Phục vụ chính quyền địa phương 2 cấp: Kho bạc Nhà nước tạo "mạch chảy" ngân sách thông suốt

Chủ động vào cuộc sớm

Trong quá trình triển khai chính quyền địa phương 2 cấp, đặc biệt ở cấp xã còn gặp nhiều khó khăn do sự phức tạp của nghiệp vụ tài chính và thay đổi về cơ cấu tổ chức.

Các bộ KBNN đã có hướng dẫn cụ thể cho địa phương về mở tài khoản, đăng ký chữ ký giao dịch... Ảnh: H.T

Tại hội nghị trực tuyến với các địa phương về hướng dẫn triển khai các công việc liên quan đến tài chính - ngân sách trong quá trình tổ chức vận hành chính quyền địa phương 2 cấp đối với cấp xã do Bộ Tài chính tổ chức mới đây, ông Nguyễn Mạnh Cường - Phó Giám đốc KBNN cho biết, ngay từ khi Bộ Chính trị ban hành Kết luận số 127-KL/TW về việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính, KBNN đã nhận thức rõ trách nhiệm chuẩn bị các điều kiện cần thiết về cơ chế, chính sách và quy trình nghiệp vụ để hỗ trợ các địa phương.

Đối với nội bộ hệ thống, KBNN đã ban hành nhiều công văn nhằm bảo đảm sự chuyển đổi suôn sẻ khi đơn vị hành chính được sắp xếp. Đặc biệt có các công văn hướng dẫn cụ thể về nguyên tắc bàn giao tài liệu, số liệu, chuyển đổi dữ liệu và quy trình nghiệp vụ trong quá trình sắp xếp, giải thể hoặc thay đổi cơ cấu đơn vị hành chính cấp xã, huyện và tỉnh.

Song song với các văn bản nội bộ, KBNN cũng phối hợp với Bộ Tài chính ban hành nhiều văn bản hướng dẫn trực tiếp các đơn vị và địa phương về những nội dung cốt lõi trong triển khai chính quyền địa phương 2 cấp như: Thông tư số 41/2025/TT-BTC về sửa đổi, bổ sung các thông tư quan trọng về tổ chức vận hành, khai thác Hệ thống thông tin quản lý ngân sách và kho bạc (Tabmis); hướng dẫn đăng ký và sử dụng tài khoản tại KBNN; quy định hệ thống mục lục ngân sách nhà nước; Công văn số 9682/BTC-KBNN hướng dẫn về việc sử dụng mã Chương của Mục lục ngân sách nhà nước khi triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, tháo gỡ vướng mắc về hạch toán ban đầu; các công văn về cập nhật hệ thống danh mục điện tử dùng chung để hỗ trợ hạ tầng công nghệ thông tin…

Theo Phó Giám đốc KBNN, những văn bản này không chỉ đóng vai trò hành chính, mà còn tạo hành lang pháp lý rõ ràng, đồng bộ, giúp các địa phương triển khai nhiệm vụ tài chính - ngân sách hiệu quả trong mô hình chính quyền mới.

Kho bạc Nhà nước khu vực nỗ lực hỗ trợ, hướng dẫn

Từ những chỉ đạo, hướng dẫn thống nhất ở cấp trung ương, các đơn vị KBNN khu vực đã nhanh chóng cụ thể thành những hành động thiết thực. Không chỉ dừng ở việc ban hành các văn bản, các KBNN khu vực còn trực tiếp “xuống cơ sở”, đồng hành cùng chính quyền cấp xã, phường để tháo gỡ từng khó khăn cụ thể.

KBNN khu vực XVI được sáp nhập từ 3 KBNN tỉnh gồm Lâm Đồng, Đắk Nông, Bình Thuận. Ngay từ đầu thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp, KBNN khu vực XVI đã chủ động triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm bảo đảm hoạt động thu chi ngân sách trên địa bàn được an toàn, thông suốt.

Ông Lê Thái Vỹ - Giám đốc KBNN khu vực XVI cho biết, đơn vị đã thực hiện nghiêm túc công tác bàn giao tài liệu, số liệu, chuyển đổi dữ liệu, quy trình nghiệp vụ. Hệ thống hạ tầng công nghệ thông tin và các phần mềm ứng dụng nghiệp vụ kho bạc được nâng cấp, cập nhật bảo đảm kết nối liên tục, đáp ứng yêu cầu xử lý chứng từ, dữ liệu. Công tác hướng dẫn, giải đáp vướng mắc cho các đơn vị sử dụng ngân sách, cơ quan tài chính, thuế… được thực hiện qua nhiều kênh như: điện thoại, zalo, email, đặc biệt là hướng dẫn trực tiếp nhằm hỗ trợ kịp thời cho các đơn vị khi gặp sự cố trong quá trình giao dịch.

Đặc biệt, toàn địa bàn tỉnh có 119 xã, phường, nhưng mới chỉ có 59 đơn vị hoàn tất việc mở tài khoản tại Kho bạc. Số còn lại vẫn chưa triển khai do chưa gửi hồ sơ đến phòng giao dịch, dẫn tới nguy cơ chậm trễ trong chi trả ngân sách, nhất là các khoản chi lương và an sinh xã hội. “KBNN khu vực XVI đang tiếp tục đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các xã, phường khẩn trương hoàn tất thủ tục mở tài khoản, để mọi nguồn kinh phí được giải ngân kịp thời, không ảnh hưởng đến đời sống người dân và tiến độ các nhiệm vụ kinh tế - xã hội” - ông Vỹ nhấn mạnh.

Từ ngày 1/7/2025, KBNN khu vực XIV được thành lập và chính thức đi vào hoạt động trên cơ sở hợp nhất các KBNN tỉnh cũ (Khánh Hòa, Ninh Thuận, Đắk Lắk, Phú Yên) và thực hiện chức năng của KBNN trên địa bàn 2 tỉnh Khánh Hòa và Đắk Lắk mới. Với địa bàn quản lý rộng đã đặt ra nhiều thách thức đối với ban lãnh đạo và đội ngũ công chức tại trụ sở chính ở Khánh Hòa khi phải xử lý khối lượng công việc lớn trong bối cảnh tinh giản biên chế. Đáng chú ý, một số đơn vị sử dụng ngân sách vẫn sử dụng chứng từ giấy do yêu cầu bảo mật, buộc công chức và khách hàng di chuyển xa vì các phòng giao dịch được sáp nhập từ 2 - 3 KBNN cấp huyện cũ.

Phó Giám đốc KBNN khu vực XIV Nguyễn Đức Mạo cho biết, vượt qua khó khăn, đơn vị đã thiết lập đường dây nóng và đầu mối hỗ trợ, kịp thời giải quyết các vướng mắc từ nội bộ và các đơn vị sử dụng ngân sách. Quy chế làm việc cũng được KBNN khu vực XIV xây dựng rõ ràng, phân công nhiệm vụ theo nguyên tắc “có việc là có người làm”, kể cả ngoài giờ hành chính. Công tác tập huấn nghiệp vụ và chuyển đổi dữ liệu cũng được đơn vị thực hiện cẩn trọng, đảm bảo không gián đoạn quản lý ngân sách, ngân quỹ và tổng kế toán nhà nước.

Sự vào cuộc khẩn trương từ trung ương đến từng KBNN khu vực đã tạo nên một “mạch chảy” ngân sách thông suốt, không bị ngắt quãng dù bộ máy chính quyền đang bước vào giai đoạn chuyển mình lớn. Đằng sau những con số thu - chi kịp thời là hình ảnh những cán bộ kho bạc thức trắng đêm rà soát dữ liệu, hay len lỏi đến tận xã vùng sâu để hướng dẫn từng chứng từ. Mỗi tài khoản được mở, mỗi khoản chi được thực hiện đúng hẹn chính là một “mạch máu” nuôi dưỡng đời sống dân sinh và công cuộc phát triển. Khi chính quyền mới đã định hình, chính sự bền bỉ, kỷ luật và tận tâm ấy sẽ tiếp tục là “tấm khiên” bảo vệ kỷ cương tài chính quốc gia, đồng thời là “đòn bẩy” đưa nguồn lực ngân sách lan tỏa tới từng người dân, từng vùng đất trên cả nước.