu đáng ngờ trong lĩnh vực ngân hàng, đại biểu Dương Văn Phước cho rằng, quy định tại Điều 28 dự thảo Luật là rất khó khăn, mơ hồ. Theo đại biểu, đây là loại hình tội phạm không mới nhưng để hình thành các khái niệm đầy đủ về loại tội phạm này còn nhiều hạn chế. Do vậy, nhiều trường hợp khi xảy ra hậu quả nghiêm trọng thì các cơ quan chức năng mới nắm bắt, xử lý. Điều đó cũng cho thấy việc xác định nguồn gốc tài sản là rất khó khăn. Do đó, dự thảo luật lần này cần phải quy định cụ thể hơn để đảm bảo tính khả thi và tránh hình thức.

Đại biểu nêu rõ, thời gian gần đây liên tiếp có những đường dây đánh bạc, rửa tiền quy mô lớn đều sử dụng tiền ảo. Tuy nhiên, các hoạt động này vẫn nằm ngoài sự điều chỉnh của pháp luật, do các quy định của pháp luật về PCRT chưa quy định về vấn đề này. Do đó, việc bổ sung đối tượng tài sản ảo, tiền ảo vào luật là hết sức cần thiết, không chỉ đáp ứng các khuyến nghị của các tổ chức quốc tế về phòng, chống rửa tiền trên thế giới mà còn nhằm đảm bảo an ninh tài chính trong nước, không để công nghệ tài chính bị lợi dụng để rửa tiền tham nhũng, khủng bố.

Cùng quan điểm này, đại biểu Nguyễn Tạo (đoàn Lâm Đồng) cho rằng, Luật PCRT (sửa đổi) lần này cần bao quát đầy đủ các lĩnh vực nhạy cảm, nhất là đối với các tổ chức cung cấp bộ tài sản ảo, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian kết nối người đi vay, cho vay dựa trên nền tảng của công nghệ nhằm nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tội phạm.

Bày tỏ băn khoăn đối với quy định liên quan đến dấu hiệu đáng ngờ được quy định tại dự thảo luật, đại biểu cho rằng, việc kinh doanh bất động sản cần phải có một điều khoản giao cho Chính phủ hướng dẫn để phù hợp với từng thời kỳ dấu hiệu đáng ngờ, vì các dấu hiệu này sẽ ngày càng nhiều hơn trong nhiều lĩnh vực khác nhau.

Liên quan đến trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước được giao thực hiện quản lý nhà nước về phòng, chống rửa tiền, đại biểu Nguyễn Tạo lưu ý hiện nay việc chia sẻ thông tin giữa các bộ, ngành, ngân hàng cấp trên, cấp dưới với nhau chưa được thực hiện một cách đầy đủ và chặt chẽ. Đây là vấn đề đáng lo ngại. Do đó, đề nghị, dự thảo luật cần có quy định để khắc phục vấn đề này.

Nguyễn Tạo
Đại biểu Nguyễn Tạo phát biểu tại hội trường

Thiếu quy định về cơ quan quản lý tài sản ảo

Đóng góp ý kiến hoàn thiện dự án luật, đại biểu Thạch Phước Bình (đoàn Trà Vinh) đề nghị bổ sung các đối tượng báo cáo của luật là những công ty viễn thông đang cung cấp dịch vụ mobile money; xác định rõ các định nghĩa về mối quan hệ về ngân hàng đại lý giữa các ngân hàng và các tổ chức tài chính phi ngân hàng, quan hệ đối tác giữa các ngân hàng cũng như các khái niệm về công nghệ mới, khác với công nghệ đang sử dụng về phòng, chống rửa tiền; quy định về phong tỏa tài sản tạm thời với đối tượng bị tố giác gian lận để bảo đảm ngăn chặn tẩu tán tài sản.

Phát biểu làm rõ hơn một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho biết, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật theo hướng quy định rõ định nghĩa về tài sản bảo đảm phù hợp, thống nhất với Bộ luật Dân sự và các luật liên quan.

Về tài sản ảo, trước đó, NHNN cùng các bộ, ngành cũng đã có đề xuất thể hiện trong dự thảo ban đầu quy định đối tượng báo cáo về kinh doanh tài sản ảo. Tuy nhiên qua rà soát các quy định của pháp luật cho thấy, hệ thống pháp luật hiện hành chưa có quy định cụ thể về cơ quan quản lý cấp phép tài sản ảo. Vì vậy, trong quá trình soạn thảo, các cơ quan kiến nghị Chính phủ để trình Quốc hội phương án giao cho Chính phủ quy định hướng dẫn chi tiết. Luật PCRT chỉ quy định về biện pháp phòng, chống rửa tiền… còn liên quan đến luật nguồn, tài sản nguồn sẽ được quy định ở các luật khác và trước mắt là giao Chính phủ hướng dẫn cụ thể.

Về chức năng, nhiệm vụ của các bộ, ngành, Thống đốc NHNN cho biết, dự thảo Luật PCRT giao NHNN là đầu mối trong phòng, chống rửa tiền nhưng thực tế, các giao dịch phát sinh rất nhiều. Trong đó, có nhiều giao dịch và trực thuộc các bộ, ngành quản lý. Do đó, dự thảo luật đã đưa ra quy định liên quan đến trách nhiệm của các bộ, ngành liên quan. Đồng thời, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội chuyên trách, NHNN sẽ tiếp tục làm rõ trách nhiệm của cơ quan đầu mối là NHNN, rà soát bổ sung một số trách nhiệm của các cơ quan liên quan.