Giao dịch mua cổ phiếu quỹ “nóng” trở lại

Đồng loạt kích hoạt công cụ mua cổ phiếu quỹ

Bắt đầu từ phiên giao dịch hôm nay (24/12), Công ty cổ phần Nhựa Tân Đại Hưng chính thức khởi động giao dịch mua cổ phiếu quỹ với quy mô lớn. Trong vòng một tháng, doanh nghiệp dự kiến mua lại 5,7 triệu cổ phiếu, với mức giá tối đa 13.500 đồng/cổ phiếu. Giá trị giao dịch xấp xỉ 75 tỷ đồng, không quá lớn so với nhiều thương vụ khác, nhưng khi hoàn tất có thể giảm tới 25% vốn điều lệ hiện tại.

Khác với nhiều trường hợp mua cổ phiếu quỹ nhằm cải thiện chỉ số tài chính hay hỗ trợ giá ngắn hạn, doanh nghiệp ngành nhựa này chủ động thu hẹp quy mô vốn trước áp lực cạnh tranh ngày càng lớn từ các doanh nghiệp Trung Quốc. Công ty đã buộc phải giảm giá bán, dẫn tới khoản lỗ trong năm 2023. Theo lãnh đạo Công ty cổ phần Nhựa Tân Đại Hưng, việc mua cổ phiếu quỹ gắn với giảm vốn điều lệ sẽ thu hẹp số lượng cổ phiếu lưu hành và tạo dư địa cho việc quay lại chia cổ tức.

Thị trường chứng khoán năm 2025 ghi nhận sự trở lại mạnh mẽ của dòng tiền từ các nhà đầu tư tổ chức trong nước. Ảnh: Dũng Minh

Không chỉ Nhựa Tân Đại Hưng, hoạt động mua cổ phiếu quỹ đã sôi động hơn kể từ sau thương vụ mua cổ phiếu quỹ quy mô lớn của Vinhomes vào cuối năm 2024. Vừa qua, Công ty cổ phần Đầu tư Thế Giới Di Động (MWG) hoàn tất mua 10 triệu cổ phiếu quỹ trong giai đoạn từ ngày 19/11 đến 12/12, với mức giá bình quân 80.969 đồng/cổ phiếu, tổng số tiền chi ra hơn 800 tỷ đồng.

Tập đoàn Quản lý Tài sản Trí Việt đã thực hiện 2 đợt mua cổ phiếu quỹ trong năm 2025, với tổng khối lượng gần 22,5 triệu cổ phiếu. Công ty cổ phần Điện Gia Lai cũng hoàn tất mua hơn 7,7 triệu cổ phiếu ưu đãi với mức giá 10.756 đồng/cổ phiếu, theo hợp đồng mua bán cổ phiếu ưu đãi với một nhà đầu tư tổ chức.

Việc nhiều doanh nghiệp đồng loạt kích hoạt công cụ mua cổ phiếu quỹ cho thấy, đây vẫn là “lá chắn” để bảo vệ lợi ích cổ đông và phát đi tín hiệu về niềm tin của ban lãnh đạo đối với giá trị doanh nghiệp.

Minh bạch công cụ “đỡ giá”

Kể từ khi Luật Chứng khoán năm 2019 và Luật Doanh nghiệp năm 2020 cùng có hiệu lực từ ngày 1/1/2021, việc mua lại cổ phiếu của chính công ty gắn với việc giảm vốn điều lệ. Giao dịch mua cổ phiếu quỹ đã trầm lắng trong một số năm gần đây. Năm 2022, VPBank từng dự định lấy ý kiến cổ đông để mua cổ phiếu quỹ, nhưng sau đó đã hủy kế hoạch. Chia sẻ tại Đại hội đồng cổ đông năm 2025, lãnh đạo ngân hàng này cho biết, việc mua cổ phiếu quỹ đồng nghĩa với giảm vốn tự có, đi ngược với nhu cầu tăng vốn để đáp ứng yêu cầu tăng trưởng và an toàn vốn của ngân hàng.

Tuy nhiên, thị trường chứng khoán năm nay ghi nhận sự trở lại mạnh mẽ của dòng tiền từ các nhà đầu tư tổ chức trong nước. Trong khi một số tổ chức lựa chọn đầu tư chứng khoán của các doanh nghiệp niêm yết khác, không ít doanh nghiệp chủ động chuẩn bị sẵn phương án mua cổ phiếu quỹ khi thị giá giảm sâu.

Trong đợt bán tháo đầu tháng 4/2025 do lo ngại chính sách thuế quan của Mỹ, nhiều doanh nghiệp đã đưa nội dung mua cổ phiếu quỹ vào chương trình Đại hội đồng cổ đông thường niên. Gemadept được cổ đông thông qua kế hoạch mua lại 21 triệu cổ phiếu quỹ, nhưng chỉ thực hiện khi thị giá thấp hơn 1,5 lần giá trị sổ sách. PNJ cũng được phê duyệt phương án mua lại 8 triệu cổ phiếu, tương ứng khoảng 2,5% số cổ phiếu đang lưu hành, với mục tiêu bảo vệ lợi ích cổ đông trước những biến động mạnh của thị trường.

Tương tự, Ngân hàng Quân đội (MB) được chấp thuận mua lại tối đa 100 triệu cổ phiếu, tương đương 1,6% vốn điều lệ, nhằm bảo vệ lợi ích của cổ đông và giá trị doanh nghiệp trước biến động của thị trường. Thời gian dự kiến triển khai trong năm 2025 và năm 2026.

Thực tế, việc công bố kế hoạch mua cổ phiếu quỹ là thông tin có khả năng tác động trực tiếp tới giá cổ phiếu. Do vậy, cơ quan quản lý quy định chặt chẽ về công bố thông tin liên quan đến hoạt động này.

Thông tư số 115/2025/TT-BTC của Bộ Tài chính (sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 118/2020/TT-BTC về chào bán, phát hành chứng khoán, chào mua công khai, mua lại cổ phiếu, đăng ký công ty đại chúng và hủy tư cách công ty đại chúng) tiếp tục quy định công ty đại chúng không được thay đổi ý định hoặc phương án mua cổ phiếu quỹ đã công bố. Các ngoại lệ bao gồm trường hợp bất khả kháng (thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh, hỏa hoạn) và những trường hợp khác được Đại hội đồng cổ đông thông qua.

Dù giảm bớt yêu cầu phải được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chấp thuận đối với phương án thay đổi, Thông tư mới không nới lỏng kỷ luật thị trường, vẫn giữ nguyên các yêu cầu chặt chẽ về công bố thông tin và trách nhiệm với cổ đông, đồng thời tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp trong quá trình điều chỉnh phương án mua cổ phiếu quỹ.