Ngày 26/9, tại Hà Nội, Học viện Tài chính phối hợp với Trường Đại học Tài chính - Marketing, Trường Đại học Tài chính - Kế toán, Trường Đại học Tài chính - Quản trị kinh doanh, Viện Chiến lược và Chính sách Kinh tế - Tài chính, Học viện Chính sách Phát triển tổ chức Hội thảo quốc tế lần thứ bảy với chủ đề: “Tài chính - Kế toán thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển nhanh và bền vững”.

Khu vực kinh tế tư nhân vẫn còn nhiều hạn chế, thách thức

Bàn giải pháp thúc đẩy kinh tế tư nhân phát triển nhanh và bền vững
Mặc dù có tiềm năng lớn, khu vực kinh tế tư nhân ở Việt Nam vẫn chưa phát triển tương xứng. Ảnh: Đức Thanh

Phát biểu tại hội thảo, PGS.TS Nguyễn Đào Tùng - Giám đốc Học viện Tài chính cho biết, trong quá trình phát triển của đất nước, kinh tế tư nhân đã từng bước khẳng định có vai trò và là một động lực quan trọng của nền kinh tế. Hội nghị Trung ương 5 khóa XII ban hành Nghị quyết số 10-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, với các mục tiêu cụ thể và 5 nhóm giải pháp khuyến khích, hỗ trợ phát triển khu vực kinh tế tư nhân... Đây là Nghị quyết hết sức quan trọng khẳng định vai trò, vị thế của khu vực kinh tế tư nhân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Từ việc thừa nhận và tạo cơ hội cho kinh tế tư nhân phát triển tại Đại hội VI, đến Đại hội XIII nhấn mạnh, kinh tế tư nhân “thực sự trở thành một động lực quan trọng trong phát triển kinh tế”. Những chủ trương và chính sách kịp thời, đúng đắn đã tạo động lực thúc đẩy sự phát triển của kinh tế tư nhân và khẳng định mạnh mẽ vị trí và vai trò trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Đặc biệt, Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân là lời khẳng định mạnh mẽ của Đảng về vai trò then chốt, động lực quan trọng hàng đầu của khu vực kinh tế tư nhân trong tiến trình phát triển đất nước.

Theo PGS.TS Nguyễn Đào Tùng, cùng với các nghị quyết về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; hội nhập quốc tế đánh dấu sự chuyển mình mạnh mẽ trong tư duy phát triển quốc gia, sẽ khơi thông các nguồn lực xã hội, tạo không gian phát triển mới cho Việt Nam trong bối cảnh chuyển động nhanh và đầy thách thức của thời đại.

Vai trò của khu vực kinh tế tư nhân ngày càng được khẳng định

Theo Giám đốc Học viện Tài chính, có thể thấy gần 40 năm thực hiện đường lối đổi mới, vai trò của khu vực kinh tế tư nhân trong nền kinh tế Việt Nam ngày càng được khẳng định. Các thành tựu mà kinh tế tư nhân đã đạt được là minh chứng rõ ràng nhất cho sự đúng đắn và phù hợp khi lựa chọn mô hình kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, là cơ sở để tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện thể chế kinh tế, từ đó đưa Việt Nam tiếp tục hội nhập và phát triển.

Hiện nay, với hơn 940.000 doanh nghiệp tư nhân đang hoạt động, hơn 5 triệu hộ kinh doanh cá thể và hàng chục triệu lao động, khu vực này đã đóng góp khoảng 50% GDP, 30% tổng thu ngân sách và hơn 80% việc làm cho toàn xã hội. Việt Nam đặt mục tiêu có trên 2 triệu doanh nghiệp đến năm 2030, tương ứng 20 doanh nghiệp trên 1.000 người dân. Trong số đó, ít nhất 20 doanh nghiệp lớn tham gia chuỗi giá trị toàn cầu.

Đội ngũ doanh nhân ngày càng lớn mạnh, có khát vọng vươn lên làm giàu chính đáng, không ngừng nâng cao năng lực kinh doanh và quản trị doanh nghiệp. Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, đạo đức, văn hoá kinh doanh của doanh nhân dần được nâng lên.

Tuy nhiên, PGS.TS Nguyễn Đào Tùng cho rằng, khu vực kinh tế tư nhân vẫn còn nhiều hạn chế, thách thức trong quá trình phát triển, cần thực hiện một số giải pháp để khu vực này thực sự có đóng góp quan trọng cho nền kinh tế Việt Nam...

Hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu

Tham luận chủ đề đổi mới tư duy trong cải cách thể chế, chính sách phát triển kinh tế tư nhân ở Việt Nam, TS. Đặng Thị Thu Giang - Học viện Tài chính cho hay, hệ thống pháp luật còn chồng chéo, thiếu minh bạch, thay đổi đột ngột, làm gia tăng chi phí tuân thủ và rủi ro chính sách cho doanh nghiệp tư nhân. Nhiều thủ tục hành chính vẫn rườm rà, chưa được số hóa đầy đủ, gây tốn kém thời gian và chi phí cho doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Đồng thời, môi trường kinh doanh chưa thực sự ổn định và công bằng. Các hiện tượng nhũng nhiễu, thanh kiểm tra chồng chéo, chi phí không chính thức còn phổ biến, ảnh hưởng đến niềm tin của khu vực tư nhân đối với hệ thống quản lý nhà nước. Thể chế chưa hỗ trợ hiệu quả cho khởi nghiệp sáng tạo và doanh nghiệp công nghệ cao.

Có thể nói, mặc dù có tiềm năng lớn, khu vực kinh tế tư nhân ở Việt Nam vẫn chưa phát triển tương xứng do các rào cản thể chế và bất cập chính sách kéo dài. Thực trạng này đòi hỏi một cuộc cải cách thể chế toàn diện và sự đổi mới tư duy từ cả hệ thống chính trị, nhằm kiến tạo một môi trường thực sự thuận lợi, công bằng và hiệu quả cho kinh tế tư nhân phát triển.

Để đổi mới tư duy và cải cách thể chế, chính sách để phát triển kinh tế tư nhân ở Việt Nam, TS. Đặng Thị Thu Giang khuyến nghị, cần rà soát và cải cách toàn diện hệ thống pháp luật liên quan đến kinh doanh để loại bỏ các quy định chồng chéo, thiếu minh bạch. Ban hành khung pháp lý riêng cho các mô hình kinh doanh mới như kinh tế số, kinh tế chia sẻ, công nghệ tài chính... nhằm hỗ trợ đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp.

Cùng với đó, thiết lập cơ chế pháp lý bảo đảm quyền sở hữu tài sản, quyền tài sản trí tuệ và dữ liệu. Tăng cường cơ chế thi hành hợp đồng, rút ngắn thời gian xử lý tranh chấp và giảm thiểu rủi ro pháp lý cho doanh nghiệp tư nhân.

Xây dựng cơ chế giám sát, phản biện chính sách một cách thực chất với sự tham gia của hiệp hội ngành nghề và cộng đồng doanh nghiệp. Tăng cường tính minh bạch trong thực thi pháp luật, bảo đảm mọi doanh nghiệp tư nhân đều có thể tiếp cận thông tin chính sách một cách bình đẳng.

Theo TS. Đặng Thị Thu Giang, cần mở rộng các quỹ bảo lãnh tín dụng, quỹ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, tạo điều kiện cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận vốn thuận lợi. Xây dựng các trung tâm hỗ trợ chuyển đổi số, tư vấn pháp lý, đào tạo quản trị doanh nghiệp cho khu vực tư nhân.

Hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu thông qua xúc tiến thương mại, kết nối đối tác, hỗ trợ chứng nhận tiêu chuẩn quốc tế. Khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D), chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Ngoài ra, tạo cơ chế hợp tác giữa doanh nghiệp tư nhân và Nhà nước trong các lĩnh vực chiến lược như năng lượng, hạ tầng số, công nghiệp hỗ trợ. Phát triển mô hình đối thoại chính sách thường xuyên giữa Chính phủ và khu vực kinh tế tư nhân để phản ánh đúng nhu cầu thị trường…

Còn theo TS. Hứa Đại Nguyên - Học viện Ngân hàng, cần đẩy nhanh Chính phủ số, dịch vụ công trực tuyến, giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Có chính sách tín dụng ưu đãi với gói vay lãi suất thấp cho doanh nghiệp nhỏ và vừa triển khai các giải pháp số.

Đồng thời, huy động từ ngân sách, hợp tác công - tư, hỗ trợ chi phí mua bản quyền phần mềm và đào tạo nhân lực cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Khuyến khích startup công nghệ cung cấp giải pháp giá rẻ, ưu tiên đấu thầu, đặt hàng công nghệ số từ các doanh nghiệp Việt Nam.

Hỗ trợ kết nối doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học trong phát triển công nghệ; thực hiện chiến dịch truyền thông về chuyển đổi số doanh nghiệp nhỏ và vừa, nhấn mạnh hiệu quả từ thực tiễn, nhân rộng câu chuyện thành công của các doanh nghiệp đi trước.