Gỡ nút thắt tài chính, Kho bạc Nhà nước "tiếp sức" chính quyền cơ sở

Làm việc xuyên lễ, vì lợi ích của người dân

Trong bối cảnh cả nước đang chuyển mình mạnh mẽ theo hướng kiện toàn mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, hệ thống tài chính - ngân sách được ví như “mạch máu” của bộ máy hành chính, giữ vai trò quyết định trong việc đảm bảo vận hành thông suốt từ trung ương đến cơ sở. Tuy nhiên, quá trình tái cấu trúc tổ chức hành chính cấp xã, huyện ở nhiều địa phương đã bộc lộ những vướng mắc không nhỏ, đặc biệt là trong khâu mở tài khoản ngân sách, giao dự toán, chi trả lương và thực hiện các nhiệm vụ chi thường xuyên.

Việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp không đơn thuần là thay đổi cơ cấu tổ chức hành chính, mà còn kéo theo hàng loạt điều chỉnh kỹ thuật liên quan đến tài chính công. Trong đó, việc đảm bảo nguồn chi trả lương, kinh phí hoạt động thường xuyên cho các đơn vị mới sáp nhập là yếu tố quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của hàng vạn cán bộ, công chức cơ sở.

Công chức Kho bạc Nhà nước khu vực XIV đối soát số liệu với đơn vị sử dụng ngân sách.

Là cơ quan thực hiện kiểm soát và chi trả các nguồn vốn ngân sách, Kho bạc Nhà nước (KBNN) đã chủ động ban hành hàng loạt công văn, văn bản hướng dẫn chi tiết về quy trình nghiệp vụ chuyển đổi dữ liệu, bàn giao tài liệu, số liệu, đồng thời phối hợp với các đơn vị chuyên môn thuộc Bộ Tài chính để thống nhất cơ chế vận hành mới. Các văn bản hướng dẫn này không chỉ có giá trị pháp lý mà còn mang ý nghĩa định hướng kỹ thuật cho toàn hệ thống tài chính địa phương, giúp đảm bảo sự đồng bộ, tránh gián đoạn khi chuyển tiếp sang mô hình mới.

Đặc biệt trong dịp kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9 vừa qua, hệ thống KBNN đã làm việc xuyên kỳ nghỉ lễ để bảo đảm chi trả quà Tết độc lập cho nhân dân, triển khai đúng các chỉ đạo của Bộ Chính trị, Chính phủ và Bộ Tài chính. Điều này không chỉ thể hiện tinh thần trách nhiệm cao độ của KBNN mà còn là minh chứng cho việc đặt lợi ích người dân lên hàng đầu, đúng theo định hướng phục vụ thay vì quản lý hành chính đơn thuần.

Đồng hành cùng chính quyền địa phương, không để chậm lương

Theo thống kê vào giữa tháng 8/2025, cả nước có hơn 6.700 đơn vị hành chính cấp xã chưa hoàn tất việc mở tài khoản tại KBNN, dẫn đến tình trạng chậm chi lương, ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống cán bộ, công chức cơ sở. Tuy nhiên, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Bộ Tài chính và sự vào cuộc mạnh mẽ của KBNN, tình hình đã nhanh chóng được cải thiện.

Cụ thể, KBNN đã ban hành Công điện số 12/CĐ-KBNN, yêu cầu các giám đốc KBNN khu vực phải trực tiếp phối hợp với chính quyền cấp xã để hoàn tất mở tài khoản và chi trả lương trước ngày 15/9/2025. Đây không chỉ là mốc thời gian hành chính, mà còn là cam kết rõ ràng về trách nhiệm chính trị trong việc bảo vệ quyền lợi chính đáng của đội ngũ cán bộ địa phương.

Kết quả cho thấy, chỉ trong vòng chưa đầy một tháng, số đơn vị chưa mở tài khoản đã giảm mạnh xuống còn 256 đơn vị, số đơn vị chưa chi trả lương cũng rút xuống còn 372. Đây là kết quả ấn tượng, thể hiện tinh thần hành động nhanh chóng, kịp thời và quyết liệt của toàn hệ thống KBNN nhằm khơi thông những điểm nghẽn trong dòng chảy tài chính công.

Không dừng lại ở việc đảm bảo kỹ thuật chi tiêu, KBNN còn chủ động tổ chức hoặc tham gia các hội nghị trực tuyến phổ biến, tập huấn chuyên sâu về công tác tài chính - ngân sách trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Tại các buổi làm việc này, đại diện KBNN đóng vai trò như người hướng dẫn, lắng nghe và tháo gỡ những khúc mắc đến từ cơ sở.

Đặc biệt, tại hội nghị trực tuyến phổ biến, hướng dẫn triển khai các công việc liên quan đến lĩnh vực tài chính - ngân sách khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp đối với cấp xã do Bộ Tài chính tổ chức mới đây, ông Nguyễn Mạnh Cường - Phó Giám đốc KBNN đã nhấn mạnh, KBNN sẽ tiếp tục chỉ đạo quyết liệt, không để tồn tại bất kỳ đơn vị nào chưa mở tài khoản, chưa chi lương trong thời gian tới. Đây là sự cam kết rõ ràng về vai trò của cơ quan giữ trọng trách “tay hòm, chìa khóa” nền tài chính quốc gia trong tiến trình đổi mới toàn diện bộ máy hành chính cơ sở.

Có thể thấy, trong bức tranh cải cách toàn diện của hệ thống chính quyền địa phương, các hoạt động của KBNN giờ đây không chỉ dừng lại ở việc quản lý, kiểm soát chi tiêu ngân sách, mà còn đang “tiếp sức” kịp thời cho các địa phương khi gặp khó khăn.

Việc tổ chức làm việc cả trong ngày lễ, đẩy nhanh tiến độ mở tài khoản, giao dự toán, xử lý tình huống phát sinh và hỗ trợ kỹ thuật cho các xã mới sáp nhập chính là minh chứng rõ nét cho tư duy “chủ động phục vụ” mà ngành tài chính đang theo đuổi.

Việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp là bước tiến lớn về thể chế, nhằm hướng đến một bộ máy hành chính tinh gọn, hiệu quả và gần dân hơn. Tuy nhiên, để mô hình này thực sự đi vào cuộc sống, thì điều kiện tiên quyết là phải có một hệ thống tài chính hiện đại, linh hoạt và hoạt động trên tinh thần phục vụ. Trong đó, KBNN là một mắt xích không thể thay thế. Từ vai trò hỗ trợ thanh toán đến giám sát chi tiêu, bảo đảm an toàn ngân sách, KBNN không chỉ là cơ quan thực hiện chi tiêu công mà còn là người bạn đồng hành đắc lực của chính quyền địa phương và người dân.