Nỗi lo của hộ kinh doanh khi bỏ thuế khoán

Theo thống kê của Cục Thuế, tính đến tháng 8/2025, trên toàn quốc có khoảng 3,6 triệu hộ kinh doanh, trong đó có hơn 2 triệu hộ hoạt động thường xuyên và nộp thuế ổn định. Tại hai thành phố lớn, TP. Hà Nội đang quản lý hơn 310.000 hộ, cá nhân kinh doanh; TP. Hồ Chí Minh đang quản lý 349.255 hộ, cá nhân kinh doanh.

Trước bước ngoặt lớn xóa bỏ thuế khoán vào năm 2026, các hộ kinh doanh phải chuyển sang phương thức kê khai, nộp thuế theo doanh thu và sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế, nhiều tiểu thương, hộ kinh doanh cảm thấy áp lực khi phải nhanh chóng thích ứng với các yêu cầu mới, vì trước đó chỉ quen ghi sổ tay sơ sài.

Cùng vào cuộc hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và hộ kinh doanh khi bỏ thuế khoán
Nguồn: Cục Thuế. Đồ họa: Phương Anh

Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Tài chính - Đầu tư, phần lớn hộ kinh doanh đang băn khoăn trước chủ trương xóa bỏ thuế khoán đều có doanh thu chưa đạt ngưỡng bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền theo quy định tại Nghị định số 70/2025/NĐ-CP của Chính phủ.

Đại diện Cục Thuế cho biết, trên toàn quốc hiện có khoảng 37.500 hộ kinh doanh thuộc diện phải áp dụng quy định này, chiếm khoảng 1% tổng số hộ kinh doanh đang hoạt động (hơn 3,6 triệu hộ). Như vậy, có tới gần 99% hộ kinh doanh không bị ảnh hưởng bởi chính sách trên. Tuy nhiên, do chưa nắm rõ quy định, một bộ phận hộ kinh doanh đã bày tỏ sự lo lắng, thậm chí xuất hiện những thông tin không chính xác, cho rằng hộ kinh doanh phải sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền để siết quản lý thuế.

“Việc áp dụng phương pháp kê khai thuế là xu thế tất yếu. Khi chuyển sang kê khai, hộ kinh doanh bắt buộc phải thực hiện chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ theo quy định. Đặc biệt, việc áp dụng sổ sách kế toán bài bản sẽ giúp chủ hộ nắm rõ lãi lỗ thực tế, quản trị dòng tiền hiệu quả và đưa ra quyết định kinh doanh chính xác hơn. Đây cũng là nền tảng để tiếp cận vốn ngân hàng và các cơ hội kinh doanh lớn hơn”.

Bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam

Trao đổi với phóng viên Báo Tài chính - Đầu tư, phần lớn hộ kinh doanh nằm trong ngưỡng doanh thu phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền đều cho biết, họ rất đồng thuận và sẵn sàng chuyển đổi. Chủ tiệm bánh trung thu Phương Soát - số 19, ngõ 12, phố Nghĩa Dũng, phường Hồng Hà, Hà Nội chia sẻ, trước đây, cửa hàng bỏ lỡ khá nhiều đơn hàng lớn khi không xuất được hóa đơn cho khách hàng, đặc biệt là các doanh nghiệp.

“Sử dụng phần mềm bán hàng có tích hợp hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền không chỉ giúp hoạt động kinh doanh của cửa hàng trở nên chuyên nghiệp hơn, mà còn giúp mở rộng cơ hội tiếp cận khách hàng lớn, đồng thời đảm bảo tuân thủ đầy đủ các quy định của cơ quan thuế” - chủ tiệm bánh trung thu Phương Soát chia sẻ.

Nhiều gói hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh

Nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng của doanh nghiệp nhỏ, hộ kinh doanh, nhiều doanh nghiệp công nghệ, ngân hàng đã vào cuộc triển khai nhiều gói giải pháp hỗ trợ. Ông Nguyễn Minh Tuấn - Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Misa cho biết, để hỗ trợ cá nhân và hộ kinh doanh tuân thủ các quy định về thuế, hóa đơn điện tử, Misa đã cho ra mắt bộ giải pháp quản lý bán hàng - hóa đơn điện tử - kê khai thuế dành riêng cho hộ kinh doanh. Bộ giải pháp này được Misa phát triển với mục tiêu giúp hộ kinh doanh quản lý toàn diện, hiệu quả, dễ triển khai, tuân thủ đầy đủ quy định về thuế và tối ưu chi phí.

Giải pháp Misa eShop cho phép các hộ kinh doanh thực hiện từ bán hàng, xuất hóa đơn điện tử đến kê khai thuế trên một phần mềm duy nhất. Chỉ với 2 - 3 thao tác đơn giản, các chủ hộ kinh doanh có thể bán hàng và xuất hóa đơn ngay trên điện thoại mà không cần đầu tư vào nhiều phần mềm hay thiết bị đắt tiền. Đặc biệt, với chi phí hợp lý chỉ từ 100.000 đồng/tháng, Misa giúp các hộ kinh doanh tiếp cận giải pháp phần mềm đầy đủ chức năng, không lo gánh nặng tài chính.

Xóa bỏ thuế khoán để chuyển sang phương thức kê khai, nộp thuế theo doanh thu, đây không chỉ là vấn đề thay đổi về kỹ thuật hay thủ tục hành chính, mà còn là bước tiến lớn để tạo dựng môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng và hiện đại hơn. Xóa bỏ thuế khoán, tất cả hộ kinh doanh đều phải tuân thủ pháp luật như nhau, khi đó sẽ không còn “vùng mờ”, không còn “vùng xám” khó kiểm soát. Điều này sẽ giúp hộ kinh doanh nâng cao uy tín, dễ dàng tiếp cận vốn, mở rộng hợp tác và phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới”.

Để "hóa giải" nỗi lo tốn kém chi phí thuê tư vấn, dễ sai sót trong ghi chép, ảnh hưởng đến thực hiện nghĩa vụ thuế, Công ty cổ phần Công nghệ KiotViet (KiotViet) triển khai miễn phí phần mềm kế toán cho hộ kinh doanh.

Ông Đỗ Tuấn Anh - Phó Tổng Giám đốc KiotViet cho biết, công ty mong muốn mỗi hộ kinh doanh, dù lớn hay nhỏ, đều có thể dễ dàng làm sổ sách và kê khai thuế đúng quy định, không tốn kém chi phí. Đây là cam kết lâu dài của KiotViet trong việc đồng hành cùng cơ quan thuế và cộng đồng kinh doanh.

Cùng với doanh nghiệp công nghệ, một số ngân hàng như Agribank, VPBank, VietinBank, MBBank, Vietcombank… đã và đang triển khai các gói tín dụng hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi trước chủ trương xóa bỏ thuế khoán. Điển hình, VPBank triển khai gói tín dụng dành riêng cho hộ kinh doanh như gói vay V20K với lãi suất ưu đãi chỉ từ 3,99%/năm cho khoản vay thế chấp, hạn mức vay lên tới 20.000 tỷ đồng.

Agribank triển khai miễn phí quản lý tài khoản, miễn phí dịch vụ ngân hàng điện tử (Agribank Corporate eBanking), tặng gói giải pháp quản lý bán hàng 1POS và giải pháp hóa đơn điện tử Invoice giúp các đơn vị nâng cao hiệu quả hoạt động và quản trị tài chính hiệu quả, thuận tiện, hiện đại hơn. Doanh nghiệp nhỏ và vừa còn nhận được ưu đãi lãi suất vay vốn với mức giảm 0,8 - 1,2%/năm so với sàn lãi suất cho vay thông thường, hình thức cấp vốn linh hoạt đến từ Agribank.

Không dừng lại ở giải pháp công nghệ, để đồng hành cùng hộ kinh doanh trên hành trình chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai, Misa ra mắt kho tri thức “Khai thuế dễ dàng - Bán hàng an tâm”. Đây là trang tổng hợp tất cả kiến thức, thông tin, tài liệu hữu ích và toàn diện về nhiều chủ đề: thủ tục pháp lý, hóa đơn điện tử, kê khai thuế, kinh nghiệm bán hàng…

Đại diện Misa cho biết, kho tri thức ra đời với mục tiêu đồng hành cùng các hộ kinh doanh, giúp hộ kinh doanh nắm vững lộ trình, thủ tục khi chuyển đổi thuế khoán lên kê khai một cách thuận lợi, không còn bỡ ngỡ. Bên cạnh đó, kho tri thức còn là kênh ghi nhận những thắc mắc, giải đáp gỡ rối cho hộ kinh doanh trực tiếp thông qua kết nối chuyên gia, chatbot hỏi đáp, giúp hộ kinh doanh tuân thủ nghĩa vụ thuế và hóa đơn điện tử.

Theo các chuyên gia, khi bỏ thuế khoán, hộ kinh doanh có cơ hội thoát khỏi lối mòn “kinh doanh nhỏ lẻ, cầm chừng” để mở rộng quy mô. Khi hoạt động kinh doanh minh bạch, hộ kinh doanh dễ dàng tiếp cận vốn từ ngân hàng, hợp tác với các doanh nghiệp, tham gia sâu vào chuỗi giá trị và khẳng định uy tín trên thị trường.