Cần phải đẩy mạnh việc xây dựng hệ sinh thái KNST thực sự phát triển.
Bà Phan Hoàng Lan – Trưởng phòng Kế hoạch – Tài chính, Cục Phát triển thị trường và doanh nghiệp khoa học công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) cho rằng cần phải xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo (KNST) thực sự phát triển, để thúc đẩy thu hút dòng vốn đầu tư cho doanh nghiệp (DN) KNST.
* PV: Bà đánh giá thế nào về thực trạng hoạt động đầu tư cho DN KNST ở Việt Nam hiện nay?
- Bà Phan Hoàng Lan: Theo nhiều kết quả nghiên cứu, khảo sát cho thấy, việc đầu tư cho DN KNST ở Việt Nam có xu hướng tăng mạnh trong một vài năm trở lại đây. Tuy nhiên, nếu so với thị trường đầu tư vốn cho DN KNST của khu vực ASEAN nói chung, thì Việt Nam đang chiếm một tỷ lệ rất nhỏ (khoảng dưới 5%). Điều này cho thấy dòng vốn đầu tư cho DN KNST vẫn còn hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng của thị trường KNST ở Việt Nam.
* PV: Vậy đâu là nguyên nhân khiến việc đầu tư cho DN KNST còn hạn chế, thưa bà?
- Bà Phan Hoàng Lan: Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến dòng vốn đầu tư cho DN KNST còn hạn chế. Trước hết, về phía nhà đầu tư, đầu tư cho DN KNST có đặc thù là sự rủi ro rất lớn. Vì vậy, để đầu tư thành công không chỉ đòi hỏi nhà đầu tư phải có nhiều vốn, mà còn cần phải có nhiều kinh nghiệm, am hiểu sâu sắc về KNST.
| |||||||||||||
Nhiều kinh nghiệm cho thấy, cứ 10 nhà đầu tư KNST thì có đến 9 nhà đầu tư thất bại. Đồng thời, phải trải qua nhiều lần thất bại, đúc rút được rất nhiều kinh nghiệm thì nhà đầu tư mới thành công. Mặt khác, rất nhiều DN KNST Việt Nam chưa có kinh nghiệm, kỹ năng trong gọi vốn đầu tư mạo hiểm nên nhà đầu tư và DN khó “gặp nhau”.
Về mặt cơ chế chính sách, hiện nay những chính sách thúc đẩy đầu tư cho DN KNST mới trong giai đoạn manh nha, ít chính sách hỗ trợ. Vì vậy, khi nhà đầu tư chưa nhìn thấy được sự hỗ trợ, chia sẻ rủi ro từ phía Nhà nước, thông qua những chính sách, quy định pháp luật cụ thể, thì nhà đầu tư cũng rất dè dặt trong việc đầu tư vào thị trường này. Mới đây (vào tháng 3/2018), Nghị định 38/2018/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết về đầu tư cho DN nhỏ và vừa KNST đã ra đời. Tuy nhiên, cần có một khoảng thời gian nhất định nữa mới có thể đánh giá được hiệu quả thu hút vốn đầu tư cho DN KNST, thông qua những quy định tại Nghị định 38/2018/NĐ-CP.
* PV: Vậy, theo bà, để thu hút mạnh hơn dòng vốn đầu tư cho DN KNST, cần có những giải pháp nào?
- Bà Phan Hoàng Lan: Để thu hút dòng vốn đầu tư cho DN KNST, về tổng thể cần phải đẩy mạnh việc xây dựng hệ sinh thái KNST thực sự phát triển. Theo đó, các yếu tố cấu thành hệ sinh thái KNST có rất nhiều, bao gồm: nhà đầu tư, DN KNST, viện nghiên cứu, trường đại học, tổ chức ươm tạo, tổ chức thúc đẩy kinh doanh, nhà huấn luyện DN KNST, cơ chế chính sách, thị trường cho KNST… Tất cả những yếu tố trên phải phát triển một cách tương đồng nhau, thì mới tạo nên một hệ sinh thái KNST có chất lượng tốt. Để xây dựng được một hệ sinh thái KNST tốt thì cần sự chung sức đồng bộ của nhiều cơ quan chức năng có liên quan.
Hiện nay, Bộ KH&CN đang đẩy mạnh việc nghiên cứu, xây dựng hành lang pháp lý và cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển KNST. Cụ thể, bộ đang nghiên cứu, xây dựng những chính sách quy định sự công nhận về những mô hình đầu tư mới như “mô hình đầu tư thiên thần”, “sàn gọi vốn cộng đồng”…, để trình Chính phủ xem xét thông qua.
Bên cạnh đó, Bộ KH&ĐT cũng sẽ nghiên cứu, đề xuất chính sách hỗ trợ các viện nghiên cứu, trường đại học, vườm ươm để nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ cho DN KNST. Đồng thời, cơ quan chức năng cũng nghiên cứu, đề xuất chính sách thúc đẩy việc kết nối những tập đoàn lớn với DN KNST để họ mua sản phẩm của DN; nghiên cứu, đề xuất chính sách hỗ trợ DN KNST tìm hiểu thị trường, ra nước ngoài học tập kinh nghiệm…
* PV: Xin cảm ơn bà!
Thiện Trần (thực hiện)
