Các ngân hàng trung ương hàng đầu mong đợi tăng lãi suất nhiều hơn để chống lạm phát

Thất bại trong dự báo lạm phát làm giảm uy tín của các ngân hàng trung ương. Ảnh: FT

Lãi suất cao có thể không đủ, hoặc duy trì không đủ lâu

Tối ngày 28/6 (theo giờ Việt Nam), các ngân hàng trung ương từ các nền kinh tế hàng đầu thế giới cho biết, mặc dù họ đã tăng lãi suất đáng kể, nhưng rất có thể sẽ cần phải tăng thêm để kiểm soát lạm phát trở lại do sức mạnh của thị trường lao động.

Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) Jerome H. Powell cho biết: “Mặc dù chính sách hạn chế, nhưng có thể không đủ hạn chế và đã không hạn chế đủ lâu”.

Phát biểu tại hội nghị thường niên lần thứ 10 của Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) tại Sintra, Bồ Đào Nha, ông Powell cho rằng, thị trường lao động mạnh mẽ “đang kéo nền kinh tế” và là lý do chính khiến các quan chức FED dự kiến ​​tăng lãi suất thêm 2 lần trong năm nay.

Khi người lao động Mỹ được thăng chức và kiếm được mức lương cao hơn, điều đó giúp thúc đẩy nhu cầu, cho phép nền kinh tế phát triển và mang lại cho các công ty khả năng tiếp tục tăng giá.

Trong tháng này, FED đã phá vỡ chuỗi 10 lần tăng lãi suất bằng cách giữ ổn định ở mức từ 5% đến 5,25%. Tuy nhiên, ông Powell cho biết hôm 28/6 rằng quyết định này không phải là tín hiệu về tần suất của các động thái trong tương lai. Việc bỏ qua tháng 6 có thể không có nghĩa tiêu chuẩn mới là tăng tỷ lệ mỗi cuộc họp khác.

“Điều duy nhất chúng tôi quyết định là không tăng lãi suất tại cuộc họp tháng 6. Tôi sẽ không tính đến việc thay đổi chính sách trong các cuộc họp liên tiếp” - ông Powell nói.

Cũng tại sự kiện này, bà Christine Lagarde - Chủ tịch ECB và ông Andrew Bailey - Thống đốc Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) cho biết, thị trường lao động thắt chặt trong nền kinh tế của họ cũng đang đẩy tiền lương lên và gây thêm áp lực lạm phát.

Bà Lagarde nói: “Chúng tôi vẫn còn cơ sở để trang trải”, đồng thời nhắc lại rằng Ngân hàng Trung ương châu Âu, đã tăng lãi suất thêm 0,25 điểm phần trăm vào tháng 6, đồng thời có khả năng sẽ tiếp tục tăng lãi suất vào tháng 7.

Lạm phát là mối quan tâm lớn nhất của các quan chức ngân hàng

Các ngân hàng trung ương từ khắp nơi trên thế giới, từ Canada đến Nam Phi, đã tập trung tại Sintra để thảo luận về chính sách tiền tệ vào thời điểm lạm phát toàn cầu.

Mặc dù lạm phát đã phần nào được kiểm soát ở các nền kinh tế lớn như Mỹ và châu Âu, nhưng các nhà hoạch định chính sách đã dành phần lớn thời gian của cuộc họp để thảo luận về rủi ro mà họ gặp phải khi tuyên bố chiến thắng quá sớm, do có nhiều điều không chắc chắn về một số yếu tố thúc đẩy lạm phát, từ sự mờ mịt trong chính sách tiền tệ, thị trường năng lượng, đến cách mà các công ty sẽ phản ứng với chi phí lao động tăng cao.

Áp lực lạm phát tiếp tục tăng cao và quá trình đưa lạm phát trở lại mức 2% còn một chặng đường dài phía trước - ông Powell nói trước Hạ viện Mỹ đầu tháng này. Ảnh: WSJ

Sau 1 năm hoặc hơn 1 năm tăng lãi suất mạnh mẽ ở Mỹ, Anh và các quốc gia châu Âu sử dụng đồng Euro, hành động của các ngân hàng trung ương đã khác biệt khá rõ rệt trong tháng qua. FED giữ lãi suất ổn định, Ngân hàng Trung ương châu Âu tăng lãi suất một phần tư điểm và báo hiệu sẽ tăng nhiều hơn nữa; Ngân hàng Trung ương Anh cũng bất ngờ tăng lãi suất thêm nửa điểm phần trăm vào tuần trước.

Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) là một ngoại lệ khi duy trì lập trường chính sách tiền tệ rất lỏng lẻo, ngay cả khi lạm phát ở quốc gia này đã tăng lên mức cao nhất trong bốn thập kỷ.

Ông Kazuo Ueda bắt đầu nhiệm kỳ Thống đốc BoJ vào tháng 4/2023. Cũng trong hội nghị tại Sintra, ông Ueda nói trong khi tỷ lệ lạm phát cơ bản là trên 3%, các quan chức Nhật Bản tin rằng các biện pháp giữ cho lạm phát cơ bản vẫn thấp hơn một chút so với mục tiêu 2%. “Đó là lý do tại sao chúng tôi giữ nguyên chính sách”- ông nói.

Ở châu Âu và Mỹ, nơi tỷ lệ lạm phát cao hàng đầu đã giảm trong năm nay, nhưng điều này chỉ mang lại sự thoải mái hạn chế cho các nhà hoạch định chính sách. Tất cả đều có chung thách thức: Làm thế nào để lạm phát đạt mục tiêu 2%, trong bối cảnh có dấu hiệu cho thấy áp lực lạm phát trong nước do tăng lương trong lĩnh vực dịch vụ vẫn còn mạnh.

Tại Mỹ, trong lĩnh vực dịch vụ sử dụng nhiều lao động, chẳng hạn như khách sạn, nhà hàng, dịch vụ tài chính, “đó là nơi chúng tôi chưa thấy nhiều tiến bộ” về lạm phát, ông Powell nói. Ông nói thêm: “Các quan chức cần thấy điều kiện thị trường lao động dịu đi nhiều hơn”. Ông Powell cũng không kỳ vọng lạm phát cơ bản sẽ giảm xuống 2% cho đến năm 2025.

Ông Powell nhấn mạnh, nhiều quan chức dự kiến ​​​​sẽ tăng lãi suất bổ sung “hai hoặc nhiều hơn” vào năm 2023 kể từ cuộc họp tháng 6 của họ.

Tại khu vực đồng Euro, bà Lagarde cho biết trong sự kiện ngày 28/6, “chúng tôi không thấy đủ bằng chứng rõ ràng rằng lạm phát cơ bản, đặc biệt là giá cả trong nước, đang ổn định và giảm xuống”. Vì vậy, các nhà hoạch định chính sách của ECB muốn giữ lãi suất hạn chế đủ lâu để chắc chắn rằng lạm phát sẽ giảm.

Ở Anh, “đó là cốt lõi — đó là vấn đề” - ông Bailey nói. Ông ấy nói thêm rằng nó “khó khăn hơn nhiều” bởi vì thị trường lao động đã thắt chặt, một phần vì lực lượng lao động vẫn còn ít hơn so với trước đại dịch.

Ông Bailey cho biết, các nhà đầu tư kỳ vọng ngân hàng sẽ tăng lãi suất thêm vài lần nữa, nhưng không bác bỏ hay chấp nhận những dự đoán đó, ông chỉ nói: “Chúng ta sẽ xem”.

“Dặm cuối cùng có thể khó đi hơn”

Các chỉ số lạm phát cơ bản, không bao gồm thực phẩm và năng lượng, và các chỉ số lạm phát dịch vụ, bị ảnh hưởng nặng nề bởi chi phí tiền lương của các công ty, vẫn còn cao một cách khó chịu. Tại Anh, lạm phát cơ bản đã tăng trong tháng trước lên 7,1%, trong khi đó là 5,3% ở cả Mỹ và khu vực đồng Euro.

Frederik Ducrozet - người đứng đầu bộ phận nghiên cứu kinh tế vĩ mô tại Pictet Wealth Management cho biết: “Đối với tất cả những khác biệt giữa họ, họ có chung quan điểm rằng họ đang chuẩn bị cho giai đoạn tiếp theo của quá trình lạm phát”, trong đó lạm phát tổng thể đang giảm nhưng lạm phát lõi giảm không nhiều.

Các nhà hoạch định chính sách cũng đang theo dõi sát sao tác động của lãi suất cao hơn đang chuyển sang nền kinh tế của họ nhanh như thế nào, một cách để xác định mức độ hiệu quả của chính sách tiền tệ. Ông Bailey cho biết, ở Anh, việc chuyển từ các khoản thế chấp có kỳ hạn sang các khoản thế chấp có thời hạn cố định đã làm chậm quá trình truyền tải chính sách tiền tệ. “Lịch sử sẽ không phải là một kinh nghiệm tuyệt vời” - ông nói thêm.

Bà Lagarde cho biết một sự thay đổi tương tự nhưng ít đồng đều hơn cũng đã xảy ra ở khu vực đồng tiền chung châu Âu.

Gần đây, Ngân hàng Thanh toán quốc tế đã cảnh báo ngay cả khi tỷ lệ lạm phát giảm, “dặm cuối cùng có thể khó đi hơn”.

Lạm phát có thể trở nên nghiêm trọng hơn dự kiến ​​khi người lao động yêu cầu mức lương cao hơn để bù đắp cho sức mua bị mất trong một hoặc hai năm qua, nhưng các công ty có thể chọn chuyển những chi phí lao động tăng thêm đó cho khách hàng.

“Trong kịch bản này, lạm phát có thể vẫn ở mức cao khó chịu” - báo cáo của ngân hàng cho biết. Bà Lagarde lặp lại lo ngại đó vào đầu tuần này, tại Sintra.

Ông Powell và bà Lagarde đều cho biết có khả năng họ sẽ giải quyết tận gốc lạm phát mà không gây ra suy thoái, ngay cả khi các nhà phân tích ngày càng kỳ vọng những nỗ lực của họ sẽ dẫn đến suy thoái.

Bà Lagarde nói: “Đường cơ sở của chúng tôi không bao gồm suy thoái kinh tế, nhưng đó là một phần của rủi ro ngoài kia”./.