Quảng Ninh kiên định mục tiêu giảm nghèo bền vững

Về đích sớm, nâng chuẩn nghèo để phát triển bao trùm

Theo số liệu của UBND tỉnh Quảng Ninh, đầu năm 2021, Quảng Ninh vẫn còn 1.526 hộ nghèo, chiếm 0,41% dân số. Tuy nhiên, đến năm 2022, con số này giảm mạnh xuống chỉ còn 258 hộ (0,067%) và cuối năm 2023, toàn tỉnh đã chính thức không còn hộ nghèo, không còn xã nghèo hay xã đặc biệt khó khăn. Đây là bước tiến dài, đặt Quảng Ninh trở thành địa phương đầu tiên trong cả nước được Chính phủ công nhận hoàn thành mục tiêu giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025.

Điểm nhấn trong quá trình này là việc tỉnh huy động được hơn 120.000 tỷ đồng để thực hiện Nghị quyết 06-NQ/TU (ban hành tháng 5/2021) và ba chương trình mục tiêu quốc gia. Trong đó, nguồn vốn xã hội hóa chiếm tới 84%, chủ yếu thông qua tín dụng. Doanh số cho vay phục vụ nông nghiệp, nông thôn đạt trên 97.400 tỷ đồng, giúp hàng nghìn hộ dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, có điều kiện phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập.

Nguồn vốn xã hội hóa giúp đồng bào dân tộc thiểu số có điều kiện phát triển sản xuất. Ảnh: T.D

Song song với đó, tỉnh triển khai các chương trình hỗ trợ sản xuất, chuyển giao khoa học kỹ thuật, đào tạo nghề linh hoạt, phù hợp điều kiện từng địa phương. Nhiều hộ dân đã mạnh dạn đầu tư mô hình chăn nuôi, trồng trọt hàng hóa, tham gia các chuỗi giá trị sản phẩm OCOP, nhờ vậy từng bước vươn lên thoát nghèo bền vững.

Thu nhập bình quân đầu người ở vùng dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo đạt 83,79 triệu đồng/năm, tăng hơn 40 triệu đồng so với năm 2020 và cao hơn khoảng 1,4 lần so với bình quân cả nước. Quảng Ninh không chỉ giảm nghèo theo số lượng, mà còn chú trọng nâng cao chất lượng sống cho người dân, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện.

Đặc biệt, năm 2023, HĐND tỉnh đã thông qua Nghị quyết 13/2023/NQ-HĐND, nâng chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2023-2025 cao hơn khoảng 1,4 lần so với chuẩn Trung ương. Theo chuẩn mới, hộ nghèo khu vực đô thị có thu nhập dưới 2,6 triệu đồng/người/tháng, khu vực nông thôn dưới 2,1 triệu đồng, đồng thời thiếu hụt ít nhất 3 dịch vụ xã hội cơ bản. Như vậy, Quảng Ninh không chỉ khắt khe hơn trong xác định chuẩn nghèo, mà còn tạo động lực để chính sách tập trung nhiều hơn cho các lĩnh vực thiết yếu như sinh kế, y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch và thông tin.

Xóa nhà tạm, bảo đảm an sinh xã hội toàn diện

Cùng với giảm nghèo về thu nhập, Quảng Ninh coi việc xóa nhà tạm, nhà dột nát là nhiệm vụ trọng tâm để nâng cao đời sống nhân dân. Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng về mục tiêu xóa 100% nhà tạm trước 31/8/2025, tỉnh đã chủ động triển khai sớm, quyết liệt và đồng bộ. Đến tháng 9/2023, Quảng Ninh đã hoàn thành hỗ trợ xây mới, sửa chữa cho hơn 1.000 hộ khó khăn, trong đó có những hộ chịu ảnh hưởng trực tiếp của bão Yagi.

Đặc biệt, cuối năm 2024, Sở Xây dựng Quảng Ninh đã công bố bộ thiết kế mẫu nhà ở điển hình dành cho hộ nghèo, người có công, thân nhân liệt sĩ, nhằm bảo đảm tính kiên cố, phù hợp địa hình, khí hậu và rút ngắn thời gian thi công. Năm 2025, toàn tỉnh có 104 hộ nghèo, cận nghèo được hỗ trợ nhà ở, gồm 87 hộ xây mới (mỗi hộ 80 triệu đồng) và 17 hộ sửa chữa (mỗi hộ 40 triệu đồng), với tổng kinh phí gần 22,7 tỷ đồng. Trong đó, ngân sách tỉnh chiếm phần lớn, xã hội hóa đóng góp hơn 2,5 tỷ đồng, còn lại là vốn đối ứng gần 15 tỷ đồng từ người dân. Đến nay, tất cả các hộ trong diện đã được bàn giao nhà ở mới, đạt tỷ lệ 100%.

Những ngôi nhà khang trang không chỉ là nơi che mưa nắng, mà còn là “đòn bẩy tinh thần” giúp người dân ổn định cuộc sống, yên tâm phát triển kinh tế. Đây cũng là minh chứng rõ rệt cho sự đồng lòng, chung sức của cả hệ thống chính trị, doanh nghiệp và người dân trong hành trình vì an sinh xã hội.

Bên cạnh đó, chi ngân sách cho an sinh xã hội của tỉnh luôn ở mức cao và tăng đều qua các năm. Năm 2023, Quảng Ninh chi khoảng 1.437 tỷ đồng cho an sinh, tăng 21,8% so với 2022; năm 2024, con số này đạt 1.897 tỷ đồng, tăng 23%. Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, tỉnh đã chi 1.270 tỷ đồng. Các khoản chi tập trung vào bảo hiểm y tế toàn dân, cải thiện hạ tầng nước sạch, nâng cấp nhà ở, và hỗ trợ trực tiếp cho hộ nghèo, cận nghèo.

Quảng Ninh cũng đặc biệt chú trọng đào tạo nghề cho đồng bào dân tộc vùng cao. Ảnh: T.D

Không chỉ hỗ trợ về vật chất, Quảng Ninh còn đặc biệt chú trọng đào tạo nghề gắn với nhu cầu thực tế. Mỗi năm, khoảng 40.000 lao động được đào tạo, trong đó 50 - 60% là các khóa ngắn hạn dưới 3 tháng, tập trung vào lĩnh vực du lịch, dịch vụ, logistics, nông nghiệp hàng hóa. Sau đào tạo, nhiều lao động được doanh nghiệp cam kết tuyển dụng, có việc làm ổn định.

Đáng chú ý, tỉnh khuyến khích hộ nghèo, cận nghèo tham gia các chuỗi giá trị OCOP. Nhiều sản phẩm đặc trưng như miến dong Bình Liêu, dược liệu Ba Chẽ, hải sản Vân Đồn, du lịch cộng đồng Yên Tử… được đưa vào thị trường rộng lớn, kèm theo hướng dẫn thương mại điện tử và truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Điều này vừa nâng cao giá trị sản phẩm, vừa giúp người dân tăng thu nhập, giảm rủi ro tái nghèo.

Với những kết quả đạt được, Quảng Ninh không chỉ khẳng định vị thế tiên phong trong giảm nghèo, mà còn tạo dựng hình mẫu phát triển bao trùm, công bằng và bền vững. Trong bối cảnh tỉnh đang chuyển mình trở thành trung tâm kinh tế năng động của khu vực phía Bắc, việc giữ vững thành quả giảm nghèo là yêu cầu cấp thiết, bởi phát triển chỉ thực sự bền vững khi mọi người dân đều được thụ hưởng.

Định hướng tới, Quảng Ninh tiếp tục kết hợp phát triển kinh tế nhanh, bền vững với phát triển văn hóa, con người; đẩy mạnh đô thị hóa gắn với xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu; thu hẹp khoảng cách giàu - nghèo và chênh lệch vùng miền. Cách làm này vừa tạo ra nền tảng vật chất vững chắc, vừa củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, bảo đảm công bằng và tiến bộ xã hội.

Từ việc mạnh dạn nâng chuẩn nghèo, kiên quyết xóa nhà tạm, nhà dột nát, đến cách tiếp cận giảm nghèo đa chiều, Quảng Ninh đang kiến tạo bức tranh an sinh xã hội toàn diện, vững chắc. Những thành quả đó không chỉ đem lại đời sống ấm no, hạnh phúc cho nhân dân, mà còn góp phần củng cố niềm tin, động lực để tỉnh tiếp tục bứt phá, khẳng định vị thế điểm sáng trong hành trình phát triển đất nước./.