Khai mở tiềm năng nông sản Bắc Trung bộ, cần đầu tư bài bản và có chiến lược

Tại Diễn đàn Kết nối sản xuất và tiêu thụ nông sản vùng Bắc Trung bộ do UBND tỉnh Nghệ An phối hợp Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Hội Làm vườn Việt Nam tổ chức (trực tiếp và trực tuyến) ngày 6/8, ông Nguyễn Quý Dương - Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, dư địa phát triển các ngành hàng chè, dứa, cây có múi ở Bắc Trung Bộ vẫn còn rất lớn. Thực tế, nhiều đối tác quốc tế đã tìm đến đặt hàng nhưng sản lượng hiện tại vẫn chưa đáp ứng đủ nhu cầu. Đây đều là những cây trồng có giá trị kinh tế cao, chịu hạn tốt.

Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật - ông Nguyễn Quý Dương thông tin tại diễn đàn.

Riêng cây dứa, thời tiết càng nóng thì quả càng ngọt, càng thơm ngon, nâng cao giá trị thương phẩm. Theo quy hoạch của Bộ Nông nghiệp và Môi trường đến năm 2030, tổng diện tích trồng dứa dự kiến khoảng 60.000 ha. Tuy nhiên, trước nhu cầu phát triển mạnh loại cây này, chắc chắn cần có sự điều chỉnh, cùng với những chương trình định hướng bài bản để biến dứa thành nông sản chủ lực, đóng góp vào tăng trưởng GDP và thúc đẩy xuất khẩu. Trong chiến lược này, thị trường Trung Quốc, với tiềm năng tiêu thụ khổng lồ, cần được đặc biệt chú trọng.

Bà Nguyễn Thị Việt Hà - Bí thư Đảng ủy xã Thượng Đức, tỉnh Hà Tĩnh chia sẻ, dứa là loại cây hoàn toàn phù hợp với vùng đất Thượng Đức và Vũ Quang, thậm chí có thể trở thành cây trồng chủ lực.

Dù hiện chưa bước vào chính vụ, nhưng nhiều bụi dứa đã bói quả trái vụ, trọng lượng từ 1,6kg đến 2kg mỗi quả. Khi vào chính vụ, mỗi quả có thể đạt từ 2-3kg; năng suất sơ bộ ước đạt khoảng 60 tấn/ha.

Với giá thu mua thấp nhất theo hợp đồng đã ký với Công ty Cổ phần thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao là 5.500 đồng/kg, tổng doanh thu sẽ đạt khoảng 330 triệu đồng/ha. Sau khi trừ chi phí, nông dân vẫn có thể thu về tối thiểu 200 triệu đồng/ha.

Ông Nguyễn Đức Cường - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Thanh Hóa cho hay, tỉnh hiện có nhiều tiềm năng phát triển cây chè, dứa và cây ăn quả có múi. Với diện tích 4.000 ha dứa, Thanh Hóa đạt sản lượng khoảng 60-70 nghìn tấn mỗi năm. “Khi được bổ sung các giống mới triển vọng, năng suất sẽ còn tiếp tục tăng” - ông Cường nói.

Trong khuôn khổ của diễn đàn, tại Tọa đàm" Khơi thông động lực phát triển nông nghiệp hàng hóa vùng Bắc Trung bộ" - ông Nguyễn Văn Đệ - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An nhấn mạnh, địa phương có tiềm năng lớn để phát triển nông nghiệp, đặc biệt là với các cây dứa, chè, cam - những ngành hàng còn nhiều dư địa để bứt phá.

Tuy nhiên, ngành hàng chè và dứa của Nghệ An vẫn gặp khó khăn ở khâu chế biến và mở rộng thị trường trong nước cũng như xuất khẩu. Đặc biệt, tỉnh hiện còn thiếu những doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực chè”, ông Nguyễn Văn Đệ chia sẻ, đồng thời bày tỏ mong muốn mời gọi các doanh nghiệp đến hợp tác, phát triển các ngành hàng này.

Theo đó, để “trải thảm đỏ” thu hút đầu tư, Nghệ An đã xây dựng 4 cơ chế, chính sách quan trọng: Quy hoạch vùng nguyên liệu và đất đai để đảm bảo điều kiện xây dựng nhà máy sản xuất, chế biến; ban hành nhiều chính sách khuyến khích người dân mở rộng sản xuất chè, dứa, cam; áp dụng các ưu đãi về đất đai, thuế, hạ tầng và vùng nguyên liệu dành cho nhà đầu tư; thúc đẩy chuyển đổi số, sản xuất theo quy trình GlobalGAP, VietGAP, ưu tiên truy xuất nguồn gốc, minh bạch mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói, qua đó tiếp cận hiệu quả hơn với những thị trường tiềm năng trong và ngoài nước.

Nghệ An-vùng đất tiềm năng trồng dứa. Ảnh: TL

Phát biểu tại diễn đàn, PGS.TS Lê Quốc Doanh - nguyên Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - Chủ tịch Hội Làm vườn Việt Nam nhấn mạnh, để khai mở tiềm năng nông sản Bắc Trung bộ, cần bắt đầu từ việc thay đổi tư duy canh tác và đầu tư bài bản, có chiến lược dài hạn.

Ông Lê Quốc Doanh cũng nhấn mạnh vai trò của liên kết bốn nhà - Nhà nước, nhà nông, nhà khoa học, doanh nghiệp - trong xây dựng các chuỗi giá trị bền vững. "Chỉ khi nông sản được quy hoạch hợp lý, gắn với thị trường và công nghệ, những sản phẩm như dứa, chè, cây có múi mới có thể góp phần nâng tầm kinh tế cho vùng đất vốn bị đánh giá là “khó làm nông nghiệp” này" - ông Doanh nói.