PV: Với mục tiêu GRDP 8,5% và yêu cầu tăng trưởng trên 10% trong quý IV/2025, TP.Hồ Chí Minh nên tập trung vào những ngành kinh tế nào, và cần những giải pháp cụ thể gì thúc đẩy tăng trưởng, thưa ông?
PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân: Tăng trưởng xuất khẩu của TP. Hồ Chí Minh chỉ đạt 6,4%, thấp hơn mức trung bình cả nước. Để cải thiện tình trạng này, trong bối cảnh sức cầu toàn cầu suy giảm, đặc biệt tại các thị trường lớn như Mỹ, nơi tỷ lệ thất nghiệp tăng 4,3% gây lo ngại suy thoái, TP.Hồ Chí Minh cần đa dạng hóa thị trường, giảm phụ thuộc vào Mỹ và EU, đồng thời tìm kiếm cơ hội tại Đông Nam Á - khu vực có tiềm năng tăng trưởng mạnh.
| TP. Hồ Chí Minh cần triển khai các chương trình bình ổn giá, phối hợp với siêu thị và hiệp hội để cung cấp hàng tiêu dùng thiết yếu với giá ổn định. Đồng thời, giảm “nhập khẩu lạm phát” bằng cách khuyến khích doanh nghiệp sử dụng nguyên liệu nội địa, giảm phụ thuộc nhập khẩu khi tỷ giá tăng. |
Quan trọng hơn, cần tái cấu trúc ngành xuất khẩu, chuyển từ gia công với giá trị gia tăng thấp (10 - 15%) sang tăng tỷ lệ nội địa hóa nguyên liệu để giảm chi phí nhập khẩu và tác động từ tỷ giá. Tận dụng các hiệp định thương mại tự do (FTA) như RCEP sẽ mở rộng thị trường cho sản phẩm công nghệ cao và dịch vụ. Các hội chợ quốc tế như “Vietnam Expo” tại Singapore, cũng là cơ hội quảng bá hiệu quả, giúp nâng cao kim ngạch xuất khẩu và hỗ trợ mục tiêu GRDP 8,5%.
Tuy nhiên, xuất khẩu không thể là động lực duy nhất trong bối cảnh áp lực địa chính trị. Để đạt mức tăng trưởng 10% trong quý IV, thành phố cần chuyển hướng mạnh sang kích cầu nội địa, tập trung vào du lịch, dịch vụ và tiêu dùng. Với dân số hơn 14 triệu người sau khi sáp nhập với tỉnh Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu và tầng lớp trung lưu đông đảo, đây là lợi thế lớn. Các sự kiện như “Hội chợ Du lịch quốc tế TP.HCM 2025” (ITE HCMC) hay chương trình “Mua sắm rực rỡ cuối năm” có thể kích thích chi tiêu mạnh mẽ.
 |
| TP. Hồ Chí Minh cần kích cầu nội địa, tập trung vào du lịch, dịch vụ và tiêu dùng để đạt mức tăng trưởng 10% trong quý IV. Ảnh: Lạc Nguyên |
Về chính sách, cần kết hợp hỗ trợ cả phía cung và cầu. Phía cung, hiện có chính sách giảm thuế VAT và phí cho doanh nghiệp dịch vụ như các nhà hàng, khách sạn sẽ hỗ trợ doanh nghiệp cắt giảm chi phí, tăng sức cạnh tranh. Phía cầu, cần phối hợp với các hiệp hội hàng tiêu dùng để tổ chức hội chợ xúc tiến thương mại quy mô lớn, kết hợp chương trình khuyến mãi trực tuyến trên các nền tảng thương mại. Bên cạnh đó, Ngân hàng thương mại cũng cần tung gói cho vay tiêu dùng lãi suất thấp, khuyến khích người dân chi tiêu.
PV: Theo thống kế, 8 tháng năm 2025, lạm phát tại TP.Hồ Chí Minh đạt 4,17%, cao nhất cả nước. Vậy theo ông, làm thế nào để kiểm soát lạm phát mà vẫn đảm bảo tăng trưởng kinh tế?
PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân: Lạm phát và tăng trưởng là bài toán đánh đổi, nhưng không phải bất khả thi để cân bằng. Lạm phát 4,17% tại TP. Hồ Chí Minh cao hơn trung bình cả nước (3,26%) do lực cầu lớn và chính sách tiền tệ lỏng kéo dài. Tuy nhiên, y tế (tăng 15,4%), giáo dục (7,84%) và nhà ở (7,4%) dù tăng mạnh, chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ trong rổ CPI. Thực phẩm mới là nhóm chính đẩy lạm phát tổng thể.
 |
| Thực phẩm là nhóm chính đẩy lạm phát tổng thể. |
Để kiểm soát, TP.Hồ Chí Minh cần triển khai các chương trình bình ổn giá, phối hợp với siêu thị và hiệp hội để cung cấp hàng tiêu dùng thiết yếu với giá ổn định. Đồng thời, giảm “nhập khẩu lạm phát” bằng cách khuyến khích doanh nghiệp sử dụng nguyên liệu nội địa, giảm phụ thuộc nhập khẩu khi tỷ giá tăng.
| Xây dựng thương hiệu và chuẩn hóa sản phẩm cũng là chìa khóa để doanh nghiệp nhỏ tăng sức cạnh tranh. TP. Hồ Chí Minh có thể triển khai các chương trình hỗ trợ chi phí quảng bá, giúp doanh nghiệp tiếp cận thị trường mới. |
Quan trọng hơn, lạm phát không tác động trực tiếp đến tăng trưởng thực nhưng có thể tác động gián tiếp như làm tăng giá bán, giảm sức mua, và làm giảm sản lượng,.. Điều này đòi hỏi các chính sách địa phương phải đồng bộ, sáng tạo, như kiểm soát giá y tế và giáo dục qua trợ cấp hoặc đàm phán với nhà cung cấp dịch vụ.
Ngoài ra, TP. Hồ Chí Minh cần hợp tác với ngân hàng thương mại để cung cấp gói tín dụng ưu đãi cho doanh nghiệp nhỏ và startup, vốn khó tiếp cận vốn. Đồng thời, hỗ trợ đầu ra bằng cách phối hợp với hiệp hội doanh nghiệp tổ chức hội chợ xúc tiến thương mại, không chỉ trong nước mà cả quốc tế, đặc biệt ở Đông Nam Á. Những giải pháp này không chỉ vực dậy doanh nghiệp mà còn tạo việc làm, kích thích tiêu dùng nội địa, góp phần vào mục tiêu GRDP năm 2025.
PV: Đầu tư công và tư nhân có thể đóng vai trò gì để kích thích kinh tế quý IV, và làm sao để thu hút vốn tư nhân hơn nữa, thưa ông?
PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân: Đầu tư công là động lực lớn để đạt tăng trưởng 10% trong quý IV. TP. Hồ Chí Minh cần tận dụng Nghị quyết 98/2023/QH15 về cơ chế tự chủ để giản hóa thủ tục, đẩy nhanh giải ngân vốn cho các dự án đã hoàn thiện pháp lý. Ưu tiên các dự án hạ tầng giao thông như tuyến metro, bởi chúng tạo giá trị lan tỏa lớn, từ tạo việc làm đến kích thích dịch vụ. Tuy nhiên, giải ngân ngay trong năm 2025 cần tập trung vào các dự án nhỏ hơn, đã sẵn sàng triển khai.
Về đầu tư tư nhân, đòi hỏi chính sách sáng tạo như: giảm lãi suất vay, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ tiếp cận vốn và tổ chức hội nghị xúc tiến đầu tư để thu hút tư nhân vào các ngành công nghệ, dịch vụ. Kết hợp đầu tư công và tư nhân sẽ tạo hiệu ứng cộng hưởng, giúp TP. Hồ Chí Minh “về đích” GRDP 8,5%./.
