Miễn, giảm, gia hạn nộp thuế tiếp sức doanh nghiệp vượt qua khó khăn do bão lũ

Nhiều doanh nghiệp bị thiệt hại nặng nề

Hàng trăm nhà xưởng, cửa hàng, trụ sở bị ngập sâu trong nước; máy móc thiết bị hư hỏng, nguyên vật liệu và hàng hóa bị cuốn trôi hoặc hỏng nặng sau bão số 10 (Bualoi), bão số 11 (Matmo) đi qua. Theo đánh giá của Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Thái Nguyên, thiệt hại của doanh nghiệp sau cơn bão lần này không chỉ là vật chất, mà còn ảnh hưởng đến cả chuỗi cung ứng hàng hóa của doanh nghiệp.

Thống kê sơ bộ từ Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), tỉnh Thái Nguyên thiệt hại nặng nề nhất với khoảng 4.000 tỷ đồng. Nhiều doanh nghiệp bị thiệt hại từ vài tỷ đến vài chục tỷ, thậm chí cả trăm tỷ đồng.

Cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp thiệt hại do thiên tai sẽ được miễn, giảm, gia hạn nộp thuế. Ảnh tư liệu

Nước lũ dâng cao khiến hàng loạt thiết bị điện, điện tử, điện lạnh tại nhà kho, showroom quy mô 2.000 m2 của Công ty Thương mại Nhật Nam Anh (TP. Thái Nguyên) chìm trong biển nước. Thiệt hại hàng hóa ước tính khoảng 2 - 3 tỷ đồng.

Còn tại Bắc Ninh, chị Hoàng Kim Nam - Giám đốc Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Toản Nam tại xã Bố Hạ, cho biết, công ty của chị bị thiệt hại gần 4 tỷ đồng, bao gồm vật tư: phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, dụng cụ nông nghiệp..., cùng với hơn 100.000 cây giống.

Chị Nam nhớ lại, sáng ngày 7/10, công ty được lực lượng Công an xã Bố Hạ hỗ trợ sơ tán toàn bộ cây giống lên vùng đất cao, khiến chị rất yên tâm. Tuy nhiên, đến chiều tối cùng ngày, bất chợt nước dâng lên nhanh chóng, gây ngập toàn bộ vườn ươm và nhà cửa. Không kịp về nhà lấy đồ đạc, chị và nhiều người dân phải chạy khẩn cấp lên đồi để tránh lũ, đến gần sáng ngày 8/10 mới được các lực lượng cứu hộ đến đưa tới nơi an toàn. Đến nay, bước sang ngày thứ 5 chị vẫn chưa được về nhà vì nước còn ngập sâu.

Chung cảnh ngộ, xưởng sản xuất của Công ty TNHH May Thành Trung (Bắc Ninh) cũng bị nước lũ nhấn chìm hàng trăm đầu máy, thiết bị may của doanh nghiệp. Hiện doanh nghiệp chưa ước tính được thiệt hại.

Triển khai các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ tại Thông báo số 533/TB- VPCP ngày 4/10/2025 về tình hình và các giải pháp khắc phục hậu quả bão số 10 và mưa lũ sau bão, Cục Thuế đã chỉ đạo Thuế các tỉnh, thành phố tăng cường tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp thực hiện các chính sách hỗ trợ về gia hạn, miễn, giảm thuế và phối hợp với các cơ quan có liên quan để giải quyết nhanh chóng các vấn đề liên quan đến việc xác định giá trị thiệt hại khi có yêu cầu và đề nghị của tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp bị thiệt hại.

Cùng với đó, Cục Thuế chỉ đạo, Thuế các tỉnh, thành phố phân công cán bộ phối hợp, đầu mối để hướng dẫn người nộp thuế kịp thời; hỗ trợ các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp bị thiệt hại khôi phục hồ sơ thuế (hồ sơ khai thuế, hồ sơ miễn, giảm thuế, hồ sơ hoàn thuế, hồ sơ gia hạn nộp thuế…) và các tài liệu, chứng từ phục vụ cho việc xác định giá trị thiệt hại của tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp theo quy định.

Cùng với chỉ đạo nêu trên, Cục Thuế cũng đưa ra hướng dẫn để Thuế các tỉnh, thành phố chủ động thực hiện. Theo hướng dẫn của Cục Thuế, trường hợp người nộp thuế bị thiệt hại vật chất do thiên tai, thảm họa, hỏa hoạn, dịch bệnh, tai nạn bất ngờ..., thuộc diện bất khả kháng được xem xét gia hạn nộp thuế.

Cụ thể, theo quy định tại Điều 62 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14, việc gia hạn nộp thuế được xem xét trên cơ sở đề nghị của người nộp thuế bị ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Thời gian gia hạn nộp thuế không quá 2 năm kể từ ngày hết hạn nộp thuế. Trong thời gian được gia hạn, người nộp thuế không bị phạt và không phải nộp tiền chậm nộp trên số tiền được gia hạn. Hồ sơ gia hạn gồm văn bản đề nghị nêu rõ lý do, số tiền, thời hạn đề nghị gia hạn; kèm theo tài liệu chứng minh thiệt hại do thiên tai.

Cũng theo hướng dẫn của Cục Thuế, doanh nghiệp nộp thuế theo phương pháp khấu trừ, nếu bị tổn thất hàng hóa, tài sản do bão, lũ, được khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào không được bồi thường của hàng hóa, dịch vụ chịu thuế bị thiệt hại. Cơ sở kinh doanh phải có đầy đủ hồ sơ chứng minh tổn thất để được khấu trừ thuế.

Ngoài ra, hàng hóa nhập khẩu để ủng hộ, tài trợ cho công tác phòng, chống và khắc phục hậu quả thiên tai là đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng. Việc tiếp nhận hàng hóa viện trợ, tài trợ được thực hiện thông qua các bộ, UBND tỉnh, hoặc Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam theo quy định của Luật Thuế giá trị gia tăng năm 2024.

Đối với hỗ trợ về thuế thu nhập doanh nghiệp, doanh nghiệp bị thiệt hại do thiên tai được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế đối với phần giá trị tổn thất không được bồi thường. Hồ sơ gồm biên bản kiểm kê giá trị tài sản, hồ sơ bồi thường thiệt hại của bảo hiểm (nếu có), và các chứng từ liên quan.

Bên cạnh đó, các khoản tài trợ cho hoạt động khắc phục hậu quả thiên tai hoặc hỗ trợ người lao động bị ảnh hưởng cũng được tính vào chi phí hợp lý khi xác định thu nhập chịu thuế, nếu có đầy đủ chứng từ, biên bản xác nhận và hóa đơn hợp pháp theo quy định tại Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp và Thông tư 96/2015/TT-BTC.

Đối với người nộp thuế sản xuất hàng hóa thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt gặp khó khăn do thiên tai, được xem xét giảm tối đa 30% số thuế phải nộp của năm xảy ra thiệt hại, nhưng không vượt quá giá trị tài sản bị thiệt hại sau khi trừ phần bồi thường.

Tương tự, người nộp thuế tài nguyên bị tổn thất do thiên tai được miễn, giảm thuế đối với phần tài nguyên bị thiệt hại; nếu đã nộp, được hoàn trả hoặc trừ vào kỳ sau.

Riêng thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, trường hợp thiệt hại từ 20% đến dưới 50% giá trị tài sản được giảm 50% thuế phải nộp; nếu thiệt hại trên 50% thì được miễn toàn bộ thuế theo quy định tại Luật số 48/2010/QH12.

PGS TS Ngô Trí Long - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính) cho rằng, việc khẩn trương thực hiện chính sách miễn, giảm, gia hạn nộp thuế giúp có thêm dòng vốn duy trì hoạt động, tránh nguy cơ thu hẹp sản xuất hoặc đóng cửa. Việc được giảm chi phí thuê đất giúp doanh nghiệp có thêm nguồn lực để đầu tư, mở rộng quy mô, cải tiến công nghệ và nâng cao năng lực cạnh tranh.