Rà soát, ban hành cơ chế hỗ trợ người nông dân ứng dụng khoa học công nghệ

Ứng dụng khoa học công nghệ - điều kiện tiên quyết đạt mục tiêu xuất khẩu nông sản 100 tỷ USD

Phát biểu kết luận tại Hội nghị Thủ tướng Chính phủ đối thoại với nông dân Việt Nam năm 2025 với chủ đề: “Ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong nông dân” do Trung ương Hội Nông dân Việt Nam chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành tổ chức ngày 10/12, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cuộc đối thoại thành công tốt đẹp với 3 chủ đề lớn: khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; phát triển kinh tế tư nhân trong nông nghiệp, nông dân, nông thôn; khắc phục thảm họa thiên tai vừa qua.

Qua ý kiến trao đổi của bà con nông dân tại hội nghị đối thoại, Thủ tướng khái quát một số vấn đề nổi lên trong việc hỗ trợ người nông dân trong ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp cũng như tiêu thụ sản phẩm.

Theo đó, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu, là điều kiện tiên quyết để Việt Nam hoàn thành được mục tiêu xuất khẩu nông sản đạt 100 tỷ USD trong tương lai.

Cùng với đó, còn khoảng cách rất lớn giữa vấn đề nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp.

Về đẩy mạnh chuyển đổi số trong nông nghiệp, nông thôn, cần phải tăng cường, bảo đảm điện và sóng, nhất là khu vực vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; phải có cơ chế, chính sách hỗ trợ liên kết giữa hợp tác xã, doanh nghiệp gắn với chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ...

Phát huy phong trào "3 cùng" người nông dân trong kháng chiến kiến quốc, Thủ tướng kêu gọi các cấp, các ngành thực hiện phương châm "3 đồng hành" cùng người nông dân trong ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp: đồng hành hỗ trợ trang bị kiến thức và chuyển giao công nghệ cho người nông dân; đồng hành trong xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ, mở rộng việc làm, sinh kế cho người dân; đồng hành trong kết nối thị trường, tiêu thụ sản phẩm và xây dựng thương hiệu nông sản.

Thủ tướng Phạm Minh Chính đối thoại với nông dân.

Thủ tướng có "5 đặt hàng" quan trọng đối với bà con nông dân: đẩy mạnh ứng dụng và chuyển giao khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh trong sản xuất nông nghiệp và cải tiến kỹ thuật, nhất là trong nông nghiệp công nghệ cao và phát triển kinh tế nông nghiệp; tích cực tham gia hiến kế, hoàn thiện thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, khởi nghiệp; mạnh dạn, tiên phong, gương mẫu, đi đầu trong khởi nghiệp sáng tạo trong nông nghiệp; nâng cao năng lực quản trị thông minh trong tổ chức sản xuất, quản lý chuỗi giá trị và vận hành doanh nghiệp; chủ động tiếp cận vốn, đất đai, mở rộng thị trường, xây dựng thương hiệu sản phẩm.

Xác định nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vị trí chiến lược lâu dài

Để tiếp tục giải quyết những khó khăn, nút thắt, điểm nghẽn nhằm xây dựng nền nông nghiệp thịnh vượng, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh, làm chủ khoa học, công nghệ, Thủ tướng đề nghị các cấp, các ngành các địa phương tập trung một số giải pháp.

Thứ nhất, tiếp tục xác định nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vị trí chiến lược lâu dài, là nền tảng quan trọng bảo đảm ổn định vĩ mô, tăng trưởng bền vững; coi nông dân là trung tâm, là chủ thể, là động lực, nguồn lực; chuyển mạnh sang tư duy sản xuất hàng hoá, đẩy mạnh cơ cấu lại theo hướng phát triển nông nghiệp xanh, hữu cơ, tuần hoàn, phát thải thấp, bảo vệ môi trường sinh thái; ứng dụng công nghệ cao, chuyển đổi số toàn diện; phát huy tiềm năng, lợi thế của từng vùng, từng địa phương.

Thứ hai, xác định phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là then chốt, tháo gỡ những nút thắt, điểm nghẽn trong nông nghiệp, nông thôn hiện nay là động lực đột phá để nâng cao giá trị gia tăng, chất lượng cả sản phẩm nông nghiệp. Xây dựng cơ chế đặt hàng giữa nhà khoa học - doanh nghiệp - hợp tác xã - nông dân.

Nông dân xuất sắc tỉnh Bắc Ninh Nguyễn Thị Trâm đặt câu hỏi tới các lãnh đạo bộ, ngành.

Thứ ba, đối với các kiến nghị liên quan đến đầu tư nghiên cứu khoa học, hạ tầng Internet, sàn giao dịch thương mại điện tử dành riêng cho nông dân, Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, cơ quan liên quan nghiên cứu xây dựng cơ chế hợp tác công - tư để phát triển hạ tầng số hiện đại, đáp ứng yêu cầu của người nông dân.

Thứ ba, về các kiến nghị liên quan đến vốn, tín dụng, đào tạo khoa học công nghệ và bảo hiểm nông nghiệp, chính sách thu hút người trẻ làm nông nghiệp, Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, cơ quan liên quan nghiên cứu và xây dựng cơ chế, chính sách về bảo hiểm nông nghiệp theo hướng đơn giản, dễ tiếp cận, các bên cùng có lợi để hỗ trợ người nông dân nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu với các hiện tượng mưa lũ cực đoan xuất hiện ngày càng nhiều như hiện nay.

Thứ năm, về vấn đề đảm bảo an toàn thực phẩm, các bộ, ngành, địa phương cần cương quyết tuyên chiến với thực phẩm bẩn, không bảo đảm an toàn, chú trọng đầu tư nền tảng dữ liệu số về nông nghiệp - môi trường, phục vụ truy xuất nguồn gốc, phát thải carbon và quản trị chuỗi giá trị; tăng cường đầu tư xây dựng các trung tâm, phòng kiểm nghiệm đạt chuẩn...

Thứ sáu, tiếp tục thúc đẩy liên kết hợp tác, hình thành chuỗi giá trị phát triển bền vững và thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân trong nông nghiệp, nông thôn; phát triển và nâng cao hiệu quả liên kết giữa các khu vực kinh tế, trong đó có khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã, kinh tế tư nhân, doanh nghiệp.../.