 |
| Thủ tướng kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp hai nước gặp gỡ - kết nối - hành động, ra sản phẩm - Ảnh: VGP/Nhật Bắc |
Cùng dự Diễn đàn do Bộ Tài chính, Đại sứ quán Việt Nam tại Nam Phi, Phòng Thương mại và Công nghiệp Nam Phi phối hợp tổ chức có Phó Tổng thống Nam Phi Paul Shipokosa Mashatile, cùng hàng trăm đại biểu là đại diện các bộ, ngành và cộng đồng doanh nghiệp hai nước.
Theo các ý kiến tại Diễn đàn, quan hệ giữa Việt Nam và Nam Phi được xây dựng trên nền tảng hữu nghị, sự đồng cảm và khát vọng độc lập, tự do, công bằng xã hội. Trong đó, hợp tác kinh tế và đầu tư đang trở thành động lực quan trọng. Nhìn tổng thể, quy mô hợp tác đầu tư giữa hai nước tuy còn khiêm tốn, nhưng tiềm năng hợp tác là rất lớn.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, chuyển đổi xanh và chuyển đổi số đang định hình lại trật tự phát triển của thế giới, Việt Nam và Nam Phi có nhiều điều kiện thuận lợi để bổ trợ cho nhau, cùng phát huy thế mạnh riêng có, hướng tới mục tiêu tăng trưởng bền vững, tự cường.
Nam Phi hiện là nền kinh tế lớn nhất châu Phi. Các ngành kinh tế chủ đạo gồm khai khoáng, vận tải, du lịch, nông nghiệp... Nam Phi sản xuất khoảng 4 triệu tấn crôm/năm (chiếm 60% lượng giao dịch crôm trên thị trường thế giới), đứng đầu thế giới về xuất khẩu vàng, thứ hai thế giới về sản xuất platinum, thứ tư thế giới về sản xuất rượu vang. Nam Phi là một trong những nước dẫn đầu về thu hút vốn đầu tư nước ngoài tại châu Phi.
Nam Phi là đối tác thương mại và thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam tại châu Phi. Tổng kim ngạch thương mại song phương năm 2024 đạt 1,72 tỷ USD trong đó Việt Nam xuất khẩu khoảng 773 triệu USD, chủ yếu gồm điện thoại các loại và linh kiện, giày dép, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, máy móc thiết bị, dụng cụ và phụ tùng khác... và nhập khẩu khoảng 946 triệu USD chủ yếu là than, rau quả, đá quý và kim loại quý, quặng và khoáng sản khác…
Tính đến tháng 10/2024, Nam Phi có 20 dự án đầu tư vào Việt Nam còn hiệu lực, với số vốn đầu tư 0,88 triệu USD, tập trung trong các lĩnh vực hoạt động chuyên môn, khoa học công nghệ, dịch vụ lưu trú và ăn uống, công nghệ chế biến, chế tạo và bán buôn bán lẻ. Việt Nam có 4 dự án đầu tư sang Nam Phi với tổng số vốn 8,865 triệu USD, đứng thứ 43 trong số 81 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án đầu tư của Việt Nam. Các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư chủ yếu vào dịch vụ du lịch, lưu trú và thương mại nông, lâm nghiệp.
Trong nông nghiệp, hai nước từng cùng phối hợp với Cộng hòa Guinea triển khai dự án hợp tác theo mô hình ba bên về "Nâng cao năng suất lúa và rau màu ở Guinea" (từ năm 2008-2014). Kết quả dự án được Tổng thống Guinea đánh giá cao trong chuyển giao kỹ thuật, góp phần tăng năng suất bình quân từ 2,6 tấn lên 6 - 7 tấn/ha và đạt sản lượng 170.000 tấn lúa và trên 800 tấn rau màu.
Phát biểu ý kiến tại Diễn đàn, Phó Tổng thống Nam Phi Paul Shipokosa Mashatile một lần nữa gửi lời chào mừng nồng nhiệt tới Thủ tướng Phạm Minh Chính và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tới Nam Phi; nối tiếp chuyến thăm rất thành công cấp Nhà nước tới Việt Nam của Tổng thống Nam Phi, mở ra chương mới cho quan hệ song phương.
Đánh giá đây là thời điểm then chốt cho cộng đồng doanh nghiệp hai nước, Phó Tổng thống Nam Phi cho biết hai Chính phủ đã khẳng định cam kết tăng cường hợp tác trên các lĩnh vực gồm thương mại, công nghiệp, nông nghiệp, khoa học công nghệ, năng lượng tái tạo, chuyển đổi số. Chuyến thăm này của Thủ tướng không chỉ tăng cường tình hữu nghị sâu sắc mà còn góp phần định hình phương hướng mới trong hợp tác song phương những năm tới.
Phó Tổng thống đánh giá những năm qua, Nam Phi là đối tác hàng đầu của Việt Nam trong khu vực nhưng nhiều cơ hội chưa tận dụng được. Nam Phi khuyến khích các doanh nghiệp Việt Nam tìm kiếm các cơ hội đầu tư tại các đặc khu kinh tế của Nam Phi; hoan nghênh các doanh nghiệp Nam Phi đầu tư vào các cụm công nghiệp, khu công nghệ của Việt Nam; tăng cường hợp tác giữa Phòng Thương mại và Công nghiệp hai nước.
Là chủ nhà năm nay của G20, Nam Phi nhấn mạnh hợp tác giữa các quốc gia mới nổi và các nhà doanh nghiệp chính là động lực của quá trình này. Hai Chính phủ sẵn sàng hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp hai nước, nâng tầm quan hệ thương mại, đầu tư song phương, đạt được sự thịnh vượng bền vững, mang lại lợi ích cho người dân.
Biến tài nguyên thiên nhiên thành sản phẩm cụ thể
 |
| Thủ tướng kêu gọi doanh nghiệp Việt Nam đầu tư sản xuất nông nghiệp ngay tại Nam Phi, nhất là lúa gạo - Ảnh: VGP/Nhật Bắc |
Phát biểu ý kiến tại Diễn đàn, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, mối quan hệ giữa hai nước gần đây được thúc đẩy rất tích cực, thể hiện qua các chuyến thăm cấp cao và trong chuyến thăm lần này, hai bên dự kiến sẽ nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược.
Thủ tướng nêu rõ, hai nước có quan hệ chính trị hết sức tốt đẹp, trong quá khứ rất khó khăn, hai bên đã cùng nhau đấu tranh giải phóng dân tộc, thể hiện khát vọng tự do; do đó ngày nay, hai nước không có lý do gì không đứng cạnh nhau để phát triển nhanh và bền vững và từ nền tảng chính trị vững chắc phải có những sản phẩm hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư cụ thể trên tinh thần cân bằng và công bằng. Việt Nam có thể tham khảo, học tập các bài học kinh nghiệm quý báu của Nam Phi trong xây dựng, phát triển đất nước.
Thủ tướng kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp hai nước gặp gỡ - kết nối – hành động, ra sản phẩm với tinh thần "Nhà nước kiến tạo, doanh nghiệp tiên phong, công tư đồng hành, đất nước phát triển, nhân dân hạnh phúc, doanh nhân thụ hưởng"; cộng đồng doanh nghiệp hai nước tăng cường đầu tư, đoàn kết, hợp tác, hỗ trợ giúp đỡ lẫn nhau để cùng thắng, cùng phát triển, cùng hưởng niềm hạnh phúc.
Thủ tướng cho biết, Việt Nam đang thực hiện 2 mục tiêu chiến lược 100 năm (năm 2030 trở thành nước công nghiệp, thu nhập trung bình cao và năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao), trong bối cảnh hết sức khó khăn, như thiên tai, bão lũ khốc liệt làm kéo giảm tốc độ tăng trưởng. Muốn đạt 2 mục tiêu này, năm nay, Việt Nam phải đạt mức tăng trưởng kinh tế 8% trở lên và những năm tiếp theo phải đạt tăng trưởng 2 con số.
Thủ tướng chia sẻ, nông nghiệp đã giúp Việt Nam thoát nghèo; công nghiệp giúp Việt Nam tiếp cận mức thu nhập trung bình cao. Từ nay đến năm 2045, Việt Nam phải dựa vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số để phát triển nhanh, bền vững, trở thành nước phát triển có thu nhập cao.
Việt Nam đang quyết liệt thực hiện 3 đột phá chiến lược gồm đột phá về thể chế, đột phá về cơ sở hạ tầng, đột phá về nguồn nhân lực chất lượng cao, tinh thần là chính sách thông thoáng, hạ tầng thông suốt, con người và quản lý thông minh. Trong thời điểm hiện nay, Việt Nam ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; đồng thời đẩy mạnh tăng trưởng, phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, phù hợp, hiệu quả và chính sách tài khoá mở rộng có trọng tâm, trọng điểm, phát triển thị trường vốn…
Thủ tướng đề nghị hai bên đẩy mạnh hợp tác trong các lĩnh vực như năng lượng - khoáng sản, bao gồm năng lượng tái tạo; hạ tầng - xây dựng – logistics; nông nghiệp công nghệ cao - chế biến thực phẩm; kinh tế số - viễn thông - dịch vụ; giáo dục - đào tạo - chuyển giao công nghệ…
Đặc biệt, Thủ tướng kêu gọi doanh nghiệp Việt Nam đầu tư sản xuất nông nghiệp ngay tại Nam Phi, nhất là lúa gạo và các sản phẩm Nam Phi đang phải nhập khẩu để đáp ứng nhu cầu nội địa của Nam Phi, đồng thời xuất khẩu tại đây. Các tập đoàn Petrovietnam, EVN có thể đầu tư tại Nam Phi trong lĩnh vực năng lượng, dầu khí, năng lượng tái tạo…
Thủ tướng mong các doanh nghiệp Nam Phi tăng cường xuất khẩu các sản phẩm của Nam Phi sang Việt Nam để tiến tới cân bằng thương mại; đầu tư vào các lĩnh vực thuộc động lực tăng trưởng mới như đổi mới sáng tạo, kinh tế xanh, kinh tế số; tăng cường các sản phẩm chế biến.
Về các cơ chế hợp tác, Thủ tướng đề nghị cần nâng cấp Ủy ban liên Chính phủ do Bộ trưởng Ngoại giao hai nước điều phối; đồng thời thúc đẩy các hiệp định mới để phục vụ hợp tác thương mại, đầu tư; doanh nghiệp cần thành lập các tổ công tác.
Thủ tướng tin rằng, phát huy trí tuệ của con người hai nước, cùng cơ chế hợp tác chặt chẽ, khát vọng phát triển của hai quốc gia, khát vọng cống hiến của doanh nghiệp, hai bên sẽ khai thác tối đa, biến tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh, biến tài nguyên thiên nhiên thành những sản phẩm có giá trị gia tăng cao hơn, giá trị hơn, đóng góp cho sự phát triển nhanh và bền vững./.
