Ngân hàng dự kiến phải vượt nhiều “cửa ải” để hoạt động tại Trung tâm tài chính quốc tế

Ngân hàng Nhà nước đang lấy ý kiến của các tổ chức, cá nhân đối với Dự thảo Nghị định quy định về cấp phép thành lập và hoạt động ngân hàng, quản lý ngoại hối, phòng chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bổ, chống tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt tại Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

"Lưới lọc" với ngân hàng

Ngân hàng Nhà nước nêu rõ, cần nghiên cứu khung pháp lý để vừa đảm bảo tính “tự do” trong phạm vi Trung tâm tài chính quốc tế, vừa hạn chế tối đa rủi ro liên thông đến nền kinh tế nội địa.

Ngân hàng dự kiến phải vượt nhiều “cửa ải” để hoạt động tại Trung tâm tài chính quốc tế. Ảnh: T.L.

Theo dự thảo, Nghị định bao quát 4 nhóm nội dung chính: (i) quy định về việc thành lập, tổ chức và hoạt động của ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Trung tâm tài chính quốc tế; (ii) cơ chế phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố, tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt; (iii) quản lý ngoại hối; và (iv) quy trình phối hợp giữa Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan liên quan trong thanh tra, giám sát, xử lý rủi ro.

Về điều kiện cấp Giấy phép thành lập ngân hàng thương mại 100% vốn trong nước, Điều 21 cũng đề cập đến hàng loạt các điều kiện khác gồm: hoạt động kinh doanh có lãi theo các báo cáo tài chính hợp nhất và báo cáo tài chính riêng lẻ được kiểm toán trong 03 năm trước liền kề năm đề nghị.

Có tỷ lệ nợ xấu tại thời điểm 31/12 của năm trước liền kề năm đề nghị và tại ngày cuối cùng của tháng liền kề trước thời điểm đề nghị không vượt quá 3% hoặc một tỷ lệ khác theo quyết định từng thời kỳ.

"Bổ sung thêm điều kiện chủ sở hữu phải có văn bản cam kết về việc Đề án thành lập, phương án kinh doanh khả thi, bảo đảm không gây ảnh hưởng đến sự an toàn, ổn định của hệ thống tổ chức tín dụng, không tạo ra sự độc quyền hoặc hạn chế cạnh tranh hoặc cạnh tranh không lành mạnh trong hệ thống tổ chức tín dụng" - Ngân hàng Nhà nước nêu rõ.

Đi kèm với đó là các “lưới lọc” khắt khe khác như: tuân thủ đầy đủ các tỷ lệ an toàn, có hệ thống kiểm soát nội bộ hiệu quả, đội ngũ quản lý đạt chuẩn, cam kết hỗ trợ toàn diện về tài chính, công nghệ và điều hành...

Bên cạnh đó, Điều 22 dự thảo đặt ra những điều kiện để được cấp Giấy phép thành lập ngân hàng thương mại 100% vốn nước ngoài. Theo đó, tổ chức xin cấp phép phải chứng minh năng lực tài chính và uy tín hoạt động bằng việc kinh doanh có lãi liên tục trong 5 năm liền kề trước năm nộp hồ sơ, tổng tài sản có ít nhất tương đương 10 tỷ USD vào cuối năm liền kề tại thời điểm cuối năm liền kề trước năm đề nghị...

Điều 23 quy định về điều kiện cấp Giấy phép thành lập chi nhánh ngân hàng nước ngoài là thành viên, trong đó có yêu cầu ngân hàng mẹ có tổng tài sản có ít nhất tương đương 20 tỷ USD.

Đây được xem là bộ tiêu chuẩn nhằm bảo đảm chỉ những định chế tài chính lớn, có sức mạnh và kinh nghiệm mới có thể gia nhập "sân chơi" Trung tâm tài chính quốc tế.

Ranh giới cho phép và "vùng cấm"

Bà Trương Thị Thu Ba - Phó Giám đốc Ban Định chế tài chính BIDV từng chia sẻ, việc hình thành Trung tâm tài chính quốc tế sẽ mở ra cơ hội lớn cho các ngân hàng Việt Nam trong việc thu hút dòng vốn quốc tế, tiếp cận nguồn vốn chi phí thấp; đồng thời, mở rộng thị trường, nâng cấp hệ sinh thái dịch vụ tài chính, chuẩn hóa theo thông lệ quốc tế, qua đó nâng cao uy tín và khả năng huy động vốn. Tuy vậy, đại diện BIDV cũng chỉ ra những thách thức không nhỏ, đặc biệt là sức ép cạnh tranh từ các định chế tài chính toàn cầu, cùng hạn chế về hạ tầng dữ liệu, công nghệ.

Cũng theo ông Nguyễn Mạnh Khôi - Trưởng phòng Kinh doanh vốn VietinBank, hệ thống ngân hàng Việt Nam cần từng bước đa dạng hóa sản phẩm tài chính, tiệm cận mô hình hoạt động của các trung tâm tài chính quốc tế lớn trong khu vực và trên thế giới.

Đề xuất ngân hàng không được kinh doanh một số hoạt động như: kinh doanh vàng, nhận tiền gửi tiết kiệm, làm đại lý bảo hiểm... Ảnh: T.L.

Trên tinh thần đó, tại dự thảo lần này, Ngân hàng Nhà nước đề xuất các hoạt động của ngân hàng thương mại và chi nhánh ngân hàng nước ngoài là thành viên trong Trung tâm tài chính quốc tế từ Điều 60 đến Điều 81.

Theo đó, ngân hàng được phép nhận tiền gửi, cấp tín dụng, mở tài khoản thanh toán, cung ứng phương tiện và dịch vụ thanh toán, triển khai hoạt động thẻ ngân hàng. Ngân hàng cũng có quyền kinh doanh, cung ứng sản phẩm phái sinh lãi suất, ngoại hối, giá cả hàng hóa; cung cấp dịch vụ ngân quỹ, bảo quản tài sản, cho thuê két an toàn; mua bán trái phiếu Chính phủ, doanh nghiệp, chính quyền địa phương và nợ phát sinh từ cho vay...

Tuy nhiên, theo Điều 82, một số hoạt động bị cấm gồm: đầu tư hợp đồng tương lai trái phiếu Chính phủ, góp vốn, mua cổ phần, kinh doanh vàng, nhận tiền gửi tiết kiệm, phát hành chứng chỉ tiền gửi và làm đại lý bảo hiểm...

"Để tránh dòng vốn từ phần còn lại của Việt Nam chảy vào Trung tâm tài chính và sau đó chuyển ra đầu tư tại nước ngoài, đi ngược với chủ trương thu hút vốn vào Việt Nam, cần quy định không cho phép thành viên Trung tâm tài chính huy động vốn từ các tổ chức, cá nhân không phải là thành viên Trung tâm tài chính trên lãnh thổ Việt Nam" - Ngân hàng Nhà nước nêu rõ.

Ngân hàng Nhà nước cũng không áp dụng các công cụ can thiệp như: can thiệp sớm, kiểm soát đặc biệt, tái cơ cấu, cho vay đặc biệt. Đồng thời, ngân hàng thương mại và chi nhánh ngân hàng nước ngoài trong Trung tâm cũng không tham gia hệ thống bảo hiểm tiền gửi Việt Nam.