Gia tăng hàm lượng công nghệ, nâng vị thế doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ

300 doanh nghiệp tham gia chuỗi cung ứng của doanh nghiệp FDI lớn

Tại Tọa đàm “Gia tăng hàm lượng công nghệ, nâng cao sức cạnh tranh cho sản phẩm công nghiệp hỗ trợ”, diễn ra ngày 11/11 do Tạp chí Công thương tổ chức, ông Chu Việt Cường - Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ phát triển công nghiệp, Cục Công nghiệp (Bộ Công thương) cho biết, trong những năm qua, ngành công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam đã có những gam màu tươi sáng hơn rất nhiều so với những năm trước đây.

Theo thống kê của Cục Công nghiệp, trên cả nước hiện có gần 7.000 doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, trong đó tập trung chủ yếu 5 lĩnh vực chính: cơ khí, ô tô, điện - điện tử, dệt may và công nghệ cao. Trong đó, có gần 300 doanh nghiệp đã tham gia vào chuỗi cung ứng của các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài (FDI) lớn như Samsung, Honda, Toyota, LG.

Một số doanh nghiệp trong nước cũng đã làm chủ được các quy trình sản xuất, đặc biệt là quy trình sản xuất những sản phẩm, những linh kiện có biên dạng phức tạp hay hàm lượng công nghệ cao như khuôn mẫu hay sản xuất các linh kiện về nhựa, kim loại có yêu cầu kỹ thuật cao.

Ông Chu Việt Cường - Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ phát triển công nghiệp thông tin tại tọa đàm.

Riêng tại TP. Hà Nội, ông Nguyễn Vân - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ TP. Hà Nội cho hay, thành phố đặt mục tiêu phát triển 1.000 doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ và đến thời điểm hiện nay đã cơ bản đạt được.

“Trong số 1.000 doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, có khoảng 35% đạt tiêu chuẩn quốc tế đạt các chứng chỉ ISO trong hoạt động đầu tư sản xuất kinh doanh, trong đó cũng có hơn 300 doanh nghiệp đã xây dựng các hệ thống sản xuất đạt tiêu chuẩn quốc tế để tham gia vào chuỗi hội nhập giá trị sản xuất toàn cầu với các tập đoàn FDI”- ông Nguyễn Vân nói.

Tuy nhiên, theo ông Chu Việt Cường, hiện nay tỷ lệ nội địa hóa của nhiều ngành đang còn rất thấp và chỉ dừng lại khoảng 30 - 40%, chưa đạt được kỳ vọng của Chính phủ là có thể tới 50 - 60%. Bên cạnh đó, năng lực cạnh tranh về giá của sản phẩm công nghiệp hỗ trợ cũng không cao và đặc biệt trình độ khoa học công nghệ của các doanh nghiệp vẫn đang còn ở mức trung bình, khả năng ứng dụng nghiên cứu khoa học rồi nghiên cứu và phát triển của các doanh nghiệp, đặc biệt các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ đang còn rất yếu.

Gia tăng hàm lượng công nghệ là lối thoát duy nhất

Trước thực tế đó, đại diện của Cục Công nghiệp nhấn mạnh, trong thời gian qua, Bộ Công thương đã có nhiều giải pháp hỗ trợ: triển khai Chương trình phát triển công nghiệp hỗ trợ; xây dựng các trung tâm đóng vai trò “bà đỡ”; phối hợp với các doanh nghiệp FDI kết nối doanh nghiệp nội địa vào chuỗi.

Gia tăng hàm lượng công nghệ, nâng vị thế doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ. Ảnh TL

"Hàng năm chúng tôi cũng đã hỗ trợ trung bình khoảng 5 doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam tham gia vào chuỗi cung ứng của Toyota. Hay từ năm 2016 cho đến năm 2024, chúng tôi cũng đã phối hợp với Tập đoàn Samsung để hàng năm đào tạo, tư vấn cải tiến quy trình sản xuất, ứng dụng các giải pháp về chuyển đổi số như nhà máy thông minh vào quy trình sản xuất của các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam nhằm làm sao từng bước đáp ứng được yêu cầu về kỹ thuật của Samsung..." - ông Chu Việt Cường nói.

Thực tế, các chương trình hỗ trợ của cơ quan quản lý hay sự tạo điều kiện tốt nhất từ phía địa phương rất quan trọng. Tuy nhiên, nỗ lực tự thân của doanh nghiệp thực sự đóng vai trò then chốt trong câu chuyện giải quyết bài toán công nghệ cho các sản phẩm công nghiệp hỗ trợ.

Với nhận định này, ông Cao Văn Hùng - Giám đốc Phát triển thị trường quốc tế, Công ty CP Cơ khí chính xác Smart Việt Nam cho rằng, muốn tham gia vào chuỗi của các doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp cần xác định các nhiệm vụ cốt lõi. Với Smart Việt Nam, 3 yếu tố cốt lõi để doanh nghiệp để đáp ứng yêu cầu của khách hàng, tạo sức cạnh tranh là đầu tư theo chiều sâu; chuẩn hóa quy trình một cách toàn diện; xây dựng văn hóa chất lượng.

Ông Cao Văn Hùng cũng cho biết thêm, gia tăng hàm lượng công nghệ là yếu tố quyết định đến sức cạnh tranh của sản phẩm cũng như doanh nghiệp. Hiện tại, doanh nghiệp Việt Nam đang chịu sức cạnh tranh rất lớn ở cả trong nước mà còn ở nước ngoài như Trung Quốc, Thái Lan, Campuchia, Malaysia... Do đó, nếu doanh nghiệp vẫn "loanh quanh luẩn quẩn" tập trung vào việc gia công các sản phẩm gọi là giá rẻ thì chắc chắn sẽ gặp vấn đề rất lớn trong thời gian tới.

“Gia tăng hàm lượng công nghệ là lối thoát duy nhất giúp cho các sản phẩm có thêm các giá trị gia tăng và tạo ra những rào cản mà không phải doanh nghiệp hay các sản phẩm giá rẻ nào cũng có thể bước qua được. Bên cạnh việc nâng cao sức cạnh tranh, việc gia tăng hàm lượng công nghệ cho sản phẩm cũng giúp doanh nghiệp củng cố vị thế, từ chỗ xếp ở phân khúc cấp 3, cấp 4, có thể trở thành nhà cung cấp cấp 1, cấp hai… Khi chúng ta tăng thêm hàm lượng công nghệ cũng sẽ giúp cho chúng ta mở khóa được các thị trường tiềm năng hơn, có được biên lợi nhuận lớn hơn. Ví dụ ngành y tế, ngành hàng không...”- ông Cao Văn Hùng chia sẻ.

Về phía hiệp hội địa phương, ông Nguyễn Vân - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ TP. Hà Nội cũng cho biết, nhằm hỗ trợ, đồng hành cùng doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, đặc biệt là tập trung hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao trình độ công nghệ, gia tăng năng lực cạnh tranh, Hiệp hội đã triển khai nhiều hoạt động như kết nối doanh nghiệp thông qua các hội chợ, triển lãm, diễn đàn; tổ chức khảo sát, làm việc trực tiếp tại nhà máy của doanh nghiệp; kết nối cung cầu nguồn nhân lực, đặt hàng đào tạo; hợp tác với các doanh nghiệp FDI.../.