Thế hệ nhà đầu tư mới và bước chuyển của chứng khoán Việt

Bước chuyển tư duy đầu tư

Đến cuối tháng 7/2025, số liệu từ Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam cho thấy, tổng số tài khoản chứng khoán trong nước đã đạt 10,4 triệu, vượt mục tiêu năm 2025 và tiến gần mục tiêu năm 2030. Đây là dấu hiệu rõ nét về sự phát triển mạnh mẽ của thị trường chứng khoán Việt Nam, trong đó, phần lớn các tài khoản thuộc về nhà đầu tư cá nhân. Thời gian qua, các nhà đầu tư trẻ - Gen Z và Gen Alpha - gia nhập ngày càng nhiều và đang dần cho thấy vai trò trong việc định hình diện mạo mới của thị trường chứng khoán Việt Nam.

Sự gia tăng này không chỉ phản ánh sự phát triển của thị trường, mà còn là minh chứng cho những thay đổi trong tư duy tài chính của người Việt. Thay vì tập trung nhiều vào việc tích lũy tài sản truyền thống như gửi tiết kiệm hay mua nhà, nhiều người, đặc biệt là giới trẻ, đang chuyển sang tìm kiếm các phương thức đầu tư dài hạn và bền vững.

Thế hệ nhà đầu tư mới và bước chuyển của chứng khoán Việt.

Các thế hệ trẻ như Gen Z và Gen Alpha, với kiến thức kinh tế - tài chính và khả năng tiếp cận công nghệ, đang tham gia mạnh mẽ vào thị trường chứng khoán thông qua các nền tảng trực tuyến. Điều này không chỉ giúp thị trường chứng khoán trở nên phổ biến, mà còn tạo ra một kênh đầu tư dễ dàng tiếp cận hơn bao giờ hết.

Bạn Nguyễn Thùy Linh, sinh năm 2001 cho biết: “Em bắt đầu với số vốn nhỏ chỉ vài chục triệu đồng, nhưng nhờ ứng dụng đầu tư trực tuyến, em có thể giao dịch linh hoạt và học hỏi nhanh từ các diễn đàn. Em xem đầu tư là một cách tích lũy lâu dài chứ không chỉ để lướt sóng”.

Tương tự, bạn Nguyễn Văn Hậu, sinh năm 2000 chia sẻ: “Thế hệ của em không quá mặn mà với gửi tiết kiệm ngân hàng. Em chọn đầu tư chứng khoán vì vừa có cơ hội sinh lời, vừa rèn tư duy phân tích tài chính, điều mà giới trẻ chúng em coi là kỹ năng cần thiết trong tương lai”.

Bên cạnh thay đổi trong hành vi đầu tư, một yếu tố nổi bật khác là sự thay đổi trong cơ cấu nhà đầu tư. Theo TS. Trần Thăng Long - Giám đốc Phân tích Công ty Chứng khoán BIDV (BSC), thế hệ nhà đầu tư hiện nay đang trở nên trẻ trung và năng động hơn rất nhiều. Điều này có thể lý giải nhờ vào 3 yếu tố chính.

Thứ nhất, nền kinh tế Việt Nam duy trì đà tăng trưởng ấn tượng, với thu nhập bình quân đầu người đạt 4.500 - 5.000

USD/năm, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tích lũy và tìm kiếm các kênh đầu tư hiệu quả. Thứ hai, sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, đặc biệt là sự phổ biến của các nền tảng web trading và app trading, giúp giao dịch chứng khoán trở nên dễ dàng và tiện lợi hơn bao giờ hết.

Thứ ba, khả năng tiếp cận kiến thức đầu tư ngày càng tốt hơn, nhờ vào các nguồn tài liệu trực tuyến, cộng đồng, các khóa học chuyên sâu, giúp thế hệ trẻ tự tin hơn trong việc ra quyết định đầu tư.

Theo ông Trương Vĩnh An - Phó Tổng giám đốc Khối Đầu tư Công ty Quản lý quỹ KIM Việt Nam, xu hướng thay đổi trong tư duy đầu tư của giới trẻ ngày càng rõ rệt. Trước đây, mô hình tích lũy tài sản của người Việt chủ yếu xoay quanh gửi tiết kiệm và mua nhà. Tuy nhiên, hiện nay với lãi suất tiết kiệm chỉ còn 4 - 5%/năm, kém hấp dẫn so với giai đoạn lãi suất hai con số, nhiều nhà đầu tư, đặc biệt là giới trẻ, đã chuyển hướng sang chứng khoán và các kênh đầu tư linh hoạt hơn.

“Chứng khoán với tính thanh khoản cao, vốn khởi điểm linh hoạt và khả năng sinh lời rộng mở, đã trở thành một lựa chọn thay thế hấp dẫn hơn bất động sản hay vàng, những kênh đầu tư vốn có nhiều thủ tục pháp lý và chi phí cao” - ông An nhận định.

Quỹ đầu tư và AI trong xu hướng mới

Không chỉ giới hạn trong giao dịch trực tiếp, theo ông Trương Vĩnh An, các quỹ đầu tư phát triển cũng đã tạo thêm lựa chọn cho nhà đầu tư trẻ. Việc tham gia thị trường thông qua các chứng chỉ quỹ ETF hoặc quỹ chủ động giúp nhà đầu tư vừa tham gia thị trường, vừa giảm bớt rủi ro, nhờ vào sự chuyên nghiệp của các tổ chức quản lý quỹ.

“Sự gia tăng của các sản phẩm tài chính như vậy cho thấy một xu hướng rõ ràng: giới trẻ không chỉ tìm kiếm các công cụ đầu tư truyền thống mà còn sẵn sàng khám phá các sản phẩm tài chính mới mẻ, từ quỹ ETF đến các sản phẩm tài chính quốc tế” - ông An nhấn mạnh.

Một đặc điểm nổi bật của thế hệ nhà đầu tư mới, theo TS. Trần Thăng Long, là khả năng thích ứng công nghệ vượt trội. Các công cụ tài chính hiện đại, từ ứng dụng đầu tư đến trí tuệ nhân tạo (AI), đang được giới trẻ sử dụng để phân tích và giao dịch chứng khoán. AI không chỉ cung cấp dữ liệu và dự báo mà còn hỗ trợ việc huấn luyện kiến thức, giúp nhà đầu tư trẻ bước vào thị trường với nền tảng vững chắc hơn.

Tuy nhiên, TS. Long chỉ ra rằng, một yếu tố cần phải xem xét là nhiều nhà đầu tư trẻ chưa từng trải qua các "cơn bão" lớn trong thị trường chứng khoán. Họ chủ yếu có kinh nghiệm trong giai đoạn thị trường thuận lợi, điều này có thể khiến khả năng quản lý rủi ro của họ trong dài hạn cần phải được kiểm chứng.

Nhìn chung, với sự bùng nổ số lượng tài khoản, chính sách hỗ trợ và lớp nhà đầu tư trẻ năng động, thị trường chứng khoán Việt Nam đang bước vào một chu kỳ phát triển mới. Vấn đề còn lại là liệu thế hệ trẻ có đủ bản lĩnh, kiên nhẫn và tri thức để biến lợi thế thời gian thành tài sản bền vững.