Chi đậm nghìn tỷ bồi thường xe cơ giới, đến lúc doanh nghiệp bảo hiểm cần chuyển mình

Thống kê của phóng viên từ các doanh nghiệp bảo hiểm niêm yết công bố dữ liệu về nghiệp vụ bảo hiểm xe cơ giới cho thấy, nhiều doanh nghiệp chi trả bồi thường ở mức cao quý I/2025.

Những cái tên chi bồi thường đậm và bài toán kiểm soát rủi ro

Do một số doanh nghiệp không công bố số liệu chi bồi thường bảo hiểm gốc cho nghiệp vụ xe cơ giới, hiện Bảo hiểm MIC đang tạm dẫn đầu với mức chi trả gần 228 tỷ đồng. Theo sau là Bảo hiểm PJICO với 213 tỷ đồng; Bảo hiểm DBV (trước đây là Bảo hiểm Hàng không VNI) cũng ghi nhận mức chi trả cao gần 207 tỷ đồng trong quý I/2025.

Đơn cử, DBV từng chi trả hơn 550 triệu đồng quyền lợi bảo hiểm vật chất ô tô cho khách hàng Nguyễn Văn Dung, sau vụ tai nạn tại Sơn La, VNI nhanh chóng giám định, hỗ trợ bồi thường cho khách hàng.

Hay ngay sau vụ tai nạn nghiêm trọng khiến một hành khách tử vong tại Gia Lai, BSH cũng nhanh chóng tạm ứng 45 triệu đồng cho chủ xe khách 16 chỗ, thể hiện trách nhiệm, hỗ trợ khách hàng khắc phục hậu quả và củng cố niềm tin vào dịch vụ bảo hiểm...

Đồ hoạ: Ánh Tuyết.

Về tỷ trọng chi bồi thường bảo hiểm xe cơ giới trong tổng chi bồi thường bảo hiểm gốc, dữ liệu 5 năm gần đây ghi nhận sự phân hóa giữa các doanh nghiệp, với ba nhóm xu hướng chính, cho thấy mỗi công ty đều đang nỗ lực định hình chiến lược riêng phù hợp với định hướng phát triển và năng lực quản trị rủi ro.

Nhóm thứ nhất, các doanh nghiệp có tỷ trọng chi trả bảo hiểm xe cơ giới ở mức cao, từ 60 - 80% tổng chi nhiều năm liên tiếp, tiêu biểu như: Bảo hiểm DBV (78,78% năm 2024), BSH (77,96%), MIC (65,59%) và PJICO (57,89%). Nhóm thứ hai, các doanh nghiệp có tỷ trọng chi bồi thường ở mức trung 35 - 50% như: Bảo hiểm Bảo Long, PTI, Bảo hiểm BIC. Nhóm thứ ba gồm các doanh nghiệp có tỷ trọng chi bảo hiểm xe cơ giới dưới 30% như Bảo hiểm Bảo Minh hay Bảo hiểm Agribank (ABIC).

Đồ hoạ: Ánh Tuyết.

Những con số trên cho thấy sự chủ động, nỗ lực và trách nhiệm xã hội của các doanh nghiệp bảo hiểm khi kịp thời chi trả bồi thường cho các sự cố liên quan đến bảo hiểm xe cơ giới. Nhờ đó, không chỉ giúp khách hàng khắc phục hậu quả, mà còn củng cố niềm tin vào dịch vụ bảo hiểm, như một "bệ đỡ" tài chính vững chắc khi rủi ro xảy ra. Tuy vậy, chi phí bồi thường tăng nhanh, có thể do tai nạn gia tăng, chi phí sửa chữa cao hay tình trạng gian lận bảo hiểm, vẫn là một thách thức lớn với các doanh nghiệp trong ngành.

Chia sẻ trên một diễn đàn, một khách hàng bức xúc chia sẻ việc chưa được bồi thường dù xe vợ mình lùi nhầm chân ga gây tai nạn, sửa chữa hơn 5 triệu đồng. Dù chưa rõ khách hàng đã nộp đủ hồ sơ chưa, người này tỏ ý muốn ép doanh nghiệp bồi thường để "bõ tức".

Chia sẻ với phóng viên, một lãnh đạo doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ cũng nêu rõ 5 hình thức trục lợi bảo hiểm phổ biến. Một là, khai gian thời điểm tổn thất để hợp thức hóa hợp đồng, trục lợi trước thời điểm mua bảo hiểm. Hai là, nhận bồi thường từ bên thứ ba có lỗi, song họ vẫn dựng hiện trường giả và yêu cầu công ty bảo hiểm bồi thường thêm. Ba là, giấu vi phạm như không có bằng lái hoặc sử dụng chất kích thích, nhưng khai gian để nhận bồi thường.

Bốn là, gia tăng giá trị tổn thất, cố tình thay thế các bộ phận cũ, hỏng sẵn và tạo dựng hiện trường để hợp thức hóa. Năm là, khách hàng bị tổn thất ngoài lãnh thổ Việt Nam, không mua điều khoản bổ sung, nhưng cố tình kéo xe về lãnh thổ Việt Nam, thông báo tai nạn và hiện trường khác để yêu cầu bồi thường.

Nỗ lực bảo vệ khách hàng giữa áp lực rủi ro và trục lợi

Theo các chuyên gia, để duy trì hiệu quả và phát triển bền vững, các doanh nghiệp bảo hiểm đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong giám định tổn thất, phát hiện gian lận và tối ưu hóa quy trình quản trị chi phí. Đây sẽ là yếu tố then chốt giúp nâng cao chất lượng dịch vụ và tạo niềm tin cho người tham gia bảo hiểm xe cơ giới trong thời gian tới.

Chia sẻ quan điểm về việc kiểm soát trục lợi, bà Đinh Thị Ngọc Niềm - CEO của Công ty cổ phần Tư vấn Insurtech Global Care ủng hộ quan điểm áp dụng công nghệ vào khâu khai thác và khâu bồi thường để phát hiện hành vi trục lợi của khách hàng hoặc trục lợi “trên lợi ích khác”. Điều này sẽ giúp cho hồ sơ bồi thường không có “góc khuất” khác và cũng giúp làm giàu dữ liệu để tiến đến phương pháp định phí theo hành vi lái xe của khách hàng.

Không thể mãi “đắp đê trước cơn lũ” "Để cân bằng kỹ thuật nghiệp vụ, trên thực tế nhiều nhà bảo hiểm đưa ra các quyết sách như: không nhận xe có giá trị dưới 300 triệu, đánh phí cao cho các dòng xe cỏ, xe chạy dịch vụ..., tuy nhiên, đây là phương pháp định phí không trọn vẹn, là hành động “đắp đê” trước cơn lũ. Các công ty bảo hiểm cần thiết lập lại phương pháp định phí bảo hiểm, đồng thời nghiêm túc thực hiện cơ sở dữ liệu chung, tránh trường hợp tổn thất năm trước tại công ty bảo hiểm A cao, năm sau tham gia tại công ty B vẫn hưởng được chế độ ưu đãi phí" - CEO Insurtech Global Care nhấn mạnh.

Về thời gian chi trả bồi thường, thực tế cho thấy, nhiều doanh nghiệp nỗ lực thực hiện chi trả bồi thường trong thời hạn 15 ngày như quy định. Tuy nhiên, vẫn còn không ít trường hợp xử lý chậm trễ, vượt quá thời gian cam kết dù Nghị định 67/2023/NĐ-CP ngày 06/9/2023 có những đổi mới rõ rệt.

Về vấn đề này, theo bà Niềm, bên cạnh các yếu tố chủ quan từ quy trình xử lý bồi thường chưa tinh gọn của nhà bảo hiểm, các yếu tố khách quan như: nhà bảo hiểm phải phụ thuộc vào khâu thẩm định báo giá của gara sửa chữa ô tô, gara cũng cần thêm thời gian để tìm kiếm nhập khẩu vật tư thay thế… khiến thời gian xử lý chi trả bồi thường vượt quá 15 ngày theo như quy định. Từ đó, ảnh hưởng đến khách hàng rất lớn, thậm chí làm mất giảm thu nhập của khách hàng do xe nằm gara dài ngày.

Cùng chung quan điểm, chuyên gia Trần Nguyên Đán - Viện trưởng Học viện Bảo hiểm và Quản trị Rủi ro Tài chính (IFRM) cho rằng, việc ứng dụng công nghệ, trí tuệ nhân tạo (AI) không chỉ nâng cao hiệu quả xử lý, mà còn mở ra một "vùng trời mới" cho ngành bảo hiểm.

Chẳng hạn, khi xảy ra va chạm giao thông, nguyên tắc thông thường yêu cầu phải giữ nguyên hiện trường để giám định, song điều này lại gây cản trở giao thông và làm phát sinh nhiều bất tiện. Trong khi đó, nếu khách hàng được trang bị công nghệ, hoàn toàn có thể chủ động chụp ảnh, quay video hiện trường và gửi dữ liệu ngay lập tức về cho doanh nghiệp bảo hiểm.

"Không chỉ giúp tăng tốc độ và minh bạch hóa quá trình bồi thường, công nghệ AI còn giúp doanh nghiệp kiểm soát rủi ro, hạn chế tình trạng trục lợi bảo hiểm. Đồng thời tạo điều kiện mở rộng thị trường khi khách hàng đóng vai trò như một "cánh tay nối dài" của nhà bảo hiểm trong công tác giám định" - ông Đán nhìn nhận./.