KBNN luôn có những cải cách, đổi mới để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ.
Đưa TPCP trở thành kênh dẫn vốn quan trọng, hiệu quả của nền kinh tế thông qua đổi mới công tác phát hành TPCP, KBNN đã có những đóng góp tích cực trong việc cơ cấu lại ngân sách nhà nước (NSNN) và nợ công.
Nhiều cải cách đã được thực hiện
Bà Trần Thị Huệ, Phó Tổng giám đốc KBNN cho biết, từ nhiều năm nay, trong quá trình thực hiện tổ chức phát hành TPCP, KBNN luôn có những cải cách, đổi mới, hoàn thiện phương thức phát hành như: tập trung thực hiện theo phương thức đấu thầu đảm bảo minh bạch, tiết kiệm và hiệu quả; cải tiến quy trình phát hành, rút ngắn thời gian từ lúc phát hành đến lúc trái phiếu (TP) chính thức giao dịch; phát hành TP theo lô lớn, phát hành bổ sung và mở lại các mã TP để tăng dần quy mô các mã TP với khối lượng đủ lớn thúc đẩy giao dịch trên thị trường thứ cấp; công khai lịch biểu, kế hoạch phát hành, cập nhật thông tin kết quả phát hành, thanh toán trên các phương tiên thông tin đại chúng nhằm nâng cao tính minh bạch trong hoạt động phát hành theo thông lệ quốc tế...
Đến hết tháng 10/2018, các chỉ tiêu cơ bản của danh mục nợ TPCP đã đạt và vượt mục tiêu của Đảng, Quốc hội, Chính phủ đề ra: Kỳ hạn TPCP 100% từ 5 năm trở lên (mục tiêu tối thiểu 70% khối lượng TPCP phát hành có kỳ hạn từ 5 năm trở lên), kỳ hạn còn lại danh mục nợ 6,7 năm (mục tiêu khoảng 6 - 7 năm).
Ngoài ra, KBNN đã tiến hành quản lý danh mục TPCP hiệu quả thông qua thực hiện nghiệp vụ hoán đổi TPCP (hoán đổi TP ngang kỳ hạn giai đoạn 2011 - 2013 để giảm các mã trái phiếu nhỏ lẻ, kém thanh khoản; hoán đổi các TP có kỳ hạn còn lại ngắn đổi sang các TP kỳ hạn còn lại dài năm 2016 để kéo dài kỳ hạn còn lại bình quân của danh mục nợ TPCP...). Đồng thời, trong quá trình thực hiện quản lý danh mục TP, thông qua phát hành cân đối tỷ lệ khối lượng giữa các kỳ hạn TP và thực hiện kỹ thuật phát hành TP có kỳ hạn trả lãi ngắn hoặc dài hơn kỳ chuẩn, KBNN đã thực hiện tốt mục tiêu hài hòa dòng tiền trả nợ của NSNN trong tương lai, giảm áp lực trả nợ trong ngắn hạn. Bên cạnh việc đảm bảo khả năng huy động vốn để cân đối NSNN, đáp ứng nhu cầu bội chi và chi đầu tư phát triển đất nước, KBNN đã tiết kiệm chi phí vay và giảm thiểu rủi ro đảo nợ cho NSNN.
Với các cải cách trên, KBNN không chỉ hoàn thành nhiệm vụ huy động vốn cho cân đối ngân sách mà còn đóng góp tích cực trong hoạt động quản lý rủi ro danh mục nợ TPCP để Bộ Tài chính thực hiện có hiệu quả mục tiêu cơ cấu lại ngân sách và nợ công, đảm bảo nền tài chính quốc gia an toàn, bền vững theo tinh thần Nghị quyết số 07/NQ- TW của Bộ Chính trị.
Cụ thể, nguồn vốn vay bù đắp bội chi cho NSNN chủ yếu được huy động thông qua phát hành TPCP trong nước (từ mức khoảng 70% giai đoạn 2013 - 2016 lên mức 100% của năm 2017, 2018) đã giúp nền kinh tế Việt Nam có những bước tăng trưởng bền vững.
Tỷ trọng khối lượng TPCP kỳ hạn dài tăng liên tục (kỳ hạn phát hành bình quân tăng từ mức 4,2 năm của năm 2011 lên mức 13,52 năm của năm 2017). Kết quả này góp phần kéo dài kỳ hạn bình quân danh mục TPCP từ 1,84 năm (năm 2011) lên mức 6,71 năm (năm 2017) và duy trì trong năm 2018, qua đó giúp giảm thiểu rủi ro đảo nợ của NSNN và tăng thời gian sử dụng hiệu quả nguồn vốn.
Lãi suất phát hành TPCP bình quân hàng năm đi theo chiều hướng giảm dần. Nếu như năm 2011, lãi suất ở mức 12%/năm, thì sang năm 2017 đã giảm xuống còn 5,98%/năm, đến tháng 10/2018 ở mức 4,54%/năm. Việc giảm lãi suất này đã tiết kiệm cho phí vay của NSNN, giảm gánh nặng trả lãi cho NSNN trong thời gian dài.
Định hướng công tác phát hành TPCP trong thời gian tới
Bà Trần Thị Huệ cho biết, yêu cầu vốn cho giai đoạn 2016 - 2020 rất lớn, cùng với các mục tiêu đề ra về tái cơ cấu lại NSNN và quản lý nợ công để đảm bảo nền tài chính quốc gia an toàn, bền vững. Theo đó, công tác phát hành TPCP của KBNN thời gian tới không chỉ là huy động vốn để đáp ứng nhu cầu vốn đầu tư phát triển đất nước mà còn phải hướng tới các mục tiêu quản lý nợ chính phủ an toàn, hiệu quả, xây dựng thị trường TPCP trở thành thị trường tham chiếu chuẩn cho sự phát triển của các thị trường vốn dài hạn khác.
Hoàn thành mục tiêu này, trong thời gian tới, KBNN sẽ tập trung phát hành TPCP theo phương thức đấu thầu, đảm bảo công khai, minh bạch. Đồng thời, duy trì kỳ hạn danh mục TPCP bình quân ở mức 6 - 8 năm, kết hợp hài hòa giữa phát hành kỳ hạn dài để kéo dài danh mục nợ với kỳ hạn ngắn để tiết kiệm chi phí.
Về điều hành lãi suất, KBNN tiếp tục phát hành theo hướng tiếp cận lãi suất thị trường đảm bảo duy trì sự ổn định của thị trường TPCP, phù hợp với định hướng điều hành lãi suất của Ngân hàng Nhà nước.
Song song với đó, KBNN sẽ thực hiện phát hành các sản phẩm mới như TPCP xanh, TPCP có lãi suất thả nổi,... phù hợp với nhu cầu và điều kiện thị trường; phát hành hỗ trợ thanh khoản cho các NĐT với mục tiêu tăng cường thanh khoản cho thị trường, phát triển thị trường sơ cấp gắn với thị trường thứ cấp theo quy định tại Nghị định số 95/2018/NĐ-CP ngày 30/6/2018 của Chính phủ về phát hành, đăng ký, lưu ký, niêm yết và giao dịch công cụ nợ của Chính phủ trên thị trường chứng khoán.
Thực hiện tái cơ cấu nợ TPCP trong nước giai đoạn 2019 - 2021 thông qua việc tập trung phát hành TPCP có kỳ hạn dài; phát hành linh hoạt TPCP có kỳ thanh toán lãi đầu tiên dài/ngắn hơn kỳ thanh toán chuẩn và thực hiện hoán đổi/mua lại TPCP để tránh đỉnh nợ, giảm sức ép về nghĩa vụ thanh toán trái phiếu đến hạn cho NSNN; thực hiện phát hành bổ sung để tăng quy mô mã trái phiếu, hình thành các mã trái phiếu chuẩn.
Với các định hướng đưa ra, theo bà Huệ, KBNN sẽ hướng tới cải thiện hơn nữa các mục tiêu quản lý nợ công an toàn, bền vững mà Đảng, Quốc hội và Chính phủ đã đề ra, trên cơ sở Luật Quản lý nợ công năm 2017 và hệ thống văn bản pháp lý hướng dẫn.
Vân Hà
