Bên cạnh đó, các đại biểu cũng góp ý về nhiều quy định liên quan đến biểu thuế, ngưỡng chịu thuế, giảm trừ gia cảnh, thu nhập mới phát sinh cũng như tính khả thi khi luật đi vào cuộc sống.
Phân biệt hoạt động đầu cơ và tích trữ với vàng miếng
Đại biểu Nguyễn Minh Đức (đoàn TP.HCM) ghi nhận cơ quan soạn thảo đã tiếp thu và cụ thể hóa tối đa các quy định của Đảng trong các Nghị quyết 57, 66, 68 trong việc tính thuế thu nhập cá nhân, miễn trừ thuế thu nhập cá nhân. Nhiều nội dung mới tiến bộ, thể hiện kịp thời chủ trương của Đảng về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số cũng như phát triển kinh tế tư nhân.
 |
| Đại biểu Nguyễn Minh Đức phát biểu. Ảnh: Duy Linh |
Với nhiều điểm mới như vậy, đại biểu lưu ý tính khả thi khi Luật dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/5/2026. Ông phân tích, thời gian từ khi thông qua đến khi có hiệu lực chỉ khoảng vài tháng, nên sẽ khó để ban hành đầy đủ các văn bản hướng dẫn, nhất là khi việc khấu trừ thuế năm 2025 đã triển khai. Do đó, đại biểu đề nghị lùi thời điểm áp dụng sang 1/7/2026, để các cơ quan, doanh nghiệp và người nộp thuế có thời gian chuẩn bị.
Bên cạnh đó, đại biểu cũng góp ý quy định về thuế chuyển nhượng 0,1% với vàng miếng là tiến bộ, bảo đảm sự công bằng. Tuy nhiên, cần có hướng dẫn cụ thể để phân biệt rõ giữa hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng vàng với việc tích trữ thông thường của người dân.
Đây cũng là vấn đề đại biểu Lê Thị Thanh Lam (đoàn Cần Thơ) và nhiều đại biểu quan tâm. Theo đại biểu, việc dự thảo luật mở rộng phạm vi thu nhập chịu thuế, bao gồm các loại thu nhập mới như tài sản ảo, tín chỉ carbon, biển số xe đấu giá… thể hiện nỗ lực của Nhà nước trong quản lý minh bạch và thích ứng với xu hướng kinh tế hiện đại. Điều này không chỉ giúp tăng thu ngân sách mà còn hướng tới sự công bằng trong phân phối thu nhập xã hội.
Tuy nhiên, đại biểu đoàn Cần Thơ lưu ý, với vàng miếng, chính sách thuế cần phân biệt rõ giữa hoạt động đầu cơ và tích trữ của người dân. Người dân Việt Nam đa phần có tâm lý mua vàng để tiết kiệm, không phải để đầu cơ. Vì vậy, cần quy định rõ ràng ngưỡng giá trị vàng miếng chịu thuế, lộ trình thực hiện minh bạch và cơ chế khai báo linh hoạt, tránh gây thêm thủ tục cho người dân, đại biểu đề nghị.
Các đại biểu tổ Cần Thơ và tổ Điện Biên thảo luận về các dự án Luật. |
Làm rõ hơn tiêu chí xác định cá nhân cư trú và không cư trú
Liên quan đến quy định mới về giảm trừ gia cảnh, đại biểu Trần Thị Kim Yến (đoàn TP.HCM) tán thành việc giao Chính phủ căn cứ tình hình kinh tế xã hội để điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng cần có khung tính toán theo mức ổn định đời sống người dân chứ không chỉ là mức sống tối thiểu.
Ở Điều 15 về thuế với thu nhập trúng thưởng, đại biểu đề xuất có thể tham khảo kinh nghiệm quốc tế để có thêm cách thu thuế theo từng lần. Theo đó, thay vì thu thuế mức cao cho việc nhận thưởng một lần, có thể đưa ra lựa chọn cho người trúng thưởng chia nhỏ tiền thưởng để nhận nhiều lần trong thời gian dài, khi đó mức thuế sẽ giảm xuống thấp. Từ đó, giúp người trúng thưởng có kế hoạch chi tiêu hợp lý hơn.
Thống nhất cao với dự thảo Luật được Chính phủ trình, đại biểu Đào Chí Nghĩa (đoàn Cần Thơ) cho rằng các quy định mới tại dự thảo rất phù hợp với thực tế giai đoạn hiện nay. Bên cạnh đó, đại biểu cũng đóng góp một số ý kiến cho dự thảo Luật.
Về thu nhập từ bản quyền, đại biểu đề nghị nâng ngưỡng chịu thuế từ 20 triệu lên 50 triệu đồng/hợp đồng để khuyến khích các tổ chức, cá nhân thực hiện công tác tác quyền.
Về quy định miễn thuế cho chủ hộ kinh doanh tại Điều 4, đại biểu đề nghị bổ sung miễn thuế đối với phần thu nhập sau khi đã nộp thuế thu nhập cá nhân, áp dụng với hộ kinh doanh kê khai theo phương pháp thuế suất 17%. Theo ông, quy định này sẽ bảo đảm tính công bằng, tránh tình trạng đánh thuế trùng trên cùng một nguồn lợi nhuận giữa các loại hình kinh doanh cá nhân.
 |
| Đại biểu Đào Chí Nghĩa phát biểu. |
Liên quan đến thời điểm tính thuế thu nhập từ chuyển nhượng vốn, đại biểu Đào Chí Nghĩa cho rằng cần quy định rõ hơn về thuế với cổ tức bằng cổ phiếu và cổ phiếu thưởng. Thuế chỉ nên áp dụng trên giá chuyển nhượng khi thực hiện chuyển nhượng chứng khoán đó để tránh gây khó khăn tài chính cho doanh nghiệp và nhà đầu tư khi chưa phát sinh dòng tiền thực tế, đại biểu đề xuất.
Đại biểu Dương Tấn Quân (đoàn TP.HCM) cho rằng dự thảo luật đã thể hiện nhiều điểm tiến bộ, phù hợp thông lệ quốc tế khi phân biệt rõ cá nhân cư trú và không cư trú. Theo đó, cá nhân cư trú chịu thuế với toàn bộ thu nhập trong và ngoài lãnh thổ Việt Nam, còn cá nhân không cư trú thì chỉ thu thuế với thu nhập phát sinh tại Việt Nam, phù hợp với các hiệp định về tránh đánh thuế hai lần.
Tuy nhiên, đại biểu lưu ý quy định cụ thể hơn các tiêu chí xác định cư trú, tránh hiểu khác nhau giữa người nộp thuế và cơ quan thuế. Đại biểu cũng nêu vấn đề chưa có khái niệm pháp lý về cá nhân cư trú kỹ thuật số hoặc thu nhập phát sinh qua môi trường mạng, nên bổ sung các định nghĩa này để tránh lỗ hổng pháp lý.
