Gần 19,9 triệu người tham gia bảo hiểm xã hội

Luật BHXH năm 2024 được Quốc hội thông qua ngày 29/6/2024 và có hiệu lực từ ngày 1/7/2025. Theo ghi nhận, trước và ngay sau khi Luật BHXH năm 2024 có hiệu lực (ngày 1/7/2025), BHXH Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản quán triệt, hướng dẫn BHXH các địa phương nắm vững và vận dụng đúng các quy định mới; kịp thời rà soát, đơn giản hóa các quy trình, thủ tục hành chính về BHXH; nâng cấp các phần mềm nghiệp vụ về giải quyết chế độ BHXH nhằm tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người tham gia, thụ hưởng chính sách.

Đảm bảo tốt hơn quyền lợi của người tham gia bảo hiểm xã hội
Luật BHXH năm 2024 có nhiều thay đổi lớn, bổ sung nhiều quyền lợi cho người tham gia. Ảnh minh họa.

Kết quả thực hiện Luật BHXH năm 2024 bước đầu ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực. Số liệu của BHXH Việt Nam cho thấy, tính đến hết tháng 9/2025, cả nước có gần 19,9 triệu người tham gia BHXH (tăng khoảng 798.000 người so với cùng kỳ năm 2024), trong đó có gần 17,7 triệu người tham gia BHXH bắt buộc và hơn 2,13 triệu người tham gia BHXH tự nguyện. Số người tham gia bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) đạt trên 16 triệu người, tăng 694.300 người so với cùng kỳ năm 2024.

Về công tác giải quyết, chi trả chế độ BHXH, BHTN, cả nước có hơn 144.000 người được giải quyết chế độ BHXH hằng tháng; trên 5,3 triệu lượt người hưởng chế độ ốm đau; gần 981.500 người hưởng chế độ thai sản và hơn 587.000 người nhận trợ cấp thất nghiệp.

Đáng chú ý, số người đề nghị hưởng BHXH một lần giảm mạnh, giảm khoảng 23% so với cùng kỳ năm 2024. Cùng với đó, mức độ quan tâm, tìm hiểu về các chính sách mới của Luật BHXH sửa đổi ngày càng tăng, thể hiện sự chuyển biến rõ rệt trong nhận thức của người dân về vai trò và tầm quan trọng của BHXH trong đời sống.

Bổ sung nhiều quyền lợi, đáp ứng nguyện vọng của nhân dân

Luật BHXH năm 2024 có nhiều thay đổi lớn, bổ sung nhiều quyền lợi cho người tham gia, trong đó, nổi bật là việc giảm thời gian đóng BHXH để hưởng lương hưu từ 20 năm xuống còn 15 năm. Quy định này mở ra cơ hội tiếp cận lương hưu cho nhiều người, đặc biệt là những người có thời gian tham gia BHXH ngắn.

Với những nội dung sửa đổi quan trọng, đáp ứng đúng nguyện vọng của nhân dân, việc thực thi Luật BHXH năm 2024 được kỳ vọng sẽ tiếp tục tạo ra những chuyển biến tích cực hơn nữa trong nhận thức, ý thức tuân thủ pháp luật BHXH của người dân và doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, luật quy định bổ sung chế độ thai sản cho người tham gia BHXH tự nguyện. Cụ thể, người tham gia BHXH tự nguyện đáp ứng đủ điều kiện theo quy định được hưởng trợ cấp thai sản với mức là 2 triệu đồng cho mỗi con mới sinh do ngân sách nhà nước bảo đảm. Như vậy, ngoài mục tiêu lâu dài là hưởng chế độ hưu trí, người tham gia BHXH còn được thụ hưởng thêm chế độ ngắn hạn thiết thực và có tính nhân văn.

Ngoài ra, việc điều chỉnh tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội và bổ sung chế độ trợ cấp hằng tháng đối với người đủ tuổi nghỉ hưu nhưng không đủ thời gian đóng để hưởng lương hưu cũng được đánh giá cao. Thực tế triển khai cho thấy, nhiều người lao động, đặc biệt là người cao tuổi, người nghèo, cận nghèo đã được tiếp cận, thụ hưởng chính sách kịp thời, đúng đối tượng.

Theo quy định mới của Luật BHXH năm 2024, đối tượng tham gia BHXH bắt buộc được mở rộng đối với các trường hợp là: chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh; người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố; người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật… Quy định này giúp người lao động yên tâm, coi việc trích một phần thu nhập hằng tháng để đóng BHXH là khoản tích lũy đem lại lợi ích thiết thực, lâu dài.

Đại diện BHXH Việt Nam cho biết, mặc dù công tác triển khai Luật BHXH còn nhiều khó khăn, song với quyết tâm cao nhất, BHXH Việt Nam sẽ tiếp tục đổi mới, nỗ lực thực hiện hiệu quả Luật BHXH. Để đạt được thành công đó, không chỉ riêng cơ quan BHXH, mà cần có sự vào cuộc mạnh mẽ của toàn hệ thống chính trị, đặc biệt là cấp ủy, chính quyền địa phương cùng với sự hưởng ứng tích cực của người dân, doanh nghiệp.

Điểm lại các nội dung mới, trọng tâm của Luật BHXH năm 2024

- Bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội để hình thành hệ thống BHXH đa tầng.

- Bổ sung chế độ trợ cấp hằng tháng đối với công dân Việt Nam đủ tuổi nghỉ hưu nhưng không đủ thời gian đóng để hưởng lương hưu và chưa đủ điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

- Mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.

- Bổ sung quyền thụ hưởng chế độ ốm đau, thai sản đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thay vì chỉ hưởng hai chế độ là hưu trí và tử tuất.

- Bổ sung chế độ thai sản đối với chính sách BHXH tự nguyện.

- Gia tăng cơ hội được hưởng lương hưu của người tham gia BHXH thông qua việc giảm điều kiện về số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm.

- Tăng cường tính tuân thủ pháp luật, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động…

- Tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người tham gia và thụ hưởng quyền lợi BHXH thông qua việc bổ sung quy định giao dịch điện tử trong lĩnh vực BHXH; điều chỉnh, cắt giảm, đơn giản hóa hồ sơ, thủ tục thực hiện BHXH...

- Sửa đổi, bổ sung quy định của các chế độ BHXH phù hợp hơn với thực tiễn, đảm bảo tốt hơn quyền lợi của người lao động.