Bài 3: “Cầm tay chỉ việc” để hộ kinh doanh chuyển đổi sang kê khai thuế

Xóa bỏ thuế khoán - cơ hội để hộ kinh doanh phát triển chuyên nghiệp, bền vững

Tạo thuận lợi để hộ kinh doanh chuyển đổi

Để hỗ trợ hộ kinh doanh trong giai đoạn chuyển đổi, tại Quyết định số 3389/QĐ-BTC phê duyệt Đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán”, Bộ Tài chính yêu cầu, ngay trong năm 2025 và xuyên suốt năm 2026, năm đầu bỏ thuế khoán, cơ quan thuế huy động nguồn lực hỗ trợ trực tiếp tại cơ sở cho người nộp thuế.

Bộ Tài chính chỉ đạo cơ quan thuế, thành lập các Tổ công tác gồm các công chức thuế am hiểu chính sách, kỹ năng tin học, có nhiệm vụ “cầm tay chỉ việc” cho hộ kinh doanh kê khai thuế lần đầu, cài đặt và sử dụng phần mềm hóa đơn, kế toán, giải đáp mọi vướng mắc tại chỗ; đồng thời bố trí bàn hỗ trợ tại các chợ, phố thương mại để tiếp cận được nhiều hộ kinh doanh.

Công chức Thuế cơ sở 10 tỉnh Phú Thọ trực tiếp phổ biến, hướng dẫn, hỗ trợ hộ kinh doanh nội dung chuyển đổi mô hình từ hộ khoán sang hộ kê khai thuế. Ảnh: Văn Học

Bên cạnh đó, xây dựng các chương trình hỗ trợ phù hợp cho từng nhóm hộ kinh doanh; triển khai tổng đài hỗ trợ 24/7 và Chatbot;… Mục tiêu đảm bảo hộ kinh doanh hỏi là được giải đáp ngay (theo mô hình “chăm sóc khách hàng” của doanh nghiệp). Kế hoạch đặt ra là mỗi hộ kinh doanh khi chuyển sang kê khai đều được tiếp cận ít nhất một hình thức hỗ trợ (trực tiếp hoặc gián tiếp), đảm bảo các hộ kinh doanh đều được quan tâm hỗ trợ, giúp an tâm và hợp tác trong việc tự giác tuân thủ chính sách mới.

Ngoài ra, Bộ Tài chính yêu cầu ngành Thuế đa dạng hóa các kênh và nội dung tuyên truyền, hướng dẫn hộ kinh doanh; công tác truyền thông sẽ tiếp tục giữ vai trò then chốt để thay đổi nhận thức của hộ kinh doanh. Tiếp tục triển khai các chương trình tuyên truyền chuyên sâu về lợi ích và nghĩa vụ khi hộ kinh doanh chuyển lên doanh nghiệp hoặc chuyển sang phương pháp kê khai.

Chú trọng tuyên truyền về hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, giúp hộ kinh doanh hiểu rõ đây là công cụ hữu ích cho chính hộ kinh doanh (giảm thời gian báo cáo, tránh mua bán hóa đơn giả). Nghiên cứu áp dụng các công nghệ tiên tiến, hiện đại như Al, Chatbot... nhằm nâng cao chất lượng hỗ trợ hệ thống, ứng dụng và đáp ứng yêu cầu hỗ trợ được nhanh chóng, kịp thời, hiện đại.

Đồng thời, chủ động đề xuất UBND tỉnh/thành phố có chương trình hỗ trợ tín dụng, mặt bằng cho hộ mới thành lập doanh nghiệp như: cho vay lãi suất ưu đãi, bố trí quầy hàng ưu tiên tại chợ, khu thương mại; chủ trì hoặc phối hợp tổ chức các sự kiện tôn vinh, vinh danh những hộ kinh doanh tiêu biểu đã chuyển lên doanh nghiệp và có đóng góp tích cực vào ngân sách. Đây là cách động viên tinh thần, tạo hiệu ứng lan tỏa trong cộng đồng hộ kinh doanh.

Đặc biệt, tiếp tục thu thập ý kiến từ chính các hộ đã chuyển đổi để hoàn thiện chính sách: phản hồi của họ về khó khăn sau khi thành doanh nghiệp (về kế toán, nhân sự...) sẽ được tổng hợp nhằm kiến nghị giải pháp hỗ trợ sâu hơn trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp mới, chứ không chỉ hỗ trợ thời điểm chuyển đổi. Mục tiêu cuối cùng là tạo ra môi trường thuận lợi để hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp một cách tự nguyện, đóng góp nhiều hơn cho nền kinh tế mà không cảm thấy bị áp lực bởi gánh nặng thủ tục hay nghĩa vụ thuế.

Phân nhóm hộ kinh doanh phục vụ quản lý linh hoạt

Đề cập đến vấn đề quản lý cũng như tạo thuận lợi cho hộ kinh doanh, Phó Cục trưởng Cục Thuế Đặng Ngọc Minh cho biết, cơ quan thuế sẽ thực hiện phân loại hộ kinh doanh thành các nhóm phù hợp với quy mô để áp dụng chính sách quản lý linh hoạt hơn.

Cụ thể, nhóm hộ có doanh thu thấp, dưới ngưỡng 200 triệu đồng/năm, tiếp tục được miễn thuế. Tuy nhiên, cơ quan thuế vẫn khuyến khích hộ kinh doanh định kỳ cập nhật thông tin và giữ kết nối với cơ quan thuế, để bảo đảm dữ liệu quản lý chính xác.

Đối với nhóm hộ có doanh thu từ 200 triệu đến dưới 1 tỷ đồng, sẽ từng bước hướng dẫn sử dụng hóa đơn điện tử và áp dụng phương pháp kê khai đơn giản.

Nhóm hộ có doanh thu từ 1 tỷ đồng trở lên sẽ áp dụng quản lý theo cơ chế hóa đơn điện tử bắt buộc, kê khai doanh thu - chi phí, hướng tới chuyển đổi thành doanh nghiệp.

Đối với các hộ kinh doanh có quy mô lớn, doanh thu từ 3 tỷ đồng trở lên, cơ quan thuế sẽ có chính sách khuyến khích chuyển đổi lên doanh nghiệp.

Để triển khai có hiệu quả Quyết định số 3389/QĐ-BTC phê duyệt Đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán” của Bộ Tài chính, ngày 31/10, Cục Thuế ban hành Kế hoạch triển khai “60 ngày cao điểm chuyển đổi mô hình từ thuế khoán sang kê khai đối với hộ kinh doanh”. Kế hoạch được triển khai rộng rãi trên toàn quốc; thời gian thực hiện trong 60 ngày, bắt đầu từ 1/11/2025 đến 30/12/2025.

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Tài chính và Cục Thuế, cơ quan thuế các cấp đã đồng loạt vào cuộc, xuống tận cơ sở kinh doanh hỗ trợ theo hướng “cầm tay chỉ việc” để hộ kinh doanh thực hiện chính sách mới.

Tại nhiều địa phương, chiến dịch hỗ trợ đang được cơ quan thuế và các công ty công nghệ triển khai quyết liệt. Thuế tỉnh Nghệ An đã lên kế hoạch triển khai “Chiến dịch 30 ngày đêm phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu của Đề án 420 và chuyển đổi hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán sang phương pháp kê khai”. Chiến dịch được Thuế tỉnh Nghệ An thực hiện từ ngày 1/11 đến ngày 30/11/2025.

Mục tiêu Thuế tỉnh Nghệ An đặt ra khi triển khai chiến dịch là 100% hộ kinh doanh thuộc diện phải thực hiện hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền đăng ký và sử dụng theo quy định; 80% hộ kinh doanh tại địa bàn có điều kiện kinh tế khó khăn và 100% hộ kinh doanh tại các địa bàn còn lại cài đặt và sử dụng ứng dụng eTax Mobile; 100% hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán có mức doanh thu từ 1 tỷ đồng trở lên chuyển sang phương pháp kê khai trước ngày 30/11/2025.

Anh Trần Văn Trung - Chủ hộ kinh doanh cho thuê nhà trên địa bàn phường Thành Vinh, tỉnh Nghệ An cho biết, sau khi được cán bộ thuế và kỹ thuật viên của Misa hỗ trợ, đến nay anh đã tự xuất hóa đơn, kê khai, nộp thuế trên phần mềm rất thuận lợi. “Doanh thu bao nhiêu, nộp thuế bấy nhiêu rất minh bạch, không còn lo lắng bị kiểm tra, phạt vi phạm hành chính và truy thu thuế như trước nữa” - anh Trung chia sẻ.

Bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam cho rằng, việc nâng cao tính tuân thủ tự nguyện của người nộp thuế không chỉ là yêu cầu kỹ thuật trong quản lý, mà còn là nền tảng để xây dựng môi trường thuế minh bạch, công bằng và bền vững.

Theo bà Cúc, nộp thuế không chỉ là nghĩa vụ pháp lý, mà còn là hành động thể hiện sự văn minh trong kinh doanh. Doanh nghiệp có thể làm giàu cho bản thân và xã hội thông qua hoạt động sản xuất, kinh doanh, nhưng nếu trốn thuế, gian lận, sản xuất hàng kém chất lượng, gây hại cho cộng đồng thì không thể gọi là phát triển bền vững.

“Theo đó, cả cơ quan quản lý và người nộp thuế cần đồng hành xây dựng một nền quản lý thuế công bằng, minh bạch - nơi tính tuân thủ tự nguyện được nâng cao, chi phí hành chính giảm xuống và nguồn thu ngân sách bền vững hơn” - bà Cúc nhấn mạnh.