Nới room tín dụng mở kỳ vọng mới cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Ngân hàng tiếp sức dòng vốn trái phiếu

Cuối tháng 7 vừa qua, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã chủ động mở rộng hạn mức tăng trưởng tín dụng cho các tổ chức tín dụng (TCTD), nhằm gia tăng thanh khoản và đáp ứng nhu cầu vốn tăng cao của nền kinh tế. Theo báo cáo của FiinRatings, tín dụng toàn hệ thống đến cuối tháng 7 đã tăng 9,9% so với thời điểm cuối năm trước, trong khi cùng kỳ năm trước chỉ đạt mức tăng 5,93%.

Động thái này là bước khởi đầu cho mục tiêu tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống đạt ít nhất 16%, hướng đến đóng góp tích cực cho tăng trưởng GDP ở mức từ 8% trở lên. NHNN cũng yêu cầu các ngân hàng tiếp tục giảm mạnh lãi suất cho vay, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn.

Triển vọng tín dụng đến cuối năm được kỳ vọng sẽ tiếp tục khả quan, khi nhu cầu vốn của doanh nghiệp tăng vọt đón mùa kinh doanh cao điểm. Các ngân hàng dựa trên nguồn vốn từ phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN), cùng với hoạt động bơm thanh khoản từ NHNN qua thị trường mở, để phục vụ hoạt động cho vay và đầu tư. Mới đây, NHNN cũng đã đề nghị Kho bạc Nhà nước tăng lượng tiền gửi tại nhóm “Big4” ngân hàng nhằm giải phóng thêm thanh khoản cho hệ thống.

Về phía nguồn cung, các ngân hàng dự kiến sẽ tăng mạnh phát hành TPDN để bổ sung nguồn vốn trung - dài hạn trong bối cảnh lãi suất huy động vẫn duy trì ở mức thấp. Quyết định này sẽ được cân nhắc dựa trên năng lực tài chính, khả năng kiểm soát rủi ro và định hướng kinh doanh của từng ngân hàng, nhằm tránh việc tăng trưởng nóng chỉ để hoàn thành chỉ tiêu tín dụng NHNN ban hành.

Đối với thị trường TPDN, việc nới room tín dụng thực sự là tín hiệu tích cực: ngân hàng sẽ không còn bị giới hạn khi muốn đầu tư vào trái phiếu, đặc biệt là các đáng kể kỳ hạn dài. Trong khi đó, hệ số an toàn vốn (CAR) trung bình của các ngân hàng Việt Nam chỉ ở mức khoảng 12,5% vào cuối năm 2024, vẫn ở mức thấp. Điều này đặt ra áp lực lớn, đòi hỏi tăng trưởng tín dụng phải đi kèm với quản trị rủi ro chặt chẽ.

Để tạo hành lang pháp lý đảm bảo tăng trưởng bền vững, NHNN vừa ban hành Thông tư số 14/2025/TT-NHNN hướng dẫn áp dụng Basel III, đưa ra yêu cầu bộ đệm bảo toàn vốn (CCB) và bộ đệm vốn phản chu kỳ (CCyB). Các quy định mới này buộc hệ thống phải nâng cao khả năng tự bảo vệ tài chính và hướng đến sự phát triển tín dụng an toàn. Đồng thời, khi hạn mức tín dụng dần được gỡ bỏ từ năm 2026, NHNN sẽ thí điểm không giao chỉ tiêu tín dụng trực tiếp, chuyển dần sang các cơ chế thực thi linh hoạt và hiệu quả hơn.

Song song đó, những kênh huy động vốn thay thế như thị trường TPDN, vốn cổ phần qua chứng khoán, quỹ đầu tư tư nhân hay vốn mạo hiểm cần được thúc đẩy mạnh mẽ hơn để giảm phụ thuộc vào kênh tín dụng ngân hàng truyền thống.

Dòng vốn trái phiếu chờ lực phục hồi

Diễn biến tỷ giá kể từ đầu tháng 7 cũng tạo thêm áp lực lên hệ thống: tỷ giá trung tâm được điều chỉnh nhẹ lên mức 25.240 VND/USD vào ngày 31/7, tăng 182 đồng so với đầu tháng. Động thái tăng này chịu tác động bởi giải pháp hỗ trợ thanh khoản của NHNN và Kho bạc, cùng tâm lý lo lắng về rủi ro thuế quan trước thời điểm 1/8. Ngoài ra, nhu cầu USD tăng cao cho nhập khẩu cuối năm cũng khiến đồng nội tệ chịu áp lực.

Thanh khoản duy trì ổn định, giao dịch trái phiếu ngân hàng trên thị trường thứ cấp vẫn dẫn đầu.

Tuy nhiên, kỳ vọng trong thời gian tới là áp lực tỷ giá sẽ giảm bớt, do mức chênh lệch thuế quan không quá lớn và các tín hiệu tích cực từ thị trường Mỹ, như thị trường lao động suy yếu và lạm phát giảm, củng cố dự báo Cục Dự trữ Liên bang (Fed) có thể sớm cắt giảm lãi suất. Diễn biến này sẽ hỗ trợ ngân hàng phát hành TPDN quốc tế, giảm chi phí phòng hộ tỷ giá và tăng sức hút với nhà đầu tư nước ngoài.

Về hoạt động phát hành TPDN, tháng 7 ghi nhận sụt giảm cả về giá trị lẫn khối lượng phát hành mới chỉ đạt 44.200 tỷ đồng trong 39 đợt, giảm mạnh so với tháng trước. Trong đó, TCTD vẫn là nhóm phát hành chủ lực chiếm tới gần 70% giá trị. Lãi suất phát hành trung bình ở mức 5,64% cho ngân hàng, trong khi nhóm phi ngân hàng chịu lãi suất cao hơn, vào khoảng 9,31%.

Kỳ hạn bình quân cho TCTD là 4 năm, có một số lô kéo dài đến 5 - 10 năm nhằm cải thiện an toàn vốn. Phát hành riêng lẻ chiếm phần lớn, đến 88,5% tổng giá trị, nhưng giảm tới 61,6% so với tháng trước. Doanh nghiệp phi ngân hàng cũng trầm lắng, ghi nhận sụt giảm tới 78%, chỉ hai nhóm ngành tăng là xây dựng (tăng 2,7 lần) và lĩnh vực khác (+25,6%).

Hoạt động mua lại TPDN trên thị trường thứ cấp tháng 7 chỉ đạt 25.600 tỷ đồng, giảm 60% theo tháng và 23,5% theo năm. Các nhóm ngân hàng - TCTD chiếm 90,5%, thương mại - dịch vụ 3%, bất động sản 2,1%, tất cả đều giảm mạnh.

Giá trị trái phiếu đáo hạn trong 5 tháng cuối năm dự kiến lên tới 106.500 tỷ đồng, chủ yếu thuộc nhóm bất động sản (52%), ngân hàng (26,3%) và thương mại – dịch vụ (6,8%). Tháng 7 cũng ghi nhận khoảng 2.800 tỷ đồng TPDN gặp vấn đề, giảm 35% so với tháng trước.

Giao dịch trên thị trường diễn ra tương đối tích cực khi tổng giá trị giao dịch TPDN tháng 7 đạt 142.400 tỷ đồng, tăng gần 4% so với tháng 6, dù khối lượng bình quân ngày giảm 28%. Ngân hàng vẫn chiếm ưu thế với 41% giá trị giao dịch, đạt hơn 58.100 tỷ đồng, tăng nhẹ 3%. Trái phiếu Bất động sản giữ vai trò không nhỏ với tăng trưởng giao dịch 22%, đạt khoảng 49.300 tỷ đồng.