Nâng vai trò trung gian để thị trường trái phiếu doanh nghiệp bứt phá

Chứng khoán xây niềm tin thị trường

Trong bối cảnh thị trường vốn Việt Nam đang từng bước hoàn thiện khung khổ pháp lý, vai trò của các tổ chức trung gian như công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ hay doanh nghiệp bảo hiểm ngày càng được thể hiện rõ nét. Những tổ chức này không chỉ là cầu nối giữa bên phát hành và nhà đầu tư, mà còn là yếu tố quan trọng định hình sự phát triển bền vững của thị trường trái phiếu doanh nghiệp, đặc biệt trong các lĩnh vực như hạ tầng và phát hành trái phiếu xanh, vốn được kỳ vọng trở thành động lực tăng trưởng dài hạn cho nền kinh tế.

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp còn nhiều dư địa, tiềm năng để phát triển. Ảnh minh họa

Theo ông Trần Tuấn Anh - Giám đốc Khối Ngân hàng và Đầu tư, Công ty cổ phần Chứng khoán Mirae Asset (Việt Nam), công ty chứng khoán giờ đây không chỉ dừng lại ở vai trò tư vấn, mà cần đồng hành toàn diện cùng đơn vị phát hành ngay từ những bước đầu tiên.

Từ thực tiễn hoạt động, Mirae Asset nhận thấy, phần lớn doanh nghiệp vẫn còn nhiều băn khoăn về hành lang pháp lý, do đó, công ty thường tham gia ngay từ giai đoạn nghiên cứu khả thi, phối hợp rà soát và hoàn thiện các điều kiện liên quan. Cách tiếp cận này vừa bảo đảm tính khả thi của phương án phát hành, vừa củng cố niềm tin cho nhà đầu tư nhờ sự kiểm soát chặt chẽ từ pháp lý đến triển khai thực tế.

Không dừng lại ở đó, Mirae Asset còn chủ động thiết lập một đơn vị quản lý dự án chuyên biệt để phối hợp chặt chẽ với đơn vị phát hành, công ty dự án và nhà thầu thi công. Mục tiêu là bảo đảm tiến độ, tính minh bạch và hiệu quả trong quá trình thực hiện. Cơ chế quản trị này tạo nền tảng quan trọng để thu hút dòng vốn dài hạn cho các dự án hạ tầng quy mô lớn.

Bên cạnh yếu tố pháp lý, lãi suất trái phiếu cũng là mối quan tâm hàng đầu của nhà đầu tư. Theo ông Tuấn Anh, mức lãi suất tham chiếu thường dựa trên lãi suất điều hành của Ngân hàng Nhà nước và mặt bằng lãi suất chung trên thị trường. Trong những thương vụ có sự tham gia bảo lãnh của các tổ chức quốc tế như CGIF hay GuarantCo, chi phí bảo lãnh thường cao hơn so với trong nước. Do đó, lãi suất phát hành phải đủ hấp dẫn để thu hút nhà đầu tư, đặc biệt đối với trái phiếu cấp 2.

Thực tế cho thấy, các ngân hàng thương mại thường phát hành trái phiếu cấp 2 với mức lãi suất cao hơn khoảng 2 điểm phần trăm so với lãi suất huy động, qua đó trở thành một ngưỡng tham chiếu quan trọng. Dưới góc độ công ty chứng khoán, Mirae Asset luôn cân nhắc giữa chi phí bảo lãnh, yêu cầu của nhà đầu tư và năng lực thực tế của doanh nghiệp phát hành để thiết kế mức lãi suất phù hợp, bảo đảm cân bằng lợi ích giữa các bên liên quan.

Bảo hiểm dẫn dòng vốn dài hạn

Trong khi công ty chứng khoán đóng vai trò như "người dẫn đường" cho các thương vụ phát hành, thì doanh nghiệp bảo hiểm lại là những nhà đầu tư nền tảng, hướng đến mục tiêu dài hạn.

Bà Hoàng Hoài Giang - Giám đốc cấp cao Đầu tư và Tài chính, Công ty TNHH Bảo hiểm Hanwha Life Việt Nam cho rằng, các dự án hạ tầng cần được tiếp cận như một sản phẩm tài chính có thể đầu tư, đồng thời phải bảo đảm sự cân bằng giữa cung và cầu. Về phía cầu, có thể thấy, nhu cầu vốn là rất lớn, đặc biệt từ các công ty bảo hiểm có xu hướng tìm kiếm công cụ dài hạn như trái phiếu. Đây là nhóm nhà đầu tư mong muốn tham gia các sản phẩm tài chính bền vững, qua đó góp phần luân chuyển dòng vốn dài hạn cho nền kinh tế.

Tuy nhiên, từ góc độ cung, bà Giang đánh giá, thị trường trái phiếu Việt Nam còn tương đối non trẻ và chưa phát triển đầy đủ. Trong nhiều năm, phần lớn dự án hạ tầng được tài trợ bởi khu vực công, chủ yếu thông qua vốn vay hoặc cấp phát từ ngân sách nhà nước.

“Nếu muốn thu hút dòng vốn tư nhân, cơ chế triển khai cần được thiết kế theo hướng khác biệt, bảo đảm tính minh bạch và khả năng hoàn vốn - hai yếu tố then chốt để xây dựng niềm tin cho nhà đầu tư. Đây cũng chính là thách thức mà thị trường cần nhiều thời gian để giải quyết” - bà Giang nhận định.