Năm 2023 thực hiện chính sách tài khóa thận trọng, hiệu quả

Thành công năm 2022 tạo dư địa cho năm 2023

Một trong những thành công lớn trong điều hành của Bộ Tài chính năm 2022 đó là thu ngân sách nhà nước (NSNN) vượt ở mức cao, trong khi số tiền hỗ trợ cho người dân và doanh nghiệp lại rất lớn. Theo thông tin mới đây, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, nếu tính cả các khoản tiền thuế, phí hỗ trợ người dân và doanh nghiệp, thì thu NSNN đạt gần 2 triệu tỷ đồng.

Tại kỳ họp thứ 4 Quốc hội khóa XV đã thông qua dự toán tổng thu NSNN năm 2023 là hơn 1,6 triệu tỷ đồng, tăng 0,4% so với ước thực hiện năm 2022; tỷ lệ huy động NSNN đạt 15,7% GDP.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, nhìn vào số liệu thì dự toán thu NSNN năm 2023 khá thận trọng so với ước thực hiện năm 2022, tỷ lệ huy động NSNN so GDP cũng ở mức thấp. Nhưng khi phân tích sâu từng yếu tố thì mức dự toán trên phù hợp với những dự báo về bối cảnh kinh tế - xã hội trong và ngoài nước năm 2023. Với bối cảnh hiện nay, các yếu tố khó khăn xuất hiện ngày càng nhiều. Để chủ động trong điều hành, việc xây dựng dự toán thu NSNN năm 2023 chắc chắn, phù hợp với khả năng của nền kinh tế là yêu cầu rất cấp thiết.

Nguồn: Bộ Tài chính. Đồ họa: Văn Chung

Trên thực tế, một số khoản thu phụ thuộc lớn vào môi trường bên ngoài có xu hướng suy giảm do nhu cầu, thị trường bị thu hẹp, như khoản thu dầu thô phụ thuộc vào năng lực khai thác dầu thô trong nước và giá dầu thô trên thị trường thế giới. Thu từ hoạt động xuất nhập khẩu ngoài việc phụ thuộc vào thị trường, giá cả, cung cầu hàng hóa của thế giới, thì còn phụ thuộc vào lộ trình thực hiện các cam kết quốc tế về thuế.

Ngoài ra, những biến động kinh tế gần đây cũng đặt ra yêu cầu phải tiếp tục có giải pháp về chính sách tài khóa để tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh, duy trì đà phục hồi và phát triển của nền kinh tế.

Với tác động khách quan đó, mức dự toán thu NSNN năm 2023 được Quốc hội quyết định là tích cực, trên cơ sở tính toán kỹ lưỡng các yếu tố, đảm bảo chủ động linh hoạt trong điều hành trong điều kiện kinh tế có nhiều biến động. Trong tổ chức thực hiện, trường hợp thu ngân sách năm 2023 vượt so với dự toán sẽ ưu tiên bố trí nguồn để thực hiện cải cách tiền lương, giảm bội chi ngân sách theo nghị quyết của Quốc hội.

Đảm bảo đủ nguồn lực cho phát triển

Đối với chính sách tài khóa trong năm 2023, Quốc hội yêu cầu thực hiện chính sách tài khóa mở rộng, trọng tâm, trọng điểm, bảo đảm hiệu quả, tăng cường kỷ luật tài chính, chống thất thu, triệt để tiết kiệm, chống lãng phí; rà soát để sớm đưa các nguồn lực chưa khai thác hiệu quả vào phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, Bộ Tài chính đã chỉ đạo, lãnh đạo và điều hành, cân đối giữa thu chi ngân sách để lúc nào cũng đủ nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội, cũng như tiếp tục các chính sách hỗ trợ về thuế cho người dân và doanh nghiệp theo quy định. Tuy nhiên, lãnh đạo Bộ Tài chính xác định năm 2023 sẽ gặp rất nhiều khó khăn, thách thức, do đó ngành Tài chính phải cố gắng ngay từ những ngày đầu, tháng đầu của năm.

Theo Bộ trưởng, để đạt được kết quả này, trong năm 2023, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục triển khai quyết liệt một số nhóm giải pháp như: bám sát chủ trương, định hướng của Đảng, các nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ về chính sách tài khóa nhằm phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Đặc biệt, tiếp tục đẩy mạnh triển khai thực hiện có hiệu quả các giải pháp tài khóa, tiền tệ, đồng thời, chủ động nghiên cứu, tham mưu Chính phủ báo cáo Quốc hội có những giải pháp mới phù hợp tình hình thực tiễn.

Trong năm 2023, Bộ Tài chính sẽ nghiên cứu, rà soát và sửa đổi, bổ sung các Luật về thuế theo Chiến lược Cải cách hệ thống thuế đến năm 2030; đồng thời, tiếp tục thực hiện một số giải pháp để hỗ trợ cho doanh nghiệp, người dân có thêm nguồn lực ứng phó với những khó khăn, thách thức trong thời gian tới. Bộ Tài chính cũng sẽ chủ động rà soát lại nhu cầu chi và cơ cấu lại chi NSNN; sắp xếp các khoản chi theo thứ tự ưu tiên, thực hiện quản lý chi NSNN chặt chẽ, tiết kiệm, hiệu quả; kiểm soát chặt chẽ bội chi NSNN, nợ công, cơ cấu nợ công trong giới hạn; sử dụng hiệu quả ngân quỹ nhà nước…